ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ်ဟာ ဆူဒန်မှာဖြစ်ပွားနေတဲ့ တိုက်ပွဲတွေကို ဧပြီ ၁၇ ရက်က ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချလိုက်ပါတယ်။

ဆူဒန်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ အမြန်ထောက်ပံ့ရေးတပ်ဖွဲ့ RSF ခေါင်းဆောင်တွေကိုလည်း ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ချက်ချင်းရပ်တန့်ပြီး တည်ငြိမ်အေးချမ်းအောင် ပြန်ထိန်းသိမ်းဖို့နဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကို စတင်ပြီး အကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းကြဖို့ မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ပါတယ်။

ဒီအခြေအနေမှာ ဩဇာလွှမ်းမိုးနိုင်သူတွေကလည်း သူတို့ရဲ့ဩဇာအာဏာကို ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အသုံးချဖို့၊ အကြမ်းဖက်မှုတွေ အဆုံးသတ်ရေး၊ တည်ငြိမ်မှုရအောင် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး၊ အသွင်ကူးပြောင်းရေး လမ်းကြောင်းကို ပြန်သွားဖို့ ကြိုးပမ်းမှုတွေကို ပံ့ပိုးကူညီကြဖို့ ပြောပါတယ်။

ဆူဒန်မှာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အခြေအနေက မရေမရာ ဖြစ်နေပြီးတော့ အခု ကပ်ဆိုးကြီး ဖြစ်နေပါပြီလို့လည်း ဂူတာရက်စ်က ဆိုပါတယ်။

ဆူဒန်နိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေတွေကို ရှင်းလင်းပြောကြားဖို့ တနင်္လာနေ့နှောင်းပိုင်းမှာ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ တံခါးပိတ် တွေ့ဆုံမယ်လို့ ဗြိတိန်သံအမတ်ကြီး ဘာဘရာ ဝုဒ်ဝေါ့ဒ်က သတင်းထောက်တွေကို ပြောပါတယ်။

ဆူဒန်နိုင်ငံမှာ အစိုးရစစ်တပ်နဲ့ စင်ပြိုင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ အလျင်အမြန် ကူညီပေးရေးတပ်ဖွဲ့ (RSF) တို့အကြား ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်နေတာဖြစ်ပြီး ဒီစစ်ရေးပဋိပက္ခအတွင်း ကုလသမဂ္ဂဝန်ထမ်း ၃ ဦး အပါအဝင် အနည်းဆုံး အရပ်သားရာချီ သေဆုံးခဲ့ရပြီးပါပြီ။

မြို့တော်နဲ့ နိုင်ငံတဝန်းမှာ သုံးရက်ကြာ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်ဖြစ်နေလို့ ဆူဒန်စစ်တပ် အကြီးအကဲက တော်လှန်ပုန်ကန်တဲ့ အမြန်ထောက်ပံ့ရေးတပ် (RSF) ကို ဖျက်သိမ်းဖို့ အမိန့်ထုတ်ခဲ့ပါတယ်။

ဧပြီ ၁၇ ရက်က ခါတွန်မြို့မှာ ပေါက်ကွဲမှုတွေ လှုပ်ခတ်သွားခဲ့ပြီး သေဆုံးသူအရေအတွက် လူပေါင်း ၁၈၀ ကျော်သွားခဲ့တာပါ။

လူအယောက် ၄၀၀ နီးပါး ဒဏ်ရာရထားတယ်လို့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူအုပ်စုတစုဖြစ်တဲ့ ဆူဒန် ဆရာဝန်များ ဗဟိုကော်မတီက ထုတ်ပြန်တဲ့ ကြေညာချက်ကို ကိုးကားပြီး မီဒီယာတွေက ဖော်ပြပါတယ်။

ဆူဒန်အစိုးရက သေဆုံး ဒဏ်ရာရသူစာရင်းကို မထုတ်ပြန်ပါဘူး။ လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်နေပြီး လုယက်မှု ဖြစ်စဉ်တွေကြောင့် ဒေသခံတွေဟာ သူတို့ရဲ့နေအိမ်တွေထဲမှာ ဆာလောင်မွတ်သိပ်နေခဲ့ကြပါတယ်။

ဆူဒန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂသံတမန် ဗွိုက်ကာ ပါးသက်စ်ကတော့ နှစ်ဖက်စလုံးကြားမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကြားဝင်ဖျန်ဖြေပေးချင်တယ်လို့ ချက်ချင်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

တိုက်ပွဲတွေဟာ RSF အဖွဲ့ရဲ့ အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အဘ်ဒယ် ဖာတာ အယ်ဘာဟန်နဲ့ RSF အဖွဲ့အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မိုဟာမဒ် ဟမ်ဒန်ဒါဂါလိုတို့အကြား အာဏာလွန်ဆွဲပွဲရဲ့ တစိတ်တပိုင်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဗိုလ်ချုပ်နှစ်ဦးဟာ ဆူဒန်ရဲ့ အသွင်ကူးပြောင်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ရပ်တန့်စေတဲ့ ၂၀၂၁ အောက်တိုဘာလ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုကို ပူးတွဲကြိုးကိုင်ခဲ့တဲ့ မဟာမိတ်ဟောင်းတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။