စစ်ရာဇဝတ်မှုနဲ့ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ကျူးလွန်တဲ့ရာဇဝတ်မှုတွေ ကျူးလွန်နေတဲ့ စစ်အာဏာရှင်တွေကို တကမ္ဘာလုံးဘယ်တရားရုံးမှာမဆို တရားစီရင်နိုင်ဖို့ အင်အားစိုက်ကြိုးပမ်းမှု အားလုံးကို ကြိုဆိုကြောင်းနဲ့ ပြစ်မှုကျူးလွန်သူတွေကို ဖြစ်နိုင်တဲ့နည်းလမ်းနဲ့ မဖြစ်မနေ အပြစ်ပေးအရေးယူကာပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ဖို့ သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက တိုက်တွန်း ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက်က နယူးယောက်မြို့မှာကျင်းပတဲ့  (၇၇) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ ဆဋ္ဌမကော်မတီမှာ  တစ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တရားစီရင်ပိုင်ခွင့် (Universal jurisdiction)နဲ့ ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံအလိုက်ဆွေးနွေးခဲ့ရာမှာ  ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့တာပါ။  

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စိန်ခေါ်မှုများစွာကို ရင်ဆိုင်နေရပြီး မလိုလားအပ်တဲ့ ဒုက္ခတွေ ပြည်သူတွေကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊ လူမဆန်တဲ့ စစ်တပ်အနေနဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုနဲ့ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေအပါအဝင် နိုင်ငံတကာလူသားချင်းဆိုင်ရာဥပဒေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးတွေလည်း အဆက်မပြတ် ကျူးလွန်နေကြောင်း သံအမတ်ကြီးက ပြောပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူနဲ့ IIMM တို့အနေနဲ့ စစ်တပ်ကျူးလွန်ထားတဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို  အစီရင်ခံစာတွေမှာ တိတိပပထည့်သွင်း‌ ဖော်ပြထားသလို ဆိုးရွားနေတဲ့ ပြည်တွင်း အခြေအနေကို မြန်မာပြည်သူတွေကလည်း ကြိမ်ဖန်များစွာ ကျယ်လောင်စွာအသံပြုကာ ထုတ်ဖော်ပြောကြားနေပေမဲ့ နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းထံက အရေးယူဆောင်ရွက်မှုနဲ့ အကူအညီတွေမရဘဲ တိကျပြတ်သားတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေလည်း ပေါ်ထွက်လာခြင်း မရှိသေးဘူးလို့ သံအမတ်ကြီးကပြောပါတယ်။

ဒါကြောင့် ကြီးလေးတဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေဟာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတည်းကိုသာမက ဒေသတွင်းနဲ့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကိုပါ ထိခိုက်စေပြီး စိုးရိမ်ရတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေပါက ဘယ် တရားရုံးမှာမဆို တရားစီရင်နိုင်တဲ့  တစ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်နယ်ပယ်နဲ့ အခြေခံ သဘောတရားကို အသုံးချမှုကို ဖော်ဆောင်နိုင်တာက အလွန်သင့်လျော်ကောင်းမွန်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီလို အရေးပါတဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာယန္တရားတစ်ခုအနေနဲ့ အပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေကို ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုအန္တရာယ်ကနေ အကာအကွယ်ပေးဖို့ တိကျပြတ်သားတဲ့ အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်တွေ မချမှတ်နိုင်ပါက ဘယ်တရားရုံးမှာမဆို တရားစီရင်နိုင်တဲ့ တစ်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တရားစီရင်ပိုင်ခွင့် သဘောတရားအသုံးချမှုကို အထူးလိုအပ်ကြောင်းနဲ့ ဒီသဘောတရားကို အသုံးပြုကာ မြန်မာပြည်မှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေ မလိုလားတဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုနဲ့ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်သူ စစ်အာဏာရှင်တွေကို တရားစီရင်နိုင်ဖို့ အင်အားစိုက်ထုတ်နေကြတဲ့ ကြိုးပမ်းမှု အားလုံးကို ကြိုဆိုတယ်လို့ သံအမတ်ကြီးက ကုလသမဂ္ဂမှာပြောကြားခဲ့တာပါ။

အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက်က  (၇၇) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ၊ ဒုတိယကော်မတီ (စီးပွားရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေး)မှာ စိုက်ပျိုးရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးဆိုင်ရာကိစ္စတွေ ဆွေးနွေးရာမှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံဟာ အရပ်သားအစိုးရလက်ထက်မှာ ဆင်းရဲမွဲတေမှုလျော့ချရေးကို အောင်မြင်စွာဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ကြောင်းနဲ့ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် အခုအခါ ပြည်သူတွေ အစားအစာရှားပါးမှုနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ သံအမတ်ကြီးက ပြောပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂ ကိန်းဂဏန်းအရ မြန်မာနိုင်ငံလူဦးရေရဲ့ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်တဲ့  လူဦးရေ ၁၁ သန်းလောက်ဟာ  အစားအစာ မလုံလောက်မှု ပြဿနာကို ရင်ဆိုင်နေရပြီး မြန်မာလူဦးရေ ၁၄ သန်းလောက်က လူသားချင်းစာမှုအကူအညီတွေလိုအပ်နေကာ ၁ ဒသမ ၃ သန်းကတော့ အိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေကြရလို့ အရေးပေါ် အကူအညီတွေ လိုအပ်နေတယ်လို့ သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက ကုလသမဂ္ဂမှာပြောကြားသွားပါတယ်။

Photo-Permanent Mission Myanmar

စစ်အာဏာရှင်စနစ်ဆန့်ကျင်ရေး ရန်ပုံငွေကမ်ပိန်းကို ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ်က   အောက်တိုဘာ ၉ ရက်မှာ စတင်နေပြီး ရန်ပုံငွေကမ်ပိန်း လက်မှတ်တစောင်ကို ငွေကျပ် ၅၀၀၀ နဲ့ စောင်ရေ ၁၀,၀၀၀ ရောင်းချသွားမယ်လို့ ကြေညာပါတယ်။

ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်ဟာ စတင်တည်ထောင်စဥ်ကတည်းက ကိုလိုနီစနစ်၊ ဖက်ဆစ်စနစ်၊ နယ်ချဲ့စနစ်နဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်တို့ကို တစိုက်မတ်မတ် ဆန့်ကျင်တိုက်ပွဲ၀င်လာခဲ့တဲ့ အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပြီး ခေတ်အဆက်ဆက် အရေးတော်ပုံတိုင်းမှာ ပြည်သူနဲ့ တသားတည်းရပ်တည် တက်တက်ကြွကြွ ပါ၀င်လှုပ်ရှားခဲ့တဲ့အဖွဲ့ဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်၀ါရီ ၁ ရက်က စတင်ကာ မင်းအောင်လှိုင် ဦးဆောင်တဲ့ ဖက်ဆစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့အခါမှာလည်း ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်ဟာ ပြည်သူနဲ့အတူ နေရာဒေသအသီးသီးမှာ  စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးအလံကို မြင့်မြင့်မားမား လွှင့်ထူတိုက်ပွဲ၀င်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

လက်ရှိမှာတော့ အကျပ်အတည်းကြားထဲမှာ ဗကသရဲဘော်တွေ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးလုပ်ငန်းတွေ ဆက်လုပ်ဖို့ ရန်ပုံငွေလိုအပ်ချက်တွေရှိလာတာကြောင့် ပြည်သူလူထုထံ ဒီကမ်ပိန်းကတဆင့် အလှူခံရတာ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ကမ်ပိန်းအစီအစဉ်မှာတော့ ဗကသများအဖွဲ့ချုပ်ကနေ စာအုပ်၊ ပန်းချီ၊ လက်မှုပစ္စည်းနဲ့ တခြား အနုပညာပစ္စည်းပေါင်း ၆၀ လောက်ကို အမှတ်တရလက်ဆောင် ပြန်လည်ပေးအပ်သွားမှာဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းကနေ ၀ယ်ယူလှူဒါန်းကြမယ့် အလှူရှင်မိဘပြည်သူတွေအနေနဲ့လည်း ပိုပြီးလုံခြုံစိတ်ချရအောင် စီစဥ်ထားပြီး NUG Pay နဲ့လည်း ၀ယ်ယူလှူဒါန်းနိုင်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လက်မှတ်တွေကိုတော့ ABFSU Fundraising Page ကနေ စတင်ရောင်းချပေးနေပြီဖြစ်ကာ တခြား ယုံကြည်စိတ်ချစွာ ၀ယ်ယူလို့ရမယ့်နေရာတွေကိုလည်း ABFSU Fundraising Page ကနေ ကြေညာပေးသွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

လတ်တလောမှာတော့ အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စုရဲ့ ပြည်သူလူထုအပေါ် အကြမ်းဖက် ဖိနှိပ်ဖမ်းဆီး တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်နေမှုတွေကို ပြည်သူတရပ်လုံးက အသက်ရှင်သန်ရေး အတွက် ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့်အရ ပြည်သူ့ခုခံစစ်ကို ဆင်နွှဲနေကြပါတယ်။

နိုင်ငံတဝန်းမှာတော့ မြန်မာပြည်သူတွေဟာ စစ်အာဏာရှင်စနစ် မြန်မာ့မြေပေါ်မှ အပြီးတိုင်ချုပ်ငြိမ်းရေးနဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ တည်ဆောက်ရေးအတွက် ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြတဲ့ လူထုသပိတ်တိုက်ပွဲတွေ တိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ပြည်နယ်တွေအနှံ့အပြား ပြုလုပ်နေကြသလို ဒေသခံ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေ၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တပ်တွေနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေကြား တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေပါတယ်။