ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် တာချီလိတ်တဖက်ကမ်း ချင်းရိုင်းခရိုင်မှာ မီးခိုးမြူတွေဝေနေတာကြောင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုဆိုးရွား နေပြီး ဒီပြဿနာဖြေရှင်းပေးဖို့ မယ်ဆိုင်ပြည်သူတွေ စုဝေးတောင်းဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
မယ်ဆိုင်ကုန်သည်ကြီးများအသင်း ဒုဥက္ကဋ္ဌ နိုင်းဆေဝယွန်းဆီစမွတ် ဦးဆောင်တဲ့ မယ်ဆိုင်ပြည်သူ ၂၀၀ ကျော်ဟာ မတ် ၂၇ ရက်က မယ်ဆိုင်မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးရုံးရှေ့မှာ စုရုံးပြီး မီးခိုးမြူရေတို၊ ရေရှည်ပြဿနာဖြေရှင်းပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
မီးခိုးမြူပြဿနာဟာ ယခင်နှစ်တွေကလည်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး ဒီနှစ်မှာတော့ ပိုဆိုးလာကြောင် ၊ အခုခါမှာ မီးခိုးထွက်တဲ့နေရာ hot spots တွေ ကြည့်ရှုနိုင်ဖို့ ဂြိုလ်တုတွေ၊ ဒရုန်းတွေလည်းပေါ်လာပြီမို့ အဆိုပါ နေရာက မီးတွေကို ငြှိမ်းသတ်ဖို့ ၊ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် မီးခိုးမှုန်ပြ ဿနာဖြေရှင်းဖို့ တဘက်နိုင်ငံက တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ပူးပေါင်းဖြေရှင်းပေးဖို့ ၊ တဘက်နိုင်ငံကနေ တောင်ယာထွက်သီးနှံ အထူးသဖြင့် ပြောင်းစေ့တွေ ဝယ်ယူနေတဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေအနေနဲ့လည်း တောင်ယာမီးမရှို့ဘဲ စိုက်ပျိုးနိုင်မယ့်တခြားနည်းလမ်းရှာဖွေကာ တောင်သူတွေကို ပံ့ပိုးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
တောမီးမရှို့ဖို့၊ တောင်ယာမရှို့ဖို့ မီးခိုးမြူကင်းစင်အောင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဝိုင်းဝန်းထိန်းသိမ်းဖို့ မြန်မာ၊ ထိုင်း ၊ အင်္ဂလိပ်စာတန်းပါ ပိုစတာတွေနဲ့ လှုံ့ဆော်ပြီး တောမီးငြှိမ်းသတ်နေတဲ့ စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေအတွက် သောက်ရေသန့်တွေ ထောက်ပံ့ဝေငှခဲ့ကြပါတယ် ။
ဒီကနေ့ ချင်းရိုင်းခရိုင်ရဲ့ လေထုညစ်ညမ်းမှု PM 2.5 မှာ ညနေ ၃ နာရီတိုင်းထွာချက်အရ ချင်းရိုင်းမှာ ၁ ကုဗမီတာလျှင် ၃၄၂ မိုက်ခရိုဂရမ်၊ မယ်ဆိုင်မှာ ၅၀၅ မိုက်ခရိုဂရမ်၊ ကျိန်းခေါင်မှာ ၂၉၄ မိုက်ခရိုဂရမ် ရှိနေပါတယ်။
မီးခိုးမြူတွေကြောင့် ပြည်သူလူထုကျန်းမာရေးပါထိခိုက်နေရာမှာ မတ်လ ၁၉ ရက်မှ ၂၆ နေ့တွေအတွင်း အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာပြဿနာကြောင့် ဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာ ပြင်ပလူနာအဖြစ်လာရောက်ကုသသူအနေနဲ့ ချင်းရိုင်းခရိုင်မှာ ၃၄၇၈ ဦးရှိပြီး မယ်ဆိုင်မြို့နယ်မှာတော့ ၃၇၂ ဦးရှိကြောင်း၊ အများအားဖြင့် မျက်စိစပ်ခြင်း ၊ နှာမွှန်ခြင်း ၊ လည်ပင်းနာခြင်းနဲ့ အသက်ရှုမဝဖြစ်နေကြတယ်လို့ ချင်းမိုင်နယူးစ်သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။
ချင်းရိုင်းခရိုင်ရှိ မယ်ဖာ့လုန်တက္ကသိုလ်၊ ချင်းရိုင်း ရာ့ချ်ဖတ်တက္ကသိုလ်၊ ဖယောဝ်းတက္ကသိုလ်တွေလည်း ကျောင်းသားကျောင်းသူတို့ ကျန်းမာရေးအတွက် အွန်လိုင်းကနေသာ သင်ယူကြဖို့ ကြေညာထားပါတယ်။
မယ်ဆိုင်တဘက်ကမ်း မြန်မာနိုင်ငံ ရှမ်းပြည်အရှေ့ပိုင်း တာချီလိတ်ခရိုင်ထဲမှာလည်း မီးခိုးမြူတွေ ဝေနေတာ ဒီကနေ့ပါဆိုရင် ၅ ရက်ဆက်တိုက်ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း၊ မတ်လ ၂၆ နဲ့ ၂၇ နေ့တွေမှာ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးဘက်ကလာတဲ့ လေယာဉ်ပျံတွေ လုံးဝဆင်းသက်လို့မရတာကြောင့် ကျိုင်းတုံ လေဆိပ်မှာ သွားဆင်းရပြီး ခရီးသည်တွေလည်း အဆင်မပြေဖြစ်ခဲ့ရတယ်လို့ တာချီလိတ်ဒေသခံ ၁ ဦးက ပြောပါတယ်။
မြို့နေပြည်သူတွေလည်း အများအားဖြင့် အိမ်ထဲမှာဘဲနေနေကာ အပြင်မထွက်လို့ ရောင်းဝယ် ဖောက်ကားမှုတွေလည်း အေးနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
၂၀၂၃ ခုနှစ် မတ်လ ၂၇ ရက်မှ မတ်လ ၂၈ ရက်အထိ ၂၄ နာရီကြာ တိုင်းတာရရှိတဲ့ တာချီလိတ်ရဲ့ ဝန်းကျင်လေထုအရည်အသွေး (AQI) မှာ ၅၀၀ ထိရောက်ရှိပြီး လူတိုင်းအတွက် ကျန်းမာရေးထိခိုက်နိုင်ကြောင်း တာချီလိတ်ခရိုင် ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး ဦးစီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် တာ့ခ်ခရိုင် ဖုပ်ဖရမြို့နယ်ဘက်ကနေ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းပိုင်း ဝင်ရောက်လာတဲ့ အသီးအရွက်တင်ကား ၁ စီးထဲမှာ အိုက်စ်မူးယစ်ဆေး အလေးချိန် ၁ တန် (၁,၀၀၀ ကီလိုဂရမ်)၊ စိတ်ကြွဆေး ၁ သန်း ၄ သိန်း၊ ခေတာမင်ဆေး ၃၀၀ ကီလိုဂရမ် ဖမ်းဆီးရမိတယ်လို့ ထိုင်းမူးယစ် ဆေးဝါးနှိမ်နင်းရေး ရဲတပ်ဖွဲ့က မတ် ၇ ရက် မနက် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောပါတယ်။
ကြိုတင်သတင်းရထားတဲ့ ကား ၂ စီးနောက်ကို မူးယစ်ရဲတွေ နောက်ယောင်ခံလိုက်လာကာ ထိုင်းအလယ်ပိုင်း ဆုဖန်းပူးရီးခရိုင် ဆရီပကျန်မြို့နယ် ဘန်းကျတ်ဓာတ်ဆီဆိုင်မှာ ဝင်ရပ်ထားစဉ် စစ်ဆေးဖမ်းဆီးခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။
အဆိုပါကား ၂ စီးအနက် ၁ စီးမှာ လမ်းပြဖြစ်ပြီး နောက်တစီးက ခရမ်းသီး၊ သခွားသီး၊ မုန်ညင်းဖြူတွေ အပြည့်တင်ဆောင်လာကြောင်း၊ အသီးအရွက်တွေ ဖယ်ရှားကြည့်ရာမှာ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေ ထည့်ထားတဲ့အိတ်တွေ တွေ့ရတာလို့ ဆိုပါတယ်။
အဲဒီအိတ်တွေထဲကနေ အိုက်စ်မူးယစ်ဆေး အလေးချိန် ၁ တန်၊ စိတ်ကြွဆေးပြား ၁ သန်း ၄ သိန်း၊ ခေတာမင်ဆေး ၃၀၀ ကီလိုဂရမ်အပြင် ဘတ် ၁ သိန်းတန်ဖိုးရှိ ရွှေထည်တွေနဲ့ ငွေသား ၈၄၄,၀၀၀ ဘတ်တို့ကို သိမ်းဆည်းရမိတာလို့ ဆိုပါတယ်။
ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ယာဉ်မောင်း ၂ ဦးဖြစ်တဲ့ နိုင်းထုန်းချိုင်း (၃၈ နှစ်) နဲ့ နိုင်းချလိုမ်ချိုင်း (၃၄ နှစ်) တို့ကို ဖမ်းဆီးအရေးယူထားကြောင်း၊ သူတို့နှစ်ဦးဟာ တာ့ခ်ခရိုင် ဖုပ်ဖရမြို့နယ်က မုန်းတိုင်းရင်းသားတွေလို့ ဆိုပါတယ်။
ချန်နယ်လ် ၃ သတင်းမှာတော့ သူတို့နှစ်ဦးဟာ မူးယစ်ဆေး အငှားသယ်ဆောင်ပေးသူတွေသာ ဖြစ်ပြီး ပိုင်ရှင်အစစ်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံက မူးယစ်မှုနဲ့ ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ထားတဲ့ ထိုင်းမှတ်ပုံတင် ကိုင်ဆောင်သူ မြန်မာနိုင်ငံသား နုချိန် ခေါ် နိုင်းထာပနန် ထမရတ်ဌာဒါး ခေါ် နိုင်အဓိဌာန် ရှဲ့တန့် ဆိုသူ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
သူဟာ မူးယစ်ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်ဖြစ်ပြီး ဒီမတိုင်ခင်က သူ့ရဲ့ဂိုဏ်းသားတွေထံကနေ မူးယစ်ဆေး အချီကြီးတွေ ဖမ်းမိခဲ့ကြောင်း၊ ထိုင်းဘက်က သူ့ကို မူးယစ်မှု၊ ငွေကြေးခဝါချမှုတွေနဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ ၉ နှစ်က ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အဲဒီနောက်ပိုင်း သောင်ရင်းမြစ်ထဲက အလောင်း ၁ လောင်းကို သူ့အလောင်းလို့ လူမှုကွန်ရက်မှာ ကြေညာကာ အရိုးပြာအိုး ရေထဲမျောတဲ့ပုံတွေ ဖြန့်ဝေခဲ့ကြောင်း၊ ရဲတပ်ဖွဲ့ကတော့ သူတကယ်မသေသေးဘဲ နယ်စပ်က မူးယစ်ဆေးတွေ ထိုင်းနိုင်ငံ အတွင်းပိုင်းနဲ့ တောင်ပိုင်းဘက်ကို ပို့ဆောင်ဖို့ အဓိကညွှန်ကြားနေသူဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ထိုင်းမူးယစ်ရဲတပ်ဖွဲ့ရဲ့ မနေ့က သတင်းစာရှင်းပွဲမှာ ဒီဖြစ်ရပ်အပါအဝင် မူးယစ်ဆေးဝါး ဖမ်းဆီးရမိမှု ၄ ကြိမ် ပေါင်းစည်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
ဒုတိယအမှုမှာ ထိုင်းမြောက်ပိုင်း ချင်းရိုင်းခရိုင် ကျိန်းဆဲန်မြို့နယ်မှ လမ်းပန်းခရိုင် မယ့်ဖရစ် စစ်ဆေးရေးဂိတ်ကို ဖြတ်သန်းလာတဲ့ ပါဆယ်ထုပ်ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ဆောင်မှုကား ၁ စီး ပေါ်ကနေ ၉၉၉ တံဆိပ်ပါ စိတ်ကြွဆေး ၁,၂၀၀,၀၀၀ ကို ဖမ်းမိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒီဖြစ်ရပ်ကနေ လမ်းပြကား ၁ စီး၊ မူးယစ်ဆေးတင်ကား ၁ စီးနဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်သူ အမျိုးသား ၄ ဦး၊ အမျိုးသမီး ၁ ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။
တတိယဖြစ်ရပ်မှာ အယုဒ္ဓယခရိုင် ဘန်ပဟန်မြို့နယ် အာရှလမ်းမကြီး မိုင်တိုင်အမှတ် ၃၂ မှာ မောင်းလာတဲ့ ကား ၁ စီးပေါ်ကနေ စိတ်ကြွဆေး ၃ သန်းနဲ့ အိုက်စ်ဆေး ၂၀၀ ကီလိုဂရမ် ဖမ်းမိပြီး တရားခံဟာ အမျိုးသား ၂ ဦးလို့ ဆိုပါတယ်။ အဆိုပါမူးယစ်ဆေးတွေလည်း ထိုင်းမြောက်ပိုင်းကနေ သယ်လာတာလို့ ဆိုပါတယ်။
စတုတ္ထဖြစ်ရပ်မှာ ထိုင်းတောင်ပိုင်း ပတ္တနီမြို့ကနေ ဟတ်ယိုင်ခရိုင်ဘက် ဦးတည်သွားတဲ့ ကား ၁ စီးပေါ်ကနေ စိတ်ကြွဆေး ၁ သိန်း ၁ သောင်း ဖမ်းမိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ရပ်မှာ အမျိုးသား ၃ ဦးနဲ့ အမျိုးသမီး ၁ ဦးတို့ အဖမ်းခံထားရပါတယ်။
မနေ့ သတင်းစာရှင်းပွဲမှာ အထက်ပါ မူးယစ်မှု ၄ မှုကနေ အိုက်စ် ၁,၂၀၀ ကီလိုဂရမ် (၁ ဒသမ ၂ တန်)၊ စိတ်ကြွဆေး ၅,၇၁၀,၀၀၀၊ ခေတမင်း ၃၀၀ ကီလိုဂရမ်၊ တရားခံ ၁၄ ဦး၊ ကား ၈ စီး၊ လက်ကိုင်ဖုန်း ၁၈ လုံးတို့ကို ဖမ်းဆီးရမိပြီး နောက်ထပ်ကွင်းဆက်တွေ ဖော်ထုတ် အရေးယူသွားမယ်လို့ ထိုင်းမူးယစ်ရဲတပ်ဖွဲ့ ဒုရဲချုပ် ချင်ဖတ်ထွဏ်း ဆာရဆင်းက ပြောသွားပါတယ်။
