İsrail-Hamas müharibəsi

İsrail-Fələstin münaqişəsi əvvəllər Böyük Böyüklər münaqişəsi kimi tanınır və münaqişənin arxasında bir çox tarixi, siyasi, və mədəni səbəblər var. Bu münaqişə, İsrail dövlətinin yaradılması və Fələstin ərazisinin bölünməsi ilə əlaqədar başladı və yenə də davam edir. İsrail-Fələstin münaqişəsinin əsas səbəbləri, tarixi inkişafı, əsas tərəfləri və ən müasir mərhələləri aşağıdakı kimi təsvir edilir:

Tarixi Əvəzolunma: Münaqişə, İkinci Dünya Müharibəsi vaxtı başlayan holokostla əlaqədar İsrail dövlətinin yaradılmasına səbəb oldu. 1947-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) Partisi tərəfindən qəbul edilən 181 saylı BMT Konfransı təklifi ilə Fələstin ərazisinin böyüklüyü və idarə olunma qaydası müzakirə edildi. Təklifə əsasən, Fələstin iki müstəqil dövlətə bölünməli idi – biri yahudilər, biri isə ərəblər üçün.

1948-ci ildə Əl-Nakba: 1948-ci ildə İsrail dövləti formal olaraq bərpa edildi və İsrail əsasən qəbul olunan 1947-ci ildəki BMT təklifində qeyd edilmiş ərazilərdə quruldu. Bu isə yüz minlərlə fələstinli arxivdən cüzi daşıdılar və bu hadisələrə “Əl-Nakba” (Böyük Axmaq) adı verildi. Bu, fələstinli ərəblər arasında böyük bir mühacirət və əzab dövrüdür.

1967-ci ildə Əl-Naksor: 1967-ci ildə “Əl-Naksor” adlı altı gün müharibə başlandı. Bu müharibə nəticəsində İsrail böyük bir ərazinin nəzarətini qazandı, o cümlədən Qüds şəhəri, Qərbi Bazar, Qazza Şərqi, və Ürdün Vadisi.

Mülkiyyət Hüququ: İsrail-Fələstin münaqişəsi, ərazilərin mülkiyyət hüququnun kimə aiddiyini və kimin hər hansı bir bölgədə inşa edə biləcəyini mənimsəməklə müstəqil dövlətlərin vətəndaşlarının hüquq və mülkiyyətlərinə çox sayda müdaxiləni də içərisində saxlayır.

İttifaq Tərəfləri və Dairəvi Sülh Sazishləri: BMT, ABŞ, BMT İnsan Hüquqları Şurası kimi bir sıra beynəlxalq təşkilatlar münaqişənin sülh yolu ilə həllini təşkil etməyə çalışırlar. İsrail-Fələstin münaqişəsinin həllinə nail olmaq üçün fərqli dairəvi sülh sazişləri müzakirə edilmişdir, amma hələlik bir ən sürətlə həll tapmamışdır.

Əks-sülh və ziddiyyət: Fələstin və İsrail arasında münaqişənin həllini tərəfdaşlayan bir çox məsələ vardır, o cümlədən ərazinin bölgüsü, yasadışı yerləşmələr, Qüds şəhərinin statusu, sərhədin təhlükəsizliyi, və qardaşların qaydası.

İsrail-Fələstin münaqişəsi dünya çapında daimi bir məsələdir və həllini tapmaq çətin və kompleksdir. Bu münaqişənin həllinə nail olmaq üçün diplomatiya, dialoq, və beynəlxalq birləşmələr və sülh prosesləri təşkil etmək əhəmiyyətlidir. Münaqişənin həllini tapmaq üçün müstəqil bir Fələstin dövlətinin yaradılması və tərəfdaşlar arasında müzakirələr əsasən bir çox önerilərə daxildir. Bu münaqişənin həllini təmin etmək, bölgədə sülh və istirahətə nail olmaq üçün böyük bir əhəmiyyət daşıyır.

Raketlər Şfaramda daha 56, Ramat Qanda 5 nəfər yaralanıb – İsrail xəbərləri

19/11/2024

Bazar ertəsi Hizbullah 75-dən çox raket atdı, onlardan biri İsrailin şimalındakı Şfaramı vurdu, 50 yaşlarında bir qadını öldürdü, 56…