تیم نظارت بر تحریمهای سازمان ملل در پانزدهمین گزارش خود به شورای امنیت گفته است که مربیان با تجربه القاعده به افغانستان سفر کردهاند تا امنیت هستههای پراکنده این گروه را افزایش دهند.
براساس این گزارش تحلیلی که بهتازگی نشر شده، القاعده بهطور مخفیانه به فعالیت خود در افغانستان ادامه میدهد تا تصویری از پایبندی طالبان به مفاد توافقنامه دوحه را نشان دهد. طالبان در توافقنامه دوحه تعهد دادهاند که نباید خاک افغانستان برای اهداف تروریستی استفاده شود.
در گزارش تیم نظارت بر تحریمهای سازمان ملل آمده است که القاعده از نظر استراتژیک صبور است و با سایر گروههای تروریستی در افغانستان همکاری میکند و روابط مستمر خود با طالبان را در اولویت قرار میدهد.
براساس این گزارش، ظرفیت القاعده برای انجام حملات در مقیاس بزرگ همچنان محدود است، در حالی که نیتاش برای انجام آن ثابت مانده و تواناییهایش برای انجام عملیات خارجی تقویت شده است.
تیم نظارت بر تحریمهای شورای امنیت گفته است: «افراد القاعده مستقر در افغانستان به تعامل با جنگسالاران، مبلغان، استخدامکنندگان و تامینکنندگان مالی ادامه میدهند. مربیان با تجربه به افغانستان سفر کردهاند تا امنیت سلولهای پراکنده را افزایش دهند.»
یکی از کشورهای عضوی سازمان ملل گزارش داده است که القاعده بهدنبال ایجاد همکاری با جنبش اسلامی ترکستان شرقی و جماعت انصارالله است.
طبق این گزارش، القاعده بهدنبال تشدید فعالیتها و تقویت مواضع در ساختارهای نظامی طالبان در شمال افغانستان و انجام عملیات مشترک و انتقال مرکز فعالیتهای تروریستی به آسیای مرکزی است.
کشورهای عضوی سازمان ملل خاطرنشان کردهاند که هستههای القاعده در چندین ولایت افغانستان، عمدتا در جنوب شرق کشور فعالیت میکنند.
طبق گزارشها، پایگاههای آموزشی و خانههای امن القاعده در ولایتهای مختلف افغانستان، از جمله کمپهای سابق در جلالآباد و ولایت قندهار، و در ولایتهای کنر، نورستان و تخار وجود دارد.
طبق گزارش تیم نظارت بر تحریمهای شورای امنیت، کشورهای عضو به ورود چند نفر از اعضای عرب القاعده به کنر و نورستان برای آموزش و تسهیل ارتباط بین محمد صلاحالدین عبدالحلیم زیدان با نام مستعار سیف العدل و هسته اصلی القاعده، القاعده در شبه قاره هند و عناصر خاصی از طالبان اشاره کردهاند.
طبق این گزارش، حضور عبدالعظیم بن علی، یکی از اعضای لیبیایی القاعده نیز در افغانستان گزارش شده است.
تیم نظارت بر تحریمهای سازمان ملل نوشته است که بر اساس گزارشها، ریاست ۳۱ استخبارات طالبان، مسئول ارتباط با جنگجویان خارجی دارد و این ریاست به همه جنگجویان عرب اطلاع داده است که از حضور در کابل اجتناب کنند وگرنه بازداشت خواهند شد.
با این وجود، طالبان از همه اعضای درجه یک القاعده خواسته تا برای ثبت بیومتریک به کابل بیایند، اما گزارش شده است که افراد ارشد القاعده این خواست را رد کردهاند.
در گزارش تیم نظارت بر تحریمهای شورای امنیت آمده است که القاعده شبه قاره هند با قدرت ۱۸۰-۲۰۰ جنگجو در ولایات فراه، هرات، هلمند، قندهار و نیمروز مستقر است.
طبق این گزارش، القاعده شبه قاره هند به تحریک طالبان پاکستانی در انجام حملات تروریستی در داخل پاکستان کمک میکند و مجلات دیجیتالی با کیفیتی را منتشر میکند و با هدف جذب نیرو، مسائل بنگلادش، کشمیر و روهینگیا برجسته میکند.
این تیم نوشته است که بر اساس گزارشها، جنگجویان القاعده و خانوادههایشان مقداری حمایت مالی از مقامات طالبان دریافت کردند.
تهدید داعش خراسان
تیم نظارت بر تحریمهای شورای امنیت دربارهی داعش خراسان نوشته است که این گروه همچنان یک تهدید بزرگ در افغانستان، منطقه و فراتر از آن است.
به گفته این تیم، در حالی که طالبان مدعی است که داعش را شکست داده است، حملات این گروه همچنان ادامه دارد.
تیم نظارت بر تحریمها افزوده است که رهبری طالبان بر سر رویکردها در برخورد با داعش و جوامع سلفی حامی آن اختلاف نظر دارند.
به گفته این تیم، داعش از خطوط گسل فرقهای سوءاستفاده میکند و به اهدافی مانند اقلیتهای مذهبی حمله میکند.
تیم نظارت بر تحریمها اشاره کرده است که داعش خراسان رویکردی تساهلآمیزتری برای جذب نیرو اتخاذ کرده است و بر جذب اعضای دیگر گروههای تروریستی و طالبان، از جمله غیر سلفیها تمرکز دارد.
این تیم اشاره کرده است که ظرفیت داعش خراسان همچنان قوی است و این گروه حملاتی را با تأثیر بالا و برنامهریزی شده انجام داده است که باعث تلفات زیادی در سال ۲۰۲۴ شده است.
طبق گزارش این تیم نظارتی سازمان ملل، داعش از اتباع افغانستان برای انجام حملات در پاکستان، از اتباع پاکستانی برای انجام حملات در داخل افغانستان و از اتباع تاجیکستان برای انجام حملات در ایران و روسیه استفاده میکند.
تیم نظارت بر تحریمهای شورای امنیت گفته است که هرچه طالبان بیشتر ادعا کنند که تروریستهای خارجی از قلمرو آن برای تهدید سایر کشورها استفاده نمیکنند، اما داعش خراسان مصمم تر است تا ثابت کند که طالبان اشتباه میکنند.
چندین کشور عضوی سازمان ملل تخمین میزنند که تعداد اعضای گروههای وابسته به داعش در منطقه، از ۴۰۰۰ به ۶۰۰۰ جنگجو افزایش یافتهاند؛ اما برخی کشورها، قدرت هسته داعش را بین ۲۰۰۰ تا ۳۵۰۰ جنگجو ارزیابی کردهاند.
تیم نظارت بر تحریمهای سازمان ملل نوشته است که گزارش شده است که داعش با موفقیت به وزارتخانههای اصلی طالبان از جمله وزارتهای دفاع، داخله و استخبارات نفوذ کرده است.
به گفته این تیم، داعش بهدنبال جاسازی اعضای خود در سایر گروهها نیز است.
تیم نظارتی شورای امنیت سازمان ملل گفته است که با وجود ادعاهای مستمر طالبان مبنی بر اینکه هیچ گروه تروریستی خارجی در افغانستان وجود ندارد، کشورهای عضوی سازمان ملل گزارش دادند که بیش از ۲۰ گروه همچنان در این کشور فعالیت میکنند.
به گفته این تیم، تحریک طالبان پاکستان با قدرت تخمینی ۶۰۰۰ تا ۶۵۰۰ جنگجو، بزرگترین گروه تروریستی در افغانستان است.
یکی از کشورهای عضو ابراز نگرانی کرده است که همکاری بیشتر بین تحریک طالبان پاکستان و القاعده میتواند تیتیپی را به یک «تهدید فرامنطقه ای» تبدیل کند.
یکی از گفتوگوکنندگان به نقش یک فرد مرتبط با سراجالدین حقانی، سرپرست وزارت داخله طالبان در انتقال سلاح به تحریک طالبان پاکستانی و همچنین آزادی زندانیان داعش به شرط پیوستن به تحریک طالبان پاکستان اشاره کرده است.
تجارت قابل توجه مواد مخدر
تیم نظارت بر تحریمهای سازمان ملل گفته است که بهدلیل ذخایر قابل توجه مواد مخدر، تجارت مواد مخدر با وجود ممنوعیت کشت خشخاش، همچنان قابل توجه است.
این تیم گفته است که هنوز برای قضاوت درباره تأثیر ممنوعیت مواد مخدر توسط طالبان زود است.
در این گزارش این تیم آمده است که طالبان ارشد همچنان به سود خود [از مواد مخدر] ادامه میدهند و کشاورزان در تلاش هستند تا زیان شان را با محصولات جایگزین جبران کنند. به نظر میرسد همه اینها عوامل ناآرامیهای اخیر در ولایت بدخشان بودهاند.
ملا هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان در ماه حمل ۱۴۰۱ فرمانی برای ممنوعیت کشت، تولید و خریدوفروش مواد مخدر در افغانستان صادر کرد. در این فرمان تأکید شده بود که با متخلفان براساس «شریعت اسلامی» برخورد خواهد شد. در این فرمان هشدار داده شده بود که کشت خشخاش در تمام افغانستان ممنوع است و به هیچکس اجازه داده نمیشود که این گیاه را بکارد.
به تازگی روزنامه اطلاعات روز دریافته است که قیمت مواد مخدر، پس از ممنوعیت تولید آن از سوی رهبر طالبان، افزایش چشمگیری یافته است؛ برخی از مقامهای طالبان مواد مخدر را از بازار خریداری و انبار کردهاند تا به بهای بلند به فروش برسانند. از سویی هم ممنوعیت کشت مواد مخدر باعث شده است که برخی از روستانشینانی که قبلا از این طریق مشغول کسب درآمد بودند، به تولید متامفتامین (شیشه) از گیاه «یامه» روی بیاورند.