دفتر سازمان ملل متحد در امور مبارزه با مواد مخدر و جرایم میگوید که همزمان با کاهش تولید تریاک در افغانستان، تولید و قاچاق مواد مخدر مصنوعی رو به افزایش است.
براساس گزارش این دفتر که امروز (پنجشنبه، ۱۵ عقرب) نشر شده، کشت خشخاش در افغانستان در سال ۲۰۲۵ در مقایسه با سال گذشته ۲۰ درصد کاهش یافته است.
سازمان ملل افزوده است که مجموع اراضی تحت کشت خشخاش در سال ۲۰۲۵ میلادی ۱۰ هزار و ۲۰۰ هکتار تخمین شده که این آمار در مقایسه با سال ۲۰۲۴ کاهش ۲۰ درصدی را نشان میدهد.
در سال گذشتهی میلادی، ۱۲ هزار و ۶۰۰ هکتار زمین تحت کشت خشخاش بود، در حالی که کشتزارهای خشخاش پیش از اعمال فرمان منع این گیاه در سال ۲۰۲۲، به ۲۳۲ هزار هکتار در سراسر افغانستان میرسید.
در گزارش سازمان ملل آمده است که در سال ۲۰۲۵ میلادی، ۲۹۶ تُن تریاک در افغانستان برداشت شده است که در مقایسه با سال ۲۰۲۴ کاهش ۳۲ درصدی را نشان میدهد.
براساس این گزارش، درآمد کشاورزان از فروش تریاک نیز ۴۶ درصد کاهش یافته است.
به نقل از گزارش سازمان ملل، در سال ۲۰۲۴ کشاورزان ۲۶۰ میلیون دالر از فروش تریاک عاید داشتند، در حالی که این درآمد در سال ۲۰۲۵ به ۱۳۴ میلیون دالر کاهش یافته است.
سازمان ملل اشاره کرده است که پس از اعلام فرمان ممنوعیت مواد مخدر، شمار زیادی از کشاورزان به کشت حبوبات و سایر محصولات زراعتی روی آوردهاند. از جانب دیگر، با بدترشدن بحران اقلیمی و خشکسالی، بیش از ۴۰ درصد زمینهای زراعتی بایر است.
این گزارش در ادامه افزوده است که همزمان با بازگشت حدود چهار میلیون مهاجر از کشورهای همسایه و کاهش کمکهای بشردوستانه، احتمالا کشت خشخاش دوباره افزایش خواهد یافت.
اولیور استولپ، نمایندهی منطقهای دفتر سازمان ملل برای مواد مخدر و جرم گفته است: «مسیر عبور افغانستان برای غلبه بر کشت محصولات زراعتی غیرقانونی، مستلزم سرمایهگذاریهای هماهنگ و درازمدت، بهشمول همکاریهای بینالمللی است.»
او بر توانمندسازی کشاورزان بهوسیلهی فعالیتهای درآمدزایی بدیل، محو محصولات زراعتی غیرقانونی و مبارزه با قاچاق مواد مخدر تأکید کرده است.
کاهش قیمت تریاک
در گزارش سازمان ملل متحد آمده است که در سال ۲۰۲۵ قیمت تریاک خشک ۲۷ درصد کاهش یافته و قیمت هر کیلوگرام آن به ۵۷۰ دالر امریکایی رسیده است، در حالی که در سال ۲۰۲۴ بهای تریاک خشک به ۷۸۰ دالر میرسید.
این سازمان گفته است که کاهش در قیمت و تولید تریاک، حاکی از تغییر در جهت بازار است که نشانههایی از تولید تریاک در کشورهای دیگر را نیز دارد.
بهگفتهی سازمان ملل، آمار کشت، میزان قیمت و ضبط تریاک نشاندهندهی تغییرات بنیادی در بازار و قاچاق مواد مخدر در افغانستان و کشورهای پیرامون آن است.
جورجت گانیون، معاون نمایندهی ویژه دبیرکل ملل متحد برای افغانستان و سرپرست یوناما گفته است: «معضل مواد مخدر در افغانستان محدود به مرزهای این کشور نیست. جهشهای عرضه، تقاضا و قاچاق مواد مخدر شامل بازیگران هم افغان و بینالمللی را در بر میگیرد.»
افزایش تولید و قاچاق مواد مخدر مصنوعی
در گزارش سازمان ملل آمده است که پس از اعلام فرمان ممنوعیت مواد مخدر در افغانستان، تولید و قاچاق مواد مخدر مصنوعی، بهویژه متامفتامین در حال افزایش است.
بهگفتهی این سازمان، در مقایسه با ربع سوم سال ۲۰۲۳، موارد ضبط مواد مخدر صنعتی در افغانستان و کشورهای اطراف آن تا پایان سال ۲۰۲۴ به ۵۰ درصد رسیده است.
دفتر سازمان ملل متحد در امور مبارزه با مواد مخدر و جرایم اضافه کرده است که با کاهش تولید تریاک از محصولات زراعتی، مواد مخدر مصنوعی بهدلیل تولید نسبتا آسان، دشواری در کشف و عدم تأثیر از تغییرات اقلیمی، به تجارت جدید برای گروههای جرایم سازمانیافته تبدیل شده است.
این دفتر اضافه کرده است که راهبرد مبارزه با مواد مخدر باید فراتر از تریاک گسترش یابد و مواد مخدر ترکیبی نیز باید در روندهای نظارت، ضبط و تحلیل در نظر گرفته شود.
