گلمراد عرب، رییس اتاق تجارت و سرمایهگذاری ننگرهار میگوید که بهدلیل بستهماندن گذرگاه تورخم در یک ماه گذشته، دهها میلیون دالر به تاجران خسارت وارد شده است.
او میگوید که در حال حاضر هزاران کامیون حامل کالاهای تجاری در دو طرف این گذرگاه گیر ماندهاند.
عرب افزوده است: «تاجران افغان روزانه دوونیم میلیون دالر بهدلیل بستهبودن دروازهی مرزی تورخم ضرر میکنند. اگر این راهها همچنان بسته بماند، ما مسیرهای تجاری خود را تغییر خواهیم داد، زیرا پاکستان همیشه به بهانهای تورخم را میبندد.»
او تأکید کرده است که برای جلوگیری از ضرر مالی بیشتر به تاجران، باید تمام مسیرهای تجاری با پاکستان هرچه زودتر باز شود.
زلمی عظیمی، یکی از تاجران، میگوید که با بستهشدن تورخم، صدها کامیون متوقف شدهاند و این موضوع باعث خرابشدن کالاهای صادراتی افغانستان شده است.
عظیمی گفته است: «هر تاجر بیش از یک میلیون دالر ضرر کرده است. یک ماه است که کامیونهای پر از میوه و سبزیجات تازه متوقف شدهاند و اجازهی رفتن به پاکستان را ندارند. میوه و سبزیجات تازه در دهها کامیون فاسد شدهاند و صدها کامیون پر از کالا در دو طرف پارک شدهاند که این امر باعث میشود تاجران کرایه بپردازند و کالاهایشان نیز خراب شود.»
رسانهی دان پاکستان نیز گزارش داده است که بستهشدن یکماههی گذرگاه مرزی تورخم، ضرر بیش از ۴۵ میلیون دالری به صادرات پاکستان به افغانستان وارد کرده است.
منابع رسمی و تجاری به دان گفتهاند که پاکستان از زمان استقرار طالبان در کابل در آگست ۲۰۲۱، بیش از ۶۵ درصد از بازار افغانستان را به ایران، برخی از کشورهای آسیای میانه، ترکیه و حتا هند از دست داده است.
آنان گفتهاند در حالی که صادرکنندگان بزرگ پاکستانی و افغانستانی بهدلیل بستهشدن مکرر مرزها و ایجاد فضای خصمانه برای بازرگانان و سرمایهگذاران، سرمایهی خود را از تجارت صادرات و واردات بین دو کشور خارج کردهاند، بستهشدن یکماههی همهی نقاط مرزی بهطور جدی اعتماد گروه باقیمانده از بازرگانان کوچک را از بین برده است.
این منابع گفتهاند که اگرچه وضعیت نامشخص، ضربهی شدیدی به صنعت تولیدی محلی در حال رشد در خیبرپختونخوا وارد کرده است، اما بستهشدن مرز بهطور جدی بر تولید صدها قلم کالای روزانه در پنجاب و سند تأثیر گذاشته است؛ کالاهایی که پیش از بستهشدن مرز، روزانه تحت عنوان اقلام متفرقه به افغانستان صادر میشدند.
بهگفتهی این منابع، افغانستان در حال حاضر سیمان، پوشاک، کفش و دمپایی، انواع خوراکیها از جمله سبزیجات مختلف، میوههای تازه، ماهی، مرغ و سایر اقلام طیور، خوراک دام و شیرینیجات وارد میکند.
آنان گفتهاند که بستهشدن طولانیمدت مرز بر صادرات کچالو و کیله تأثیر منفی گذاشته است و اگر اقدامات فوری برای کاهش تنشهای مرزی انجام نشود، صادرات نارنگی نیز با رکود مواجه خواهد شد.
قاری ناظمگل، صادرکننده و نمایندهی ترخیص کالا، به دان گفته است که حتا پیش از آغاز تنشهای مرزی، بازارهای کابل و جلالآباد مملو از محصولات ایرانی، ترکی و آسیای میانه بود و ایران سهم عمدهی صادرات خود به افغانستان را بهدست میآورد.
او گفته است که تاجران افغانستانی بهجای پاکستان، به تجارت با ایران علاقه و راحتی بیشتری دارند، زیرا ایران در اخذ ویزا و عوارض گمرکی به آنان سهولت بیشتری ارائه میدهد.
او افزوده است: «ما اکنون از الگوی فعلی تجارت پیچیده با افغانستان بسیار دلسرد شدهایم، زیرا اکثر تاجران محلی بهدلیل مسائل امنیتی و سیاسی مداوم بین دو کشور همسایه، از این تجارت متنفر شدهاند.»