Олтинни ёмби шаклида рухсатсиз олиб чиқишга изн берилди

Адлия вазирлигининг 27 сентябрь куни билдиришича, президентнинг 22 сентябрдаги “Қимматбаҳо металлар муомаласини тартибга солишни янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармонига кўра, бундан буён жисмоний шахслар Ўзбекистондан қимматбаҳо ёмбилар ва тангаларни мамлакат ташқарисига чекловларсиз олиб чиқиши мумкин.

Тегишли сертификатга эга бўлган шахслар “қимматбаҳо металлардан тайёрланган ўлчовли ёмбилар ва Марказий банкнинг қимматбаҳо металлардан тайёрланган тангаларини республика ҳудудидан ташқарига божхона декларациясини тўлдирган ҳолда чекловларсиз олиб чиқиши мумкин”, дейилади фармонида.

Айни фармон юзасидан фейсбук блогери Муҳаммад Матжон қуйидаги фикрини билдирди:

“Пахтани қайта ишламасдан экспорт қилишни тўхтатамиз, лекин олтинларни қайта ишламасдан ҳам ёмби шаклида чекланмаган миқдорда сотамиз. Бунга президент фармони билан рухсат берди.

Мантиқ билан бошқариладиган хуқуқий давлатлар олтин сотишдан кўра, асосан, сотиб олади ва олиб чиқишга чекловлар қўяди.

Олтиннинг давлат ичида, жумладан, фуқаролар қўлида қолиши рағбатлантирилади ва четга ташиб кетишга чекловлар қўйилади.

Давлат олтин захирасига кескин эҳтиёж пайдо бўлганда халқидан миллий валютада сотиб олиш қулай бўлади. Бунга тарихда мисоллар кўп.

2003 йилда Туркия халқи ва парламенти АҚШга ўз давлатидан Ироққа ҳужум қилишга қаршилик қилганда АҚШ Туркиядан муддати ўтган қарзларини талаб қилиб, ультиматум қўяди, у пайтлар Туркия иқтисодий қийин вазиятда бўлган.

Ўшанда Туркия Марказий банкининг таклифига кўра, аҳолидан катта миқдорда тилла миллий валютада сотиб олинади ва АҚШдан қарздорлик узилади.

Баъзи иқтисодчиларнинг даъвосига кўра, Ўзбекистон шу йўл билан олтин экспортини йўлга қўяди, дейишади. Лекин фактлар тескарини исботлайди. Юқори технологик ишлов берилмаган олтин қўшимча қийматсиз, халқаро биржалардаги минимал белгиланган нархда сотилиши мумкин ва бу олтиннинг Ўзбекистондан чекловсиз, энг паст нархда чиқиб кетади дегани.

Бунинг ўрнига юқори ишлов берилиб, қўшимча қийматга эга заргарлик маҳсулотларини “чекланган” миқдорда олиб чиқишни йўлга қўйиш керак эди.

Бошқача айтганда, бу фармон пахтани қайта ишламай, хомашё ҳолида сотишга ўхшайди. Чекланмаган миқдорда, қайта ишланмаган, ёмби шаклидаги олтинни четга олиб чиқиш кимга фойдали деб ўйлайсиз?

Давлатга олтин қайта ишланиб сотилсагина қўшимча қиймат, иш ўрни яратишда фойдали бўлади. Акс ҳолда олтин захирасини хомашё – энг паст нархида олиб чиқиш кимга керак экан?”

Eltuz.com