မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေက ဒီမိုကရေစီရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေနဲ့ လူနည်းစု တိုင်းရင်းသားတွေအပေါ် တုန်လှုပ်စရာ ကောင်းလောက်တဲ့ ရက်စက်မှုမျိုးတွေ ကျူးလွန်နေတယ်လို့အမေရိကန် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံ မိန့်ခွန်းထဲမှာ ထည့်သွင်း ပြောကြားသွားပါတယ်။
အာဏာသိမ်း မြန်မာစစ်တပ်က ပြည်သူတွေအပေါ် ရက်ရက်စက်စက် ကျူးလွန်နေတာတွေ အပါအဝင် ကမ္ဘာအနှံ့က လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေကို မျက်ကွယ်ပြုမထားကြဖို့ အမေရီကန်သမ္မတက စက်တင်ဘာ ၂၁ ရက်နေ့မှာပြောသွားပါတယ်။
ဘိုင်ဒန်က “ကျွန်တော်တို့ဟာ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ခေတ်နောက်ပြန်ဆွဲတဲ့ အခြေအနေတွေကို ခွင့်ပြုထားလို့ မရသလို ကမ္ဘာတလွှားမှာ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ တတိတိ တိုက်စားဖျက်ဆီး ခံနေရတာတွေကို မျက်နှာလွှဲထားလို့ မရပါဘူး။ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ ဆောင်ရွက်မှုတွေထဲမှာ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ဘုံသဘောတူညီမှုတွေ ကြေညာနိုင်ခဲ့တာလည်း အပါအဝင် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတွေဟာ ရှေ့မျိုးဆက်တွေက ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဘယ်လို သတ်မှတ် တိုင်းတာမလဲ ဆိုတာကို စိန်ခေါ်ခဲ့တဲ့ စံသတ်မှတ်ချက်တွေလည်း ဖြစ်ပါတယ်”လို့ ဆိုတယ်။
“၁၉၄၈ ခုနှစ်မှာ ကတည်းက ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုတာ ကျွန်တော်တို့အတွက် အခြေခံ အကျဆုံး ပိုင်ဆိုင်ရမယ့် ကိစ္စလို့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း လက်ခံခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ မျက်မှောက်ခေတ် ၂၀၂၂ ခုနှစ်လို ကာလမျိုးမှာတောင် ကမ္ဘာကြီးရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတိုင်းမှာ အခြေခံ လွတ်လပ်ခွင့်တွေက အန္တရာယ် ကျရောက်နေပါပြီ။ တရုတ်နိုင်ငံ၊ ရှင်းကျန်းဒေသက လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေကို ကုလသမဂ္ဂနဲ့ အမေရိကန် အဆင့်မြင့် ကော်မရှင်တွေရဲ့ အစီရင်ခံစာတွေမှာ အသေးစိတ် ဖော်ပြထားပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေက ဒီမိုကရေစီရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေနဲ့ လူနည်းစု တိုင်းရင်းသားတွေအပေါ် တုန်လှုပ်စရာ ကောင်းလောက်တဲ့ ရက်စက်မှုမျိုးတွေ ကျူးလွန်နေတယ်။ အာဖဂန် နစ္စတန်မှာ တာလီဘန်တွေက အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေအပေါ် ပိုပြီး ဖိနှိပ်လာတယ်။ ဒီနေ့မှာတော့ ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ ကိုယ်ပိုင် အခြေခံ လွတ်လပ်ခွင့်တွေအတွက် ဆန္ဒပြနေကြတဲ့ အီရန်က ရဲရင့်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေ၊ နိုင်ငံသားတွေနဲ့အတူ ရပ်တည်ပေးကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်”လို့ ဘိုင်ဒန်ရဲ့ မိန့်ခွန်းထဲမှာ ထည့်သွင်း ပြောကြားသွားပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံကို စက်တင်ဘာ ၂၀ ရက်နေ့က စတင်ကျင်းပခဲ့ပြီး မနေ့က အစီအစဉ်တွေမှာတော့ ဘိုင်ဒန်အပြင် ရုရှားနဲ့ စစ်မက် ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ယူကရိန်း နိုင်ငံက သမ္မတ ဗိုလိုဒီမာ ဇီလန်စကီးကလည်း ရုပ်မြင်သံကြားကနေတဆင့် မိန့်ခွန်းပြောသွားတာ တွေ့ရပါတယ်။
