Dr. Naty Castro

Dekanong Makabayan

Hindi terorismo ang pag-aaruga

February 16, 2023

Paano magiging terorista ang isang health care worker at human rights defender kung tinatawag sila ng mga identidad na ito napagsilbihan ang masa? Bakit tinatawag ng estado na terorista ang isang doktor na nagbibigay atensyon sa mga nasa laylayan?

Noong Enero 30 ngayong taon, tinawag ng Anti-Terrorism Council (ATC) si Natividad Castro o Dr. Naty na terorista. Isa siyang doktor at health worker na nagsisilbi sa mga malalayong lugar.

Ayon sa resolution ng ATC, nakilahok si Dr. Naty sa pagpaplano, pagsasanay at paghahanda ng “commission of terrorism and recruitment.” Iginiit din nila na kasangkot si Dr. Naty sa Communist Party of the Philippines-New People’s Army-National Democratic Front (CPP-NPA-NDF). Sinasabi nilang bahagi siya ng central committee at pinuno ng National Health Bureau nito.

Mapanganib na paratang ito dahil hindi naman lingid sa atin na marami na ang nawalang buhay dahil sa red-tagging.

Subalit hindi ito ang unang beses na inatake ng estado si Dr. Naty.

Noong Pebrero 2022, inaresto siya ng pulis ng San Juan City sa kanilang tahanan. Nagmula ang warrant of arrest sa Regional Trial Court Branch 7 ng Bayugan City, Agusan del Sur.

Ayon sa PNP, inaresto siya dahil sa kaso ng kidnapping. Idiniin din ng PNP na miyembro ang doktor ng CPP-NPA. Mahigit sa isang buwan siyang na-detain bago lumaya.

Habang hindi bago si Dr. Naty sa red-tagging, bakit nga ba siya nire-red-tag?

Isang community doctor, public health practitioner at human rights worker si Dr. Naty. Nagtrabaho siya sa Community-Based Health Program-Butuan (CBHP) na naglalayong magsilbi sa mga malalayo at mahihirap na lugar sa pamamagitan ng mga programang pangkalusugan. Mahigit sa dalawang dekada ng nagsisilbi si Dr. Naty sa mga mahihirap na komunidad sa Agusan.

Dagdag pa rito, isa siyang development worker at human rights defender. Naging secretary-general siya ng Karapatan Caraga at tumindig laban sa development aggression na nakadirekta sa mga Lumad.

Sa pagtingin sa gawa at trabaho ni Dr. Naty, makikita nating hindi lamang siya nagbibigay ng serbisyo, nagbibigay din siya ng aruga. Sa kanyang pag-aaruga sa mga komunidad, napalalakas niya ang mga ito. Mapagbigay ang pasya ni Dr. Naty na mag-aruga sa malalayong komunidad.

Ngunit sa kabila nito, inaresto siya at tinawag na terorista. Kaya naman mapapaisip ka, ano nga ba ang terorista?

Ang terorista ay gumagamit ng dahas, lalo na sa mga sibilyan, upang manakot at maabot ang isang politikal na layunin. Kung titingnan ang ugat ng salita, ang terorista ay nagmumula sa terror o takot. Kung titingnan naman si Dr. Naty, siya ang kabaliktaran ng terorista. Sa halip na maghasik ng takot, nagbibigay-aruga siya sa mga komunidad.

Paano magiging terorista ang isang health care worker at human rights defender kung tinatawag sila ng mga identidad na ito napagsilbihan ang masa? Bakit tinatawag ng estado na terorista ang isang doktor na nagbibigay atensyon sa mga nasa laylayan?

Paano magiging terorista ang isang health care worker at human rights defender kung tinatawag sila ng mga identidad na ito napagsilbihan ang masa? Bakit tinatawag ng estado na terorista ang isang doktor na nagbibigay atensyon sa mga nasa laylayan?

Sa kasamaang palad, hindi bago ang red-tagging sa Pilipinas. At kadalasan, pinupuntirya ng red-tagging ang mga Pilipinong piniling pagsilbihan ang inaapi, ang mga nagpapakita ng pag-aaruga.

Maraming beses na itong nangyari—sa community doctor, sa human rights worker, sa student leader, sa mamamahayag, sa artista, sa abogado, sa mga relihiyoso.

Ngunit mas iniaangat ng red-tagging ang ugali ng red-tagger kumpara sa red-tagged.

Dapat seryosohin ang usapin ng red-tagging dahil marami nang pinahirapan at pinaslang dahil dito. At nasa sentro ng layunin ng karamihan sa dinahas ang magbigay ng aruga. Sa bayang naliligo sa dugo ng mga nagsilbi, hindi biro ang matawag na terorista.

Dahil sa ganitong peligro, dapat nating tandaan na ang pagsisilbi sa masa, sa mga naaapi, ay hindi terorismo. Ang pag-aaruga ay hindi kaparehas ng takot, sa halip ay kabaliktaran nito.

Sa ganitong pag-iisip, hindi terorista si Dr. Naty at tumitindig kami kasama siya. Dapat tayong tumindig kasama ng lahat ng lumalaban para sa ating mga karapatan, para sa mga naglalayong magkaroon ng mas makatarungang lipunan. Dahil sa ugat naman ng lahat ng ito—kaya nagsisilbi—ay aruga.

Avatar

Atty. Antonio La Viña

Isang lider, guro, manunula, at abogado si Dean Tony La Viña. Tatlong dekada na siyang manananggol ng karapatang pantao, lalo na ang karapatan ng mga katutubo. Isa rin siyang kilalang climate at environmental justice advocate hindi lang sa Pilipinas kundi sa buong mundo. Siya ang abogado ng Save our Schools Network at Lumad Bakwit Schools, Kabataan Partylist, at Masungi Georeserve. Isinilang at lumaki sa Mindanao si Dean Tony. Nagsusulat din siya para sa Rappler, Manila Standard, at Mindanews. Kasaluluyang miyembro siya ng Board of Trustees ng Pinoy Media Center at Lead Convenor ng Movement against Disinformation.