Page 13 - hanh-trinh-cuoi-dong

nghệ thuật nào được tự do thành lập hay văn nghệ sĩ nào đấu
tranh để thực hiện quyền lập hội chính đáng của mình. Đây cũng
là điều đáng ngạc nhiên và cũng là một câu hỏi lớn, một vấn nạn
cho những người hoạt động văn học nghệ thuật. Tại sao lại cứ

phải chui vào một rọ để rồi cấu xé lẫn nhau?

Đoạn kết của bút ký “Hành trình cuối đông”, tôi viết: “Tình cờ
chăng khi chuyến đi là một hành trình cuối đông? Mùa đông đã
qua. Mùa xuân đang qua. Tất cả chỉ là ý nghĩa tượng trưng thôi
để nói lên một niềm hi vọng. Hành trình vẫn còn tíếp diễn, nhiều

mùa đông và nhiều mùa xuân nữa, trên dặm dài lịch sử. Sẽ có lúc
chúng tôi gối mỏi, chân chồn. Nhưng chắc chắn chúng tôi sẽ
không dừng lại khi mình còn đủ sức đi thêm một bước nữa. Chắc
chắn chúng tôi còn vô số bạn đồng hành, bạn chiến đấu. Và
chúng ta đã đi, khắc đến.”

Thế mà đã hai mươi năm qua, mái đầu của chúng tôi có người đã
điểm bạc, có người đã bạc trắng. May mắn thay chúng tôi vẫn đã
tiếp bước như lời ước hẹn ngày ấy dù đã có lúc gối mỏi chân
chồn, và chúng tôi cũng đã có rất nhiều bạn đồng hành, bạn
chiến đấu. Cuộc đấu tranh cho quyền tự do tư tưởng, tự do sáng

tác, tự do báo chí và xuất bản của trí thức, văn nghệ sĩ, rộng hơn
là quyền công dân và quyền làm người, cho khát vọng dân chủ
và hòa bình của toàn dân tộc là một cuộc đấu tranh lâu dài mà
mỗi một người phải đóng góp phần mình. Thành quả đến sớm
hay muộn tùy thuộc vào nhận thức và sự tham dự của toàn dân

tộc. Nhưng điều chắc chắn là “chúng ta đã đi, khắc đến”.

Đà Lạt
tháng 6-2007

Tiêu Dao

Bảo Cự