close
close
Асосий мавзулар
2 феврал 2021

Императив. Тўғрилик камтарликдан устундир

close

Элтуз шоир ва мухолифатчи Муҳаммад Солиҳнинг янги публицистик асари “Императив” китобининг аудио версиясини тақдим қилади. матнни муаллифнинг ўзи ўқийди. Китоб 2020 йил Истанбулда чоп этилган.

СЎЗБОШИ

Бу китобга сўнг шаклини берар эканман, дафъатан ўзимга дедим:
Буни ким учун ёздинг ва ким учун нашрга тайёрлаяпсан?

Адабиёт, «этика-эстетика» ҳақидаги фикрларинг бугун кимга қизиқ?
Классик маънодаги ўқувчи қолдими бугун?
Ўқувчиларнинг тамоми «кўрувчи»га айланмадими?
Ютуб моғораларида туғилиб, ютуб беланчагида вояга етган, оламга ётиб олиб (горизонтал) боқаётган «янги авлод» учун бу китобдаги фикрларнинг бир чақалик қиймати борми?
Ҳақорат сўзларни майкасига ёзиб олиб, ютуб каналидан дунёга «ақл» ўргатаётган жаҳолат обидалари «блоггер»ларнинг куфр тўла лексикаси билан сенинг сўзларинг рақобат қила оладими?
Бундан 21 йил олдин – 1999 йили илк хотиралар китобим «Йўлнома»ни нашрга тайёрлар эканман, унга Андре Малронинг «21 аср маънавият ва
руҳоният асри бўлажак ёки (умуман) бўлмаяжак», деган иборасини эпиграф қилиб олган эдим.
Бу эпиграфда келажакка буюк умид барқ уриб турарди.
1999 йил – ўзбек диктатори И.Каримов эстирган давлат террори бутун интеллектуал ниҳолларни илдизи билан қўпориб ташлаб, фақат манқурт биткиларгагина яшаш имкони берган 1999 йил!
Шу террор йилларида ҳам биз нақадар оптимист эдик!
Бугун ютуб яжуж-мажужлари яратган бу жаҳолат зиндонида ўша террор йилларида асраган некбинлигимизни ҳам йўқотаётганимизни кун ўтган сари кучлироқ ҳис этмакдамиз.
Ўтган аср, ҳатто янги аср бошида ҳам тирик бўлган ўқувчи қатлами бугун вафот этди.
Сен яхшилик тарафдорисан, жамиятда яхши инсонларнинг устун бўлишини истайсан, аммо бу мумкинми?
Эрнест Хемингуей бир пайтлар бундай куйинган эди: «Ер куррасининг энг яхши инсонлари гўзалликни ҳис эта оладилар ва ҳақиқатни айтиш учун таваккул қилишга ўзларида жасорат ва куч топадилар. Ва айнан шу мусбат фазилатлари уларни ҳимоясиз қилади. Шунинг учун ҳам кўп ҳолларда улар ичидан емириладилар».
Бу сўзларни ҳаётда ҳур яшаб ўтган, идеаллари учун курашда ўлимни ҳам кўзга олган мард инсон айтган эди. Шундай бир инсон фикр шаллақилари олдида ўз ожизлигини очиқ айтишдан имтино қилмаяпти.
Ҳолбуки, унинг замонида, ўтган асрда жамиятлар мафкуравий жиҳатдан зид қутбларда бўлса ҳам, бу қутбларнинг ҳар бирида бир оз идеализм,
бир оз романтизм барибир бор эди. Бугун бу ҳам йўқ ёки тобора йўқоляпти. Шундай вазиятда ҳам ёзиш, ёзганингни чоп этиш, чоп этилган китобингни ўқишларидан умид қилиш мумкинми?
Жаҳолат лашкари минг чандон кучли. Сўзлари эмас, ўзлари. Улар сон жиҳатидан кўпчилик. Устига устак, уларнинг қуроли бошқа. Уларнинг қуроли сўз эмас. Уларнинг қуроли АНТИСЎЗ.
Дунёмиз оғзини очиб, анқайганча, майкасига ҳақорат ёзилган Aнтисўзни тинглаяпти.
Бу шароитда китоб нашр килиш – абсурд.
Аммо, модомики, нашр қилишга жазм этибсан, бу жаҳолат лашкари билан урушда мағлубиятингни олдиндан қабул эт.
Китобинг нашрдан чиқса, уни оп-ойдин Ҳечликка йўлла.
Эй Виждон, сен ҳам ўзингни бос, ҳақида азоб чекишга арзийдиган ягона борлиқ – сен ўзинг қолдинг.

Муаллиф

Тағин ўқинг
21 ноябр 2017
Ўзбекистон БМТнинг Қримга нисбатан Россия сиёсатини қораловчи резолюцияси лойиҳасига қарши овоз берди. Ушбу ҳужжатни 75 давлат қўллаб-қувватлади, 25 давлат ...
25 декабр 2020
Азиз дўстим. Кўзлари интизор синглим. Меҳрибон опажонларим. Дуогўй онахонлар. Юзидан фаришта ëққан отахонлар, акалар, укалар, севининг, каламуш йили тугамоқда. ...
5 октябр 2018
“Уларнинг гимн билан шуғуланмоқдан бошқа иши йўқ деб ўйлаганмидинг? Эртага ҳам мени бу ерга етаклаб келадиган бўлсанг, бугунгидан беш ...
3 сентябр 2019
Андижонда биткоин яратиш билан шуғулланадиган янги лойиҳа амалга оширилмоқда. Бу ишнинг бошида “Кубикоин” корхонаси тургани, лойиҳанинг қиймати эса 1,2 ...
Блоглар
28 январ 2021
Жаҳонгир Отажонов ва путинча сиёсий технологиялар. Отажонов партиясини регистрациядан ўтказиш учун Адлия вазирлигига борди. Партиясининг ...
27 январ 2021
Дарвозани тамбаламаган эканман. Чироқ йўқ эди. Ўрнимда чўзилиб, кўзимни юмиб ётгандим. Тўсатдан ҳовлимдан аёлларнинг бир-бири ...
27 январ 2021
“Элтуз” қисқа ҳажвий анимацион фильмлар туркумини давом эттиради. Навбатдаги фильмда бульдозер дарахтзорни суриб ташлайди ва ...