“Defense Express”in məqaləsində deyilib ki, ABŞ-nin PUA-lara qarşı yeni müdafiə konsepsiyasına Ukraynadan olan zenit-dronları daxil etməsi məqsədəuyğun olardı.
Qeyd olunub ki, ABŞ onilliklərini düşmən PUA-ları ilə mübarizə strategiyalarının hazırlanması və həyata keçirilməsinə sərf edib:
“Lakin ekspertlər bugünkü nəticələri “qeyri-kafi” hesab edir. Amerika ordusu hazırda bu seqmentdə həssasdır və bu, Çinlə potensial qarşıdurmada məğlubiyyətə səbəb ola bilər. Əhəmiyyətli dərəcədə təkmilləşdirilmiş əks-dron imkanlarının dərin arsenalları olmadan, ABŞ hərbi strategiyaları Çinin kütləvi PUA zərbələri ilə alt-üst ola bilər. Dron təhlükəsinə cavab vermək üçün əsas təkliflər bunlardır: mövcud döyüş sursatlarının dəyişdirilməsi və kiçik dron dəstələri ilə mübarizə aparmaq üçün onların miqyasının genişləndirilməsi; mikrodalğalı silahlardan istifadə; təhdidləri müəyyən etmək üçün texnika öyrənmək və süni intellektin inteqrasiyasına nail olmaq”.
Ümumiyyətlə, prosesi necə şərh etmək olar?
Son zamanlarda müzakirə olunur ki, Çin tərəfindən geniş istifadə oluna biləcək kiçik və ucuz pilotsuz uçuş aparatları (PUA/dronlar) ABŞ-nin mövcud müdafiə və əməliyyat məntiqinə ciddi problemlər yarada bilər. “Defense Express” xülasənizdə vurğulandığı kimi, ABŞ-nin əks-dron (C-UAS) strategiyasının yenilənməsi, xüsusən də Ukrayna təcrübəsindən öyrənmələrə açıq olması vacib hesab edilir.
Ümumi götürsək, PUA texnologiyası son 10 ildə kütləvi şəkildə ucuzlaşıb və təsir dairəsi, koordinasiya, şəbəkələşmə və kütləvi istifadənin birləşməsi ilə ənənəvi hava müdafiə konsepsiyalarını sınağa çəkir.
Məsələn, Ukrayna döyüşlərində həm hücum, həm də kəşfiyyat məqsədli dronların praktik tətbiqi zəif, sürətli və büdcə baxımından səmərəli vasitə olduğunu göstərdi. Çin maliyyə və sənaye imkanları, eləcə də sahədə vaxtla toplanan təcrübəsi nəzərə alınsa, onlar üçün həm kəmiyyət, həm də taktiki-texniki üstünlük yaradacaq şərait mövcuddur.
Əsas məsələ, Çin PUA-ları ABŞ-nin strategiyasını alt-üst edə bilərmi?
Əlbəttə, bu,Mümkündür, amma…
Kütləvi, sinxronlaşdırılmış PUA zərbələri zəifləmiş və səhv sturə edilmiş hava mənbələri, logistika və komanda-mənzilçilik çatışmazlığı olan hadisələrdə yüksək təsir yaradaraq lokal əməliyyatları pozar.
Üstəlik, ABŞ-nin bütöv müdafiə ekosistemi də güclüdür.
Xülasə, Çin və ya hər hansı digər güc üçün kütləvi və yaxşı təşkil olunmuş PUA istifadəsi ABŞ-nin bəzi əməliyyat xətlərini zorlaşdıra bilər. Xüsusən də lokal sahələrdə, dəyərli və sıxlaşmış infrastruktur qarşısında. Lakin “alt-üst etmək” ifadəsi tamamilə determinist deyil.
Elmar
Gununsesi.info
