حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان به رهبری محمد محقق در واکنش به اعلام موجودیت «مجمع فدرال‌خواهان افغانستان» گفته است که «نظام انسانی فدرال یکی از گم‌شده‌های تاریخی مردم افغانستان به حساب می‌آید».
این حزب گفته است که افغانستان به دلایل تکثر قومی، زبانی، مذهبی و شرایط جغرافیایی برای فدرالی‌شدن بستر مناسب است.
در اعلامیه‌ی حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان آمده است که سه‌دهه پیش از امروز، عبدالعلی مزاری، رهبر سابق حزب وحدت پیشنهاد ایجاد نظام فدرال را مطرح کرده بود، اما در ذهنیت «استبدادی حاکم تجزیه‌طلبی تفسیر و تلقی شد».
حزب محقق از «مجمع فدرال‌خواهان افغانستان» حمایت کرده و افزوده است که نظام فدرالی به حق مردم نزدیک‌تر از هر نظامی دیگر است.
این مجمع دیروز در یک نشست مجازی اعلام موجودیت کرد. سرور دانش، معاون پیشین ریاست‌جمهوری و عبدالطیف پدرام، رهبر حزب کنگره ملی افغانستان از مؤسسان مجمع یادشده هستند.
آقای دانش گفته است که ایجاد این مجمع تلاشی در راستای انسجام تمام فدرال‌خواهان افغانستان است. دانش گفت: «[نظام] فدرال در افغانستان به ضرر هیچ قوم و منطقه نیست و به نفع همگی و برای تأمین عدالت است.»
پدرام هم گفت که نظام فدرالی علاوه بر حل منازعه‌ی سیاسی، به هژمونی قومی در افغانستان نیز پایان می‌دهد.
برخی از جریان‌های سیاسی دیگر نیز از این مجمع اعلام حمایت کرده‌اند.
عبدالرشید دوستم، رهبر حزب جنبش ملی افغانستان در نشست «مجمع فدرال‌خواهان افغانستان» گفت که جز فدرالی و نظام غیرمتمرکز راه‌حل دیگری نیست.
او ادعای تجزیه‌ی افغانستان با نظام فدرالی را تبلیغات خواند و گفت که این نوع نظام باعث تجزیه نه، بلکه باعث انسجام می‌شود.