Coko Vidodo: “Başqa seçimimiz yoxdur, dünyanı xilas etmək üçün əməkdaşlıq lazımdır”
20-lik Qrupun (G20) liderləri noyabrın 15-də Ukraynadakı müharibənin qlobal iqtisadiyyata vurduğu ziyanı müzakirə edəcək.
Diplomatlar bildiriblər ki, bunun fonunda işğalı pisləyən qətnamə layihəsi nəzərdən keçiriləcək.
16 səhifəlik bəyannamə layihəsində deyilir ki, hazırki vəziyyət və sanksiyalarla bağlı başqa fikirlər və fərqli qiymətləndirmələr var idi. Bu, liderlər tərəfindən qəbul edilməyib və çox güman ki, Rusiya buna qarşı çıxacaq.
Onların sözlərinə görə, qətnamə ilə bağlı qərarın noyabrın 16-dan əvvəl qəbul edilməsi mümkün deyil.
Layihədə deyilir: “Təhlükəsizlik məsələləri, müharibənin qlobal iqtisadiyyat üçün əhəmiyyətli nəticələrə səbəb ola biləcək fəsadlarının olduğunu etiraf edirik. Onu da bilirik ki, keçmişdə G20 nazirlərinin toplantılarında Rusiya ilə digər üzvlər arasında dil tapılmayıb, o cümlədən Ukraynadakı müharibəni necə təsvir etmək məsələsində fikir ayrılığı olub. Ona görə də birgə bəyannamələr hazırlanmayıb”.
İndoneziyanın Bali adasında keçirilən sammit Rusiyanın fevral ayından Ukraynaya qarşı başladığı və “xüsusi hərbi əməliyyat” kimi xarakterizə etdiyi hücumundan sonra G20 liderlərinin ilk görüşüdür.
“Reuters” yazır ki, müharibə və qlobal inflyasiya, ərzaq və enerji təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlıqlar görüşü kölgədə qoyub.
Bundan əvvəl Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski sammitdə virtual müraciətində demişdi ki, indi Rusiyanın öz ölkəsində “ədalətlə, BMT Nizamnaməsi və beynəlxalq hüquq əsasında” təklif etdiyi plan əsasında müharibəsini dayandırmağın vaxtı çatıb.
O, Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası ilə bağlı “radiasiya təhlükəsizliyini” bərpa etməyə, Rusiyanın enerji resurslarına qiymət məhdudiyyətləri tətbiq etməyə və taxıl ixracı təşəbbüsünü genişləndirməyə çağırıb.
“Xahiş edirəm, liderlik üçün yolunuzu seçin – və biz birlikdə sülh formulunu mütləq həyata keçirəcəyik”, – o belə deyib.
Sammit İndoneziya Prezidenti Coko Vidodonun müharibə ilə bağlı dərin çatlaqlara baxmayaraq qlobal iqtisadiyyatı düzəltmək üçün birlik və konkret fəaliyyət tələbi ilə açılıb.
“Başqa seçimimiz yoxdur, dünyanı xilas etmək üçün əməkdaşlıq lazımdır”, – o deyib.
Coko Vidodo deyib ki, G20 inklüziv iqtisadiyyatın bərpası üçün katalizator olmalıdır:
“Biz dünyanı hissələrə bölməməliyik. Dünyanın növbəti soyuq müharibəyə girməsinə imkan verməməliyik”.
ABŞ, Rusiya və Braziliyadan tutmuş Hindistan, Səudiyyə Ərəbistanı və Almaniyaya kimi ölkələrin daxil olduğu G20 dünyanın ümumi daxili məhsulunun 80 faizindən çoxunu, beynəlxalq ticarətin 75 faizini və əhalinin 60 faizini təşkil edir.
Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsi bəzi Qərb liderlərinin sammiti boykot etmək və Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin dəvətini geri götürmək çağırışlarına səbəb olub, lakin İndoneziya buna müqavimət göstərib və bundan imtina edib.
Rusiya bildirib ki, Putin tədbirdə iştirak etmək üçün çox məşğuldur və onun yerinə xarici işlər naziri Sergey Lavrov gələ bilər.
Lavrovun isə noyabrın 14-də ürək xəstəliyi səbəbindən Bali xəstəxanasına aparıldığı xəbəri yayılıb. Sonradan o, bu xəbəri təkzib edib.
Nümayəndələr bildiriblər ki, Zelenski çıxış etdiyi zaman o, otaqda qalıb.
Sammit çərçivəsində bir çox lider ikitərəfli danışıqlar aparacaq, onlardan bir neçəsi koronavirus pandemiyasının başlanğıcından bəri xaricə ikinci səfərini edən Çin lideri ilə görüşəcək.
