Növbəti devalvasiyadan kim qazanacaq?
Uzun illər ərzində şahid olduq ki, YAP hakimiyyəti heç bir ekstremal situasiyaya hazır deyil. Daha doğrusu, heç vaxt dövlət və xalq maraqları naminə heç bir addım atılmayıb, problemləri önləmək üçün qabaqlayıcı tədbirlər görülməyib. Azərbaycan xalqı bütün fəlakətlərdən öz fədakarlığı sayəsində qurtula bilib. Və xalqın uduzduğu bütün mərhələlərdən, hakim ailə uduşla çıxıb. İllər öncə üzləşdiyimiz öldürücü devalvasiyalar hamının yadındadır. İlham Əliyev devalvasiyaya bir neçə gün qalmışa qədər xalqı inandırmağa çalışırdı ki, manat dünyanın ən sabit valyutasıdır. Hamını banklara manatla yatırım etməyə çağırırdı. Bir neçə gün sonra isə manat darmadağın oldu və kasıb əhali daha da acınacaqlı duruma düşdü. Ardınca bəyan etdilər ki, heç bir kompensasiya olmayacaq. Nəticədə on minlərlə insan bank bataqlığına düşdü, insanların evləri, maşınları müsadirə olundu, məhkəmələr bank-müştəri çəkişmələriylə əlləşdi, hətta bu səbəbdən intiharlar gündəmə gəldi. Amma gözümüzün qarşısında Ukrayna, Qazaxıstan, Yunanıstan hökumətləri xalqa dəyən zərəri ödədi və xalqdan üzr istədilər. Daha sonra məlum oldu ki, “gecəyarısı qarəti” nəticəsində Azərbaycan vətəndaşları küllü miqdarda pul itirsə də, hakim ailəyə məxsus banklar böyük qazanc əldə ediblər. Bəli, iki öldürücü devalvasiya sayəsində yalnız hakim ailənin bankları mənfəət əldə etdi. Növbəti dəfə xalqın bədbəxtliyi üzərində xoşbəxtliyə nail oldular.
Bütün bunları ona görə xatırlatdıq ki, qarşıdan daha ağır fəlakət gəlir. Neftin qiyməti sürətlə ucuzlaşır, manata təzyiq artır. Deməli, növbəti devalvasiya, növbəti bahalaşma, növbəti ixtisarlar dalğası gəlir. Əlbəttə, hökumət çalışacaq ki, bu tənəzzül sunamisini dünyanın üstünə atsın. Yəni, baş verənləri qlobal böhranla əlaqələndirəcəklər. Təbii ki, neftin sürətlə ucuzlaşması Azərbaycan hakimiyyətinin günahı deyil. Amma Əliyev rejimi iqtisadiyyatı 90 faiz neftdən asılı vəziyyətə salmasaydı, qlobal böhran bizə bu qədər məşəqqət yaşatmazdı. Əminliklə demək olar ki, bu böhrandan ən çox zərər görən Azərbaycan olacaq. Hətta Gürcüstan və Ermənistan da bizim qədər çətinlik yaşamayacaq. Bu illər ərzində ölkəyə daxil olan pullarla, neftdən asılılığı minimuma endirmək olardı. YAP hakimiyyəti isə bu milyardları özününküləşdirdi, zəruri işlər görülmədi, üstəlik xarici borc yükü sürətlə artdı.
Beləliklə, növbəti dəfə devalvasiya qapını döyür və yenə də xalqı aldatmaqla məşğuldurlar. Qryd edək ki, 2020-ci ilin büdcəsi formalaşdırılarkən neftin qiyməti 55 dollardan götürülüb. İndiki vəziyyət isə bu formalaşmanı alt-üst edir. Bu dəhşətli vəziyyətdən siyasi iradə hesabına çıxmaq əvəzinə, yenə də xalqın cibinə girmək haqqında düşünürlər. Yaranmış maliyyə kəsirin xalqdan oğurlamaqla qapatmaq istəyirlər. Normal ölkələrdə belə vəziyyət yarananda hakimiyyət həyəcan təbili çalır, qızğın müzakirələr aparılır, xalqın bu böhrandan az itkiylə çıxmasının yolları axtarılır. Bizim hökumətimiz isə hakim ailənin banklarının vəziyyətdən uduşla çıxması üçün baş sındırırlar. Paşa bank başda olmaqla, bütün ailə bankları dollar yığmağa köklənib. Bu banklar sürətlə dollar alır, vətəndaşlara dollar satışı isə məhdudlaşdırılır.
Sözümüzün canı budur ki, bu dəfə də uduzan xalq, udan Əliyev ailəsi olacaq. Əslində, əvvəlki devalvasiyadan sonra zərrə qədər xalqa aidiyyatı olan hakimiyyət fərqli addım atmalıydı. Amma hakimiyyətdə müəyyən qədər arxayınlıq car ki, xalqın mübarizə əzmi qırılıb. Yəni, ciddi müqavimətin olmayacağını düşünürlər, eyni zamanda real müxalifəti sıradan çıxarmaq üçün məkrli işlər aparırlar. Düşünürlər ki, əsas mübarizə qüvvəsini ləkələməklə, təzyiq altında saxlamaqla xalqın ayaqlanmasının qarşısını ala bilərlər.
Xülasə, Əliyev hakimiyyətinin növbəti böhran ərəfəsindəki mövqeyi onu deməyə əsas verir ki, heç bir islahat, xalqa yönəlik heç bir plan yoxdur. Xalq növbəti dəfə Allahın ümidinə buraxılacaq, ciddi sosial-iqtisadi məngənədə sıxılacaq. Hakim ailə isə bu qarışıq vəziyyətdə nə qədər qazana biləcəyinin hesabın aparacaq.
Azərbaycan xalqı başa düşməlidir ki, bu acınacaqlı vəziyyət qlobal böhrana görə deyil, Əliyev rejiminin acgözlüyünə, antimilli mahiyyətinə, yarıtmaz idarəçiliyinə görə baş verəcək.