РАССОМ ТУЗ: ТАЖОВУЗГА ҚАРШИ ПРАГМАТИК ДИПЛОМАТИЯ ОЖИЗЛИКДИР

Ғарб етакчисининг Россия диктатори билан ҳар қандай учрашуви автоматик равишда уни дунё ҳамжамияти назарида «тенг шерик» қилиб кўрсатади. 

Аслида эса, бу Европада уруш бошлаган режимни маънавий жиҳатдан қонунийлаштиришдир.

Россия қамоқхоналаридаги мухолифатчилар ёки яқинларини йўқотган украиналик оилалар Путин каби қотил эркин дунё етакчилари билан қўл сиқишганини кўриб, нима деб ўйлайди?

Бу Путин режимига қарши курашаётган ва унинг ҳаракатларидан азият чекканлар учун ҳиёнатдек кўринади. Бундан ташқари, тарих шуни кўрсатадики: Путин билан ҳар бир «қайта юклаш» (перезагрузка) навбатдаги тажовуз билан якунланган.

Буш унинг «жонига яраган» — натижада Грузия уруши бошланган. Обама ҳамкорлик қилишга уринган — Путин Қримни аннексия қилган. Меркель газ қувурларини қурган — Украинага тўлиқ миқёсли уруш бошланган.

Дипломатик мурувватларни «кўча поняткали» Путин заифлик, деб қабул қилади ва бу эскалация учун баҳонага айланади.

Прагматик дипломатия ҳақидаги чиройли сўзлар ортида кўпинча оддий иқтисодий манфаатлар яширинади. Арзон Россия ресурсларига етиш, бозорларга кириш, корпорациялар фойдаси — буларнинг барчаси инсон ҳуқуқлари принципларидан устун қўйилади.

Аммо айнан шу савдодан тушган даромад Путиннинг ҳарбий машинасини молиялаштирган. Энг қабиҳ томони — Украина тақдири унинг ўзи иштирок этмаган музокараларда ҳал этилиши. Бу XIX асрда Польша кимга тегишини полякларни сўрамасдан ҳал қилишга ўхшайди. 

Демократик давлатлар бошқа миллатнинг мустақиллиги билан ўз тинчлиги учун савдо қилмаслиги керак. Путиннинг 25 йиллик ҳукмронлиги — бу «интеграция» ва муросани излаш сиёсатидаги 25 йиллик муваффақиятсизлик. 

Диктатор билан тил топишга қилинган ҳар бир уриниш янги бузилишларга олиб келган. Бу режим фақат куч тилини тушунади, дипломатик эътиборни эса ўз ҳаракатларини давом эттиришга рухсат сифатида қабул қилади.

Ҳеч қандай ўзгариш қилмаган тажовузкор билан музокара — бу дипломатия эмас, таслим бўлишдир. Ва бу Ғарб демократиялари эълон қилган барча қадриятларга хиёнатдир.