مجمع عمومی سازمان ملل متحد با قطعنامهای از طالبان خواست که حقوق بشر را رعایت کنند، به قوانین بینالمللی پابند باشند و اقدامات قاطعی علیه تروریسم انجام دهند.
این قطعنامه تحت عنوان «وضعیت در افغانستان» در نشست دیروز (دوشنبه، ۱۶ سرطان) با ۱۱۶ رأی موافق، ۲ رأی مخالف (اسرائیل، ایالات متحده) و ۱۲ رأی ممتنع تصویب شد.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد نگرانی جدی خود را در مورد «ظلم و ستم شدید، رو به وخامت، گسترده و سیستماتیک علیه همهی زنان و دختران در افغانستان توسط طالبان ابراز کرده و گفته است که این گروه یک سیستم نهادینهشدهی تبعیض، جداسازی، بیاحترامی به کرامت انسانی و محرومیت زنان و دختران را برقرار کرده است».
مجمع همچنین در مورد ادامهی خشونت و حضور گروههای تروریستی مانند القاعده و داعش در افغانستان ابراز نگرانی کرده است.
مجمع عمومی سازمان ملل در قطعنامه دیروز بر حمایت از مردم افغانستان برای بازسازی یک کشور پایدار، امن، خودکفا و عاری از تروریسم، مواد مخدر، جرایم سازمانیافته فراملی و فساد تأکید کرده است.
این مجمع همچنین از تلاشها برای تقویت پایههای یک دولت فراگیر در افغانستان حمایت کرده است.
اظهارات نمایندگان کشورها
نمایندهی آلمان در معرفی پیشنویس گفت: «هیچ جایگزینی برای تعامل با طالبان وجود ندارد.»
او با اشاره به مشارکت فعال کشورش در روند دوحه به رهبری سازمان ملل، تأکید کرد که برلین همچنان برای اشکال عملیتر همکاری با طالبان، از جمله در مورد بازگشت امن پناهندگان افغانستانی، آمادگی دارد.
او همچنین گفته است که احکام اعمالشده توسط طالبان علیه زنان و دختران به معنای «محو تقریبا کامل حقوق آنان» است.
نمایندهی آلمان گفته است: «به مادر افغان که فرزند بیمار و دچار سوءتغذیه خود را در آغوش دارد: ما شما را میبینیم… و به میلیونها زن و دختر افغان که در خانه محبوس شدهاند: ما شما را فراموش نکردهایم.»
نصیراحمد فایق، سرپرست نمایندگی افغانستان در سازمان ملل متحد گفت که این کشور از زمان تصرف طالبان در بخشهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حقوق بشر دچار عقبگرد شدید شده است.
او تأکید کرد: «سیاستهای طالبان کنترل استبدادی را تثبیت کرده و تبعیض سیستماتیک را بهویژه علیه زنان و دختران مدون کرده است.» او افزود: «افغانستان همچنان تنها کشوری در جهان است که دختران رسما از آموزش متوسطه و عالی محروم هستند.»
او در ادامه گفت، قطعنامهی تصویبشده قویا بر لزوم لغو این شیوههای تبعیضآمیز تأکید میکند، و خواستار سازوکارهای پاسخگویی مانند دادگاه کیفری بینالمللی است.
فایق خواستار بهرسمیتشناختن آپارتاید جنسیتی بهعنوان یک جرم تحت قوانین بینالمللی شده است.
نمایندهی افغانستان همچنین تأکید کرده است که صلح پایدار نیازمند حکومت فراگیر و مشارکتی است که منعکسکنندهی صدای همهی شهروندان افغانستان -نه فقط طالبان- باشد.
او گفته است که طالبان «هرگز نمیتوانند به تنهایی، تنها راهحل باشند» و این گروه نمایندهی «مردم افغانستان یا فرهنگ آنان نیستند و سیاستهای آنان منعکسکنندهی ارزشهای اسلامی نیست».
نمایندهی اتحادیه اروپا، بهعنوان ناظر، خواستار یک رویکرد چندجانبه ساختاریافته در تلاش برای آیندهای پایدار برای افغانستان شد.
او از فرآیند دوحه به رهبری سازمان ملل بهعنوان «تنها چارچوب چندجانبه برای ترویج یک توافق سیاسی فراگیر» یاد کرد.
همچنین، او از طالبان خواست تا گامهای مشخصی برای قطع تمام روابط با سازمانهای تروریستی بینالمللی بردارند و از استفاده از خاک افغانستان برای میزبانی، تأمین مالی یا گسترش تروریسم به کشورهای دیگر جلوگیری کنند.
نمایندهی جاپان با ترغیب طالبان به لغو سریع سیاستهای سرکوبگرانهیشان، تأکید کرد: «این موضوع صرفا مربوط به حقوق بشر نیست؛ بلکه بهشدت پتانسیل رفاه افغانستان را نیز تضعیف میکند.»
نمایندهی روسیه که مخالف پیشنویس قطعنامه دیروز بود، گفته است: «آنچه ما اینجا شاهد آن هستیم، یک تغییر ریاکارانه مسئولیت است. آنچه نادیده گرفته میشود، موضوع آزادسازی سریع داراییهای افغانستان است که برای بهبود اقتصادی کشور -برای ساخت جادهها، مکاتب و شفاخانهها- مورد نیاز است و همچنین موضوع لغو تحریمهای یکجانبه بیسابقه.»
نمایندهی روسیه گفت: «بهدلیل موضع جانبدارانه به نفع یک گروه از کشورها و بیتوجهی آشکار به پیشنهادهای مورد حمایت کشورهای منطقهای… در نهایت به یک سند نامتوازن رسیدیم.»
نمایندهی هند گفته است که از آگست ۲۰۲۱ هیچ ابزار سیاسی جدیدی برای رسیدگی به بحران انسانی رو به وخامت در افغانستان معرفی نشده است.
او افزود بعید است که رویکرد معمول بدون ابتکارات جدید و هدفمند، نتایجی را که جامعهی بینالمللی برای مردم افغانستان پیشبینی میکند، به ارمغان بیاورد. به همین دلایل، هند تصمیم گرفته است که به این قطعنامه رأی ممتنع بدهد.
نمایندهی ایران گفته است که نگرانیهای اصلی تهران در متن نهایی «به اندازهی کافی منعکس نشده است» و تأکید کرد که آیندهی افغانستان باید توسط مردم خودش، در یک فرآیند به رهبری و مالکیت شهروندان افغانستان تعریف شود.
او اظهار داشته است که متن عمدا از تأیید این نکته که تعامل عملگرایانه و واقعگرایانه با طالبان تنها راهحل مناسب برای رسیدگی به چالشهای فعلی است، خودداری میکند.
نمایندهی ایران افزوده است که بدون گفتوگوی سازنده با کسانی که کنترل اوضاع را در دست دارند، جامعهی بینالمللی با خطر کاهش توانایی خود برای تأثیرگذاری مثبت بر رویدادها مواجه میشود.
نمایندهی چین از اهداکنندگان خواست تا کمکهای بشردوستانه را از سر بگیرند و نسبت به سیاسی شدن اوضاع هشدار داده است.
او اظهار داشت: «کشورهای مربوطه باید فورا تحریمهای یکجانبه غیرقانونی علیه افغانستان را لغو کنند، داراییهای خارجی این کشور را بدون قیدوشرط آزاد و بازگردانند و شرایطی را برای افغانستان ایجاد کنند تا سیستم مالی خود را بازسازی کند، و اقتصاد و معیشت مردم خود را توسعه دهد.»
نمایندهی ایالات متحده امریکا که به این قطعنامه رأی مخالف داد، گفت: «تقریبا چهار سال پس از تصرف افغانستان توسط طالبان، ما همان گفتوگوها را ادامه میدهیم و با همان به اصطلاح مقامهای طالبان در مورد بهبود وضعیت افغانستان بدون مطالبهی نتیجه از آنان تعامل میکنیم.»