اطلاعات روز: په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د استازولۍ سرپرست نصیر احمد فایق د دوحې په درېیمه ناسته کې د مدني ټولنې او ښځو د استازو نه شتون ناهیلی کوونکی بللی دی.
نوموړي پرون (جمعه، ۱ د چنګاښ) ماښام د امنیت شورا په غونډه کې په خپله وینا کې وویل، دا د خواشینۍ وړ ده چې د دوحې د درېیم کنفرانس په اجنډا کې سیاسي بهیر او بشري حقونه د دوو مهمو مسایلو په توګه نه دي شامل او د مدني ټولنې او میرمنو استازي به د میز پر سر حضور ونه لري.
د فايق په وينا، دا کار د امنيت شورا د پرېکړه ليکونو په ګډون له اړينو مسايلو او نړيوالو مکلفيتونو څخه وتل ګڼل کېږي او همدارنګه دا په افغانستان کې د یو بل خنډ په توګه د پام وړ بدلونونو پرته نورمال کیدو ته اشاره کوي.
هغه ویلي: «موږ یو ځل بیا ټینګار کوو چې د افغانستان د خلکو د راتلونکي په اړه هر ډول بحث پرته له دې چې اساسي مسایل او اندیښنو ته پام وکړي، د ملي مشروعیت، د ښځو، نجونو او اقلیتونو په ګډون د ټولو اتباعو اسلامي او اساسي حقونه او امنیتي ګواښونه د افراطیت، تروریزم او مخدره توکو په څیر چې د اوسني کړکیچ سره یې مرسته کړې، دا به د پام وړ پایلې ترلاسه نکړي.»
ټاکل شوې چې د ملګرو ملتونو په کوربه توب د افغانستان په چارو کې د هېوادونو د ځانګړو استازو درېیمه غونډه د چنګاښ میاشتې په ۱۰مه او ۱۱مو نېټه د قطر په پلازمېنه دوحه کې جوړه شي.
د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد اعلان کړی، چې دې ډلې د دوحې د درېيمې غونډې د اجنډا په اړه بحث کړی او دا یې د افغانستان په ګټه ګڼلې او پرېکړه يې کړې چې دې غونډې ته يو پلاوی ولېږي.
د راپورونو له مخې په دوحه کې د چارواکو د ناستې موضوع په اقتصادي مسایلو او له نشه يي توکو سره پر مبارزه راټولیږي.
ډیپلوماتیکو سرچینو ویلي، پلان لري چې د دوحې له غونډې مخکې او وروسته له افغان مدني ټولنو سره سلا مشورې وکړي، خو دوی به په هغو غونډو کې ګډون ونه کړي چې طالب چارواکي په کې حضور لري.
د بشري حقونو او ښځو سازمانونه د ښځو پر ونډې ټینګار کوي او وايي، چې د غونډې اصلي تمرکز باید د ښځو حقونه وي.
فایق همداراز ټینګار کړی، چې د دوحې پروسې په ګډون په ټولو سیاسي بحثونو کې باید د افغان مېرمنو د ګډون ډاډ ترلاسه شي.
هغه ویلي: «موږ باید د افغانانو مشروع غوښتنې له پامه ونه غورځوو، په ځانګړې توګه د افغان ښځو او نجونو او په افغانستان کې باید جنسیتي توپیر عادي کړو.»
فایق زیاته کړې، چې د دوحې کنفرانس د طالبانو او نړیوالې ټولنې لپاره یو حیاتي فرصت برابروي چې د «عملي پلان» یا ټاکل شوي اهدافو او یو مشخص مهال ویش سره د تطبیق میکانیزم په خپلولو سره د یوې لارې نقشې په اړه بحث او موافقه وکړي. هغه ویلي دي چې دا به د یو متحد، سوله ایز او ډیموکراتیک هیواد په لور د افغانستان د پرمختګ سره مرسته وکړي.
هغه ټینګار کړی، چې د افغانستان خلک له جنګ جګړو ستړي شوي او تلپاتې سولې، امنیت او هوساینې ته لېوال دي. د فایق په وینا، دا یوازې د قانون د حاکمیت، عدالت او د خلکو د ارادې او د ټولو اتباعو د اساسي حقونو او آزادیو د ساتنې او د افغانستان د نړیوالو مکلفیتونو پر بنسټ د یوه مشروع، ځواب ویونکي او هراړخیز حکومتوالۍ له لارې شوني دي.