Page 38 - gap go tren dat my
P. 38
mặc tự do, có vẻ “bụi bặm”. Chúng tôi ngồi ở cuối phòng. Tôi ngạc
nhiên thấy sinh viên được điểm danh cẩn thận và nộp bài làm kiểm
tra lần trước. Liêm đang giảng về lịch sử triết học hiện sinh qua việc
giới thiệu tư tưởng căn bản của một số triết gia. Anh nói chậm rãi,
khúc chiết, thỉnh thoảng ghi vài tên và những câu quan trọng lên
bảng, gọi hỏi vài sinh viên và xen vào những chuyện đùa ngoài lề
làm cả lớp cười vui vẻ. Có người ghi chép, người xem laptop hay
trầm ngâm, lơ đãng. Không khí lớp học nghiêm túc nhưng không
nhàm chán.
Sau giờ nghỉ giải lao, chúng tôi chuyển sang phòng khác để tôi nói
chuyện. Liêm kéo hai chiếc bàn ra trước lớp để tôi và anh ngồi đối
diện với sinh viên và anh tiện phiên dịch cho tôi. Tôi không quen kiểu
nói một đoạn, đợi phiên dịch rồi nói tiếp vì tư tưởng bị ngắt quãng,
thiếu hào hứng nhưng dần cũng quen. Tôi có soạn đề cương bài nói
chuyện nhưng không cần thiết phải nhìn vì ở đây tôi muốn nói theo
cảm hứng. Tôi nói với sinh viên tôi nhớ lại hơn 40 năm trước, lúc các
em còn chưa sinh ra, tôi cũng bằng tuổi các em bây giờ và ngồi
trong giảng đường Đại Học Văn Khoa của thành phố Huế để nghe
giảng về chủ nghĩa hiện sinh và say mê tìm đọc những tác phẩm
triết học, văn học của Jean Paul Sartre, Albert Camus, Francoise
Sagan cũng như sách triết của các giáo sư đại học Việt Nam. Tôi và
nhiều bạn bè cũng bị tác động, dằn vặt khi tiếp cận những khái niệm
về phi lý, buồn nôn, vong thân… một cách trừu tượng nhưng trong
một đất nước đang có chiến tranh, điều mạnh hơn cả đối với chúng
tôi là tinh thần trách nhiệm và ý thức dấn thân chứ không phải là
“yêu cuồng sống vội” như có một số người trẻ khác đã lựa chọn.
Chính ý thức dân tộc, khát vọng tự do, lòng yêu nước của người dân
một quốc gia nhược tiểu đang bị tàn phá, trong đó có sự can thiệp
và bom đạn của người Mỹ, đã kết hợp với một khía cạnh tích cực
của chủ nghĩa hiện sinh đưa chúng tôi đến hành động, vào thời điểm
đó chính là chống chiến tranh và chống Mỹ. Chúng tôi không suy
tưởng triết lý mà sống triết lý. Triết lý đi vào máu thịt thành lẽ sống
cho mãi về sau này. Sau chiến tranh, khi chứng kiến chế độ cộng
sản phô bày sự chà đạp con người, lẽ sống đó lại một lần nữa thôi
thúc tôi và một số bạn dấn thân chống lại cái ác, trở thành người
38
