«Илтимос, ёрдам беринг»: The North Face ботинка ичидан топилган Хитой қамоғидаги уйғур хати бўйича суриштирув бошлади

The North Face компанияси Санкт-Петербурглик шахснинг айни маркадаги янги ботинка ичидан ёрдам сўраган маҳкум уйғур хатини топиши юзасидан ички суриштирувини бошлади. Бу топилма ҳақида “Бумага” нашри ёзган эди.

Ботинка ичидан, шимолий пойтахт турғуни Арслан Гибадуллин, бир парча қоғозни топиб олган, унда инглиз тилида шундай жумла ёзилган эди: «Ёрдам беринг. Мен Хитой қамоғидаман. Илтимос, ёрдам беринг. Уйғур». Шундан сўнг Гибадуллин The North Faceга мурожаат қилди.

Компаниядагилар аввалига унга, пойафзал ишлаб чиқаришда мажбурий меҳнатдан фойдаланмасликларини билдиришди. Бундан ташқари, ширкатнинг минтақавий менеджери аввалига, Гибадуллиннинг ботинкаси ҳеч қачон Хитойда бўлмагани: қадоқлаш маълумотларига кўра у Вьетнамда ишлаб чиқарилганини билдиришди. Шунга қарамай, The North Face вакиллари вазиятни суриштиришга ваъда беришди ва петербургликдан хатни, чекни, ботинкани ва оригинал пойафзал қутисини жўнатишни сўрашди.

Уйғурлар – шимолий-ғарбий Хитойнинг Шинжон Уйғур автоном ҳудудида яшайдиган туркий халқлардир. Уларнинг аксарияти мусулмонлардир. Human Right Watch маълумотларига кўра, ҳукумат кўп йиллардан бери бу халқни таъқиб этиб келади, бунинг учун қиёфани аниқлайдиган видеокузатув ускуналари ва «сиёсий қайта тарбиялаш» лагерларидан фойдаланади.

Бу уйғурлар, қозоқлар, қирғизлар ва бошқа туркий озчилик вакиллари судсиз ва терговсиз қамаладиган қамоқхоналардир. Бу лагерларнинг собиқ маҳкумлари у ерда мансабдор шахслар томонидан шафқатсиз муносабатлар – босимлар, калтакланиш, қийноқ ва зўровонликлар, таъқиб ва меҳнатга мажбурлаш ҳоллари ҳақида ҳикоя қилишади.

Австралия стратегик сиёсат институти (ASPI) маълумотларига кўра, Хитой ҳукумати «қайта тарбиялаш лагерлари»даги маҳкумларни, машҳур ширкатлар, жумладан  Apple, Google, Lacoste, Nike, Puma ва бошқа компаниялар махсулотларини ишлаб чиқаришга мажбурлашмоқда.

“Новая газета”дан Элтуз таржимаси