Алишер Умаров ва атрофидаги баҳслар яна трендда

Охирги пайтларда Давлат сиёсати ва бошқаруви академияси атрофидаги тортишувлар яна жамоатчилик эътиборига тушди. Асосий фигурант сифатида эса академия проректори Алишер Умаров ва унинг атрофидаги шахслар тилга олинмоқда. Турли ижтимоий платформаларда ва норасмий манбаларда айтилаётган айбловлар жиддий ва кўп қиррали. Шу билан бирга, ушбу ҳолатлар ҳозирча расмий текширув ёки суд ҳукми билан тасдиқланмаган.

Иддаоларга кўра, А. Умаров таълим муассасасидаги фаолияти давомида академияни даромад манбаига айлантиришга ҳаракат қилган ва раҳбарият алмашган сари ўз таъсирини сақлаб қолиш учун турли воситаларга мурожаат қилган. Уни танқид қилувчиларнинг таъкидлашича, у олдинги раҳбар А. Бекмуродовга садоқат кўрсатиб, кейин эса у ҳақда салбий маълумотлар тарқатиш билан шуғулланган. Бу маълумотлар асосида юқори ташкилотлар томонидан текширувлар ўтказилган, аммо айрим манбаларда айтилишича, жиддий қонунбузарликлар исботланмаган.

Айбловлар фақат маъмурий ёки ташкилотчилик фаолиятига тегишли эмас. Умаров ва унинг гуруҳига айни пайтда давлат хизмати этикасини бузиш, спиртли ичимликлар истеъмоли, иш вақтида нотўғри хатти-ҳаракатлар, ҳамкасблар ва ҳатто техник ходимларга нисбатан босим ўтказиш каби ҳолатлар ҳам юкланмоқда. Шунингдек, ишга қабул қилиш ва докторантурага қабул жараёнларида шаффофлик бузилгани, айрим номзодларнинг ижтимоий алоқалари ёки таниш-билишлар асосида қабул қилингани ҳақида ҳам даъволар мавжуд.

Айниқса, Қ. Саъдуллаев ва А. Холов каби шахслар номлари атрофида ҳам кўпгина шубҳали ҳолатлар тилга олинмоқда. Улар аввалги раҳбар жамоасига мансуб бўлган бўлса-да, кейинги босқичда Умаров билан ҳамкорлик қилгани, баъзи ҳолатларда сохта ҳужжатлар тайёрлашда иштирок этгани ҳақида гап-сўзлар бор. Ҳатто докторантурага қабул қилишда сохта протоколлардан фойдаланилгани ва имзолар қалбакилаштирилгани каби даъволар ҳам мавжуд.

Шу билан бирга, А. Умаровга яқин айрим шахсларнинг фарзандлари хорижий олийгоҳларга қиммат контракти бўлган дастурлар орқали жўнатилгани ҳақидаги маълумотлар ҳам таралмоқда. Бу ҳолатларда шаффофлик ва адолат мезонлари қай даражада сақлангани юзасидан расмий изоҳлар берилмаган.

Айни пайтда янги раҳбар Ж. Салихов келгандан сўнг, академияда таркибий ўзгаришлар амалга оширилди. Бу ўзгаришлар айримлар томонидан «чистка» сифатида баҳоланган. Танқидчилар фикрича, собиқ раҳбар билан боғлиқ барча ходимларни ишдан бўшатиш орқали академиядаги таъсирни қайта тақсимлашга уринишлар бўлган. Бундай ўзгаришлар баъзи ходимлар ўртасида норозилик келтириб чиқарган.

Ҳозирча айбловлар расман исботланмаган ва ҳуқуқий баҳоланмаган. Давлат идораларининг мавжуд қонунчилик асосида барча айбловларни текшириши, зарур бўлса, ҳуқуқий чора кўриши кутилмоқда. Шаффофлик ва жамоатчилик олдида очиқлик таълим муассасаларида ишончни тиклаш учун муҳим омил ҳисобланади.

Хулоса қилиб айтганда, бу ҳолат жамиятда давлат муассасаларидаги бошқарув маданияти, кадрлар сиёсати ва шаффофлик борасидаги мунозараларни яна бир бор жонлантирди. Айбловлар қанчалик асосли экани фақат холис ва мустақил текширув орқали аниқ бўлади. Ҳозирча эса фақат бир томоннинг иддаолари бор — иккинчи томоннинг жавоблари ва изоҳлари эса ҳануз оммага етказилмаган.