close
Talasalitaan

Kabuhayan


Kasalukuyang nahaharap ang Pilipinas sa patong-patong na krisis sa kabuhayan na lalong nagpapahirap sa mamamayang Pilipino sa araw-araw na pakikipagsapalaran sa tumataas na presyo ng mga bilihin at petrolyo, mababang sahod at iba pang suliraning pang-ekonomiya.

KabuhayanTrabahong pinagkakakitaan, pinagkukunan ng pang-araw-araw na pangangailangan ng tao upang mabuhay.

Kasalukuyang nahaharap ang Pilipinas sa patong-patong na krisis sa kabuhayan na lalong nagpapahirap sa mamamayang Pilipino sa araw-araw na pakikipagsapalaran sa tumataas na presyo ng mga bilihin at petrolyo, mababang sahod at iba pang suliraning pang-ekonomiya.

Noong Oktubre ng nakaraang taon, nagmartsa laban sa minahan ang mga taga-Palawan. Nickel ang minimina sa bayan ng Brooke’s Point. Ang miniminang bundok ng Mantalingahan ay isang watershed at ancestral domain.

Sa buong mundo, ikalawang pinakamalaking producer ng nickel ang Pilipinas. Pilipinas rin ang may ikalimang pinakamalaking reserba ng nickel sa mundo.

Surface mining ang tawag ng Ipilan Nickel Corporation sa proseso ng pagtanggal ng lahat ng mga puno pero hindi malalim ang hukay para magmina. Sabi ng Ipilan, 19,000 na ang naputol nilang mga puno na pinayagan ng Department Environmental Natural Resources (DENR). Humihingi rin umano sila ng permiso para putulin ang 8,000 pang puno.

Nagpahayag naman ang tagapagsalita ng National Democratic Front of the Philippines-Palawan (NDFP-Palawan) Leona Paragua na nagbunga ng mga panimulang tagumpay ang mga serye ng pagkilos, barikada at pagpepetisyon, mula pa Pebrero ng nakaraang taon, ng mamamayan ng Brooke’s Point. Napatigil ang operasyon ng Ipilan at pati Celestial Nickel Mining Exploration Corporation sa Mt. Mantalingahan matapos na maglabas ng writ of kalikasan at cease-and-desist order pabor sa kahilingan ng mamamayan.

Itong pagpapahinto sa mining operations ay isang matinding sampal sa hangarin ng mga naghaharing pangkating Marcos-Duterte.

Dapat suportahan ng iba’t ibang sektor ang kanilang pakikibaka at buuin ang mas malakas na pagkakaisa hanggang matagumpay na maigiit sa lokal hanggang pambansang gobyernong tugunan ang kanilang panawagan.

Ayon kay Paragua, habang naninindigan ang rehimeng US-Marcos para sa mapaminsalang mina, dapat pag-ibayuhin ng mamamayan ang kanilang pakikibaka at palakasin ang bag-as ng lihim na pambansa-demokratikong kilusan.

Tumpak ang paglaban sa anumang mapaminsalang iskema at patakaran hinggil sa paglinang ng likas na yaman at ekonomiya ng bansa. Nagsisilbi lamang ito sa pagtitiyak at pagpapabundat ng mga bulsa ng malalaking dayuhang korporasyon sa mina kasapakat ang lokal na burgesya-kumprador at ng reaksiyonaryong opisyal.

Dagdag pa ng NDFP-Palawan, patunay lang ang nakauuyam na pagkatuwa kapwa ng Philippine Chamber of Mines at mga kaalyado nitong kroni ni Marcos sa Kongreso na isabatas ang pagpapababa sa makukuha ng gobyerno na mula 5% tungong 4% sa mining output galing sa mga itinakdang mining reservation sa bansa.

Walang responsableng pagmimina gaya ng sinasabi ng mga korporasyong nagmimina sa bansa kundi kapahamakan at delubyo sa mamamayang apektatdo ng pagmimina. Hindi na maibabalik ang pinsala sa kapaligiran at sa mga naninirahan sa Brooke’s Point na matatagpuan sa Mt. Mantalingahan.

Hindi kukunsintihin ng mga residente ng Brooke’s Point ang mga ilegal na operasyon ng Ipilan, na hindi lang nakakapinsala sa ating kapaligiran at likas na yaman kundi patuloy na nagiging banta sa kabuhayan nila.

Walang magandang naidudulot ang pagmimina. Marami ng buhay ang kinitil dahil natabunan ng lupa. Marami na rin nawasak na bundok, ilog, sapa at iba pang pinagkukunan ng kabuhayan ng mga tao.

Dapat mapakinabangan ng mamamayang Palaweño ang mga yamang mineral ng probinsya, hindi ng mga mandarambong na dayuhan. Dapat pagbayarin ang mapanira ng kalikasan at panagutin ang mga kompanya ng mga minahan.