ҚАШҚАДАРЁЛИК УРУҒЛИК ҒАЛЛА ЕТИШТИРУВЧИ ФЕРМЕРЛАРНИ КИМ ХОНАВАЙРОН ҚИЛЯПТИ?
Қашқадарёда уруғлик ғалла етиштирувчи фермерлар хонавайрон бўлмоқда. Фермерлар вилоят ҳокимининг қишлоқ хўжалик масалалари бўйича биринчи ўринбосари Улуғбек Узоқовнинг хурмача қилиқларидан азият чекмоқда. Бу жаноб амалдаги йилда (доимо уруғлик ғалла етиштурувчи фермерларга қарши ҳар хил найрангларни ўйлаб топади) ҳам апробация жараёнини ғалла ўрим -йиғим даврида бажаришга кўрсатма бериб, ўзи бунга бош бўлган ҳолда вилоят бўйича 1500 гектар майдондаги уруғлик ғаллани яроқсиз, деб фермерларга катта зарар етказди.
Вилоят бўйича 8минг 500 гектар майдонда уруғлик дон етиштирилган бўлса, шундан 29 минг тонна ҳосил кутилаётганди. Ҳозирда уруғликка яроқсиз деб топилган ғалла майдонлари ҳисобидан 7 минг тоннага яқин кам миқдорда уруғлик ғалла қабул қилинадиган бўлди.
Вилоят ҳокими ўринбосари бошчилигидаги ишчи гуруҳи далама-дала кезиб, фермерларни қон қақшатди. Уруғликни ривожлантириш марказининг саводсиз мутахассислари Собир Чўллиев ва Ҳайрулла Хушвақтов Узоқовга саллага қўшиб каллани ҳам олиб келишди.
Апробация жараёнларида кўпроқ ким илтифот кўрсатса, шунга беғараз ёрдам берилди. Айниқса, бунда пиёниста ва муттаҳам Хушвақтовнинг хизматлари катта бўлди. Фақат чойхона усулини яхши кўрадиган, бу соҳага адашиб келиб қолган Хушвақтов маьлумотларни раҳбарларга ўзи билганича етказди.
Бундан ташқари, юқори авлодли ғалла навларининг авлодини туширишга ҳам эришди. Ишчи гуруҳининг қолган аьзолари ҳам шу иккисининг оғзига қараб ўтиради. Ачинарлиси, бу йил етиштирилган уруғлик ғалланинг авлодига қараб тўланадиган устама ҳақ ҳам 60-80%га туширилди. Бу ҳам уруғлик дон етиштирувчи фермерларга катта зарар етказади.
Фикримизча, апробация аслида май ойида ғалла пишиб етилгунга қадар ўтказилиши керак. Афсуски, бу иш ғалла ўрим даврида амалга ошириляпти. Вилоят учун зарур бўлган 7 минг тонна миқдоридаги уруғлик ғаллани жаноб Узоқов Россиядаги танишлари орқали олиб келармиш.
Бунинг замирида манфаатлар тўқнашуви йўқ деб ҳеч ким кафолат бермайди. Шу ўринда вилоят мавжуд иккита элита уруғлик ва битта хусусий элита уруғлик хўжаликлари кўргазмага ташкил қилинганми?
Улар вилоятдаги уруғлик билан шуғулланувчи фермерларни сифатли уруғлик дон билан таъминлаши керакмасми?! Отнинг калласидай ойлик оладиган Жанубий деҳқончилик институтининг олиму, тадқиқотчилари лайлак ҳайдаб юрибдими? Натижа бермаса, ёпиш керак. Давлатнинг катта миқдордаги маблағи шуларга сарфланаяпти-ку.