РАССОМ ТУЗ: ДРАМА ЎЛГАН ЮРТДА ТЕАТР ШЎРЛИК БУВИГА АЙЛАНАДИ

Театр замон юзига кўзгу тутиши керак. Лекин ўзбек театри буни эплай олмаяпти.

Драма ëзадиган бирорта ўзбек ëзари йўқ ва яқин 80 йил ичида чиқмаслиги гарантия.

Ўғри¸ порахўр¸ террорчи жинни санғи чиқади, лекин драматург чиқмайди.

Шу боис, туғма овсар ўзбек драматурглари ëзган қайнана келин ужастикларини айланиб ўтиб, жаҳон таниган билган драматурглар асарларини қўйиш керак.

Имкон бўлса, буйруқ билан бу ишни қилдириш керак.

Бу ҳолатда бир ўқ билан икки қушни урган бўламиз.

Томошабин ниҳоят яхши асар билан танишиб савияси ошади ва театрдаги артистлар ҳам яхши спектаклда ўйнаб тажрибаси ошади.

Ўзбекларда асосий муаммо топкан тупканини кераксиз нарсага сарфлаш. Масалан, сиз бир кунда 12 соат таксичилик қиласиз ва хотинингизда минг доллар ойда обориб берасиз.

Хотинингиз бу пулни ўчоқда ëниб турган оловга ташлайди.

Ну почти. Тўй, чарлар, умра ва ҳоказо.

Бу муаммони акс эттирган классик асар бор.

Таниқли Аргентина драматурги Роберто Косса (Cossa Roberto)нинг “Катта буви” La Nona саҳна асарини дунëдаги қатор театрлар қўйган ва 1979 йили режиссёр Эктор Оливера траги-комедия жанрида фильм ҳам олган.

Италиялик муҳожирлардан бўлган аргентиналик оила катта ёшдаги бувиси — La Nona билан бирга яшайди.Аммо бирдан катта буви катта иштаха билан кунига ўн марталаб овқат ейишни бошлайди.

Катта бувининг ўғли, келини эртадан кечгача ишлашса ҳам, бу мечкай бувини тўйдира олишмайди.

Ўғил ўз корхонасидаги жиҳозларни, келин эса тақинчоқларини сотиб, мечкай бувига егулик олиб келишади. Аммо етмайди.

Ўн яшар невара ҳам, одамларни уйини тозалаб пул топиб, бувига овқат сотиб олишда иштирок этади. Аммо етмайди. Бувининг иштаҳаси кундан кун кучайиб борар, энди у бир кунда 24 марта овқат ерди. Невара бетонкага чиқиб жалаплик қила бошлайди.

Келин ва ўғил асосий ишидан ташқари нима иш бўлса қилиб бувига овқат олишади.

Уйдаги нарсалар сотилади. La Nona оила учун оғир муаммога айланади ва ахир оқибатда оила молиявий тангликка юз тутади.

Улар турли йўллар билан пул топишга ҳаракат қилишади ва охирида бу аёлдан халос бўлиш йўлини излай бошлашади.

Бувидан чарчаган оила уни қандолатчига эрга беришга қарор қилишади.

Қандолатчини алдашади. Бувининг Италияда катта узумзори бор. Ўлса сенга мерос қолади, дея.

Қандолатчи бувига уйланади.

Буви қандолатчи дўконидаги барча шакар, қанд, конфет, мураббо ва нимаики бўлса ҳаммасини еб ютади. Қандолатчи банкрот бўлади ва бунга чидолмай юзи қийшайиб паралич бўлиб қолади.

Энди оила мечкай буви билан бирга унинг паралич эрини ҳам боқиши керак.

Қандолатчини инвалид аравага миндириб кўча кўйда тиланчилик қилишади. Аммо тиланчилар мафияси қандолатчини ўмариб кетади.

Бувига заҳар солинган шарбат беришади. Буви ичади ва балоям бўлмайди. Қадаҳ тагида қолган заҳарни келин билмай ичиб қўйиб шу заҳоти ўлади. Ўғил ўзини ўлдиради. Неварани сутинерлар отиб ташайди. Охирида “овқат” деб бақираëтган катта буви La Nona қолади.

La Nona – бу бизни еб битирадиган урф одат ва бидъатларнинг умумлашма образи.

La Nona Ўзбекистонни шу холга солган бошқарув элитаси образи ҳам бўла олади.

Энг муҳими – бу асар танқидий тафаккур, қора юмор ва сатиранинг мужассамидир.