افغانستان در نیم‌قرن اخیر در فهرست ناامن‌ترین کشورهای جهان بوده است. هرچند پس از سقوط حکومت طالبان در اواخر سال ۲۰۰۱ میلادی، افغانستان دوره‌ی کوتاهی از آرامش را تجربه کرد، اما طالبان توانستند در سال ۲۰۰۶ تجدید قوا کنند و با شدت بیشتر علیه حکومت جمهوری بجنگند. طالبان با راه‌انداختن حملات انتحاری، انفجار دادن هدف‌های ملکی و دولتی و تشدید حملات چریکی بر اردوی ملی افغانستان، به آن دوره‌ی کوتاه آرامش پایان دادند. از سال ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۲۱ که حکومت جمهوری برافتاد، وضعیت امنیتی افغانستان به‌صورت فزاینده بدتر شد.
امروز طالبان ادعا می‌کنند که امنیت سراسری در افغانستان تأمین شده است. این در حالی است که در گذشته خود طالبان مسئول بخش بزرگی از ناامنی و حملات مرگ‌بار بودند. اکنون این گروه در کنار این‌که حملات خود را متوقف کرده، خود را مسئول تأمین امنیت نیز می‌داند. پس از تسلط طالبان بر کشور، حملات داعش نیز کاهش یافته است. طالبان مدعی اند که داعش را سرکوب کرده‌اند. اما توقف حملات مرگ‌بار طالبان و کاهش حملات داعش در افغانستان، به معنای تأمین امنیت و توقف خشونت نبوده است. آنچه در پی می‌آید تصویری از ناامنی در یک مقطع زمانی کوتاه است. مقام‌های حکومت طالبان، معمولا قتل‌هایی را که در حاکمیت این گروه رخ می‌دهند به «خصومت‌های شخصی» نسبت می‌دهند یا انگیزه‌ی قتل را با صفت «مرموز» توصیف می‌کنند.
براساس آمار گردآوری‌شده توسط روزنامه اطلاعات روز، از اول تا آخر ماه سرطان (۲۲ جون تا ۲۲ جولای) دست‌کم ۵۷ نفر در ۲۰ ولایت افغانستان به قتل رسیده‌اند. از این میان دست‌کم ۲۵ نفر در قتل‌های گروهی و درگیری‌های خانوادگی کشته شده‌اند.
ولایت‌های بدخشان در شمال‌شرق و قندهار در جنوب کشور که مقر رهبری طالبان است، بلندترین گراف قتل در یک ماه اخیر را دارند.
قتل چهار نفر در بدخشان
بامداد روز یک‌شنبه ( ۲۹ سرطان) اجساد چهار مرد جوان در ساحه‌ی «زولزمای» ولسوالی راغستان ولایت بدخشان پیدا شد. آن‌طور که منابع محلی گزارش دادند، شواهد نشان می‌دهد که این چهار نفر شب‌هنگام دست‌بسته تیرباران شدند. یک منبع گفت که قربانیان باشندگان ولسوالی خواهان بودند و در معدن طلا کار می‌کردند.
سخن‌گوی پولیس طالبان در بدخشان در پاسخ به خبرنگار روزنامه اطلاعات روز درباره‌ی این کشتار گفت که «پاسخ رسانه‌های مغرض را نمی‌دهد». اما وزارت داخله‌ی طالبان سه روز بعدتر اعلام کرد که پنج نفر را در ارتباط به قتل این چهار نفر بازداشت کرده است. این وزارت به انگیزه‌ی کشتار و هویت قربانیان اشاره نکرده است. وزارت داخله‌ی طالبان گفته است که از نزد افراد بازداشت‌شده، چهار میل سلاح، دو قبضه بمب دستی، مقداری مرمی، چانته نظامی، پنجه‌بکس و برچه به‌دست آمده است. هویت این افراد نیز روشن نیست.
قتل پنج نفر در نتیجه درگیری میان دو خانواده در بغلان
صبح روز یک‌شنبه (۲۹ سرطان) براثر درگیری مسلحانه میان دو خانواده در ساحه‌ی شهر کهنه ولسوالی بغلان مرکزی ولایت بغلان، پنج نفر کشته و ۱۱ نفر دیگر زخمی شدند. به گزارش خبرگزاری پژواک، این دو خانواده بر سر زمین منازعه داشتند.
در حالی که این درگیری پنج کشته برجای گذاشته است، فرماندهی امنیه‌ی طالبان در بغلان ادعا کرده است که درگیری را به موقع مهار و هشت نفر را بازداشت کرده است. این فرماندهی تلفات جوانب درگیر را مشخص نکرده است.
قتل پنج عضو یک خانواده در غزنی
یک‌شنبه‌شب (۲۲ سرطان) در روستای «تولاخیل» ولسوالی قره‌باغ غزنی، پنج عضو یک خانواده به‌گونه‌ی مرموز به قتل رسیدند. خالد سرحدی، سخن‌گوی فرماندهی امنیه‌ی طالبان در غزنی گفته است که افراد «مسلح ناشناس» شب‌هنگام وارد یک خانه شده و اعضای آن، شامل یک مرد، یک زن و سه کودک را تیرباران کرده‌اند.
دفتر والی طالبان در غزنی گفته است که عبدالصمد «جاوید»، والی این گروه برای تحقیق درباره‌ی قتل «مرموز» پنج عضو یک خانواده به ولسوالی قره‌باغ رفته است. نتیجه‌ی تحقیق طالبان تا کنون روشن نیست.
قتل سه عضو یک خانواده در بهارک بدخشان
شنبه‌شب (۲۱ سرطان) افراد مسلح در روستای خیرآباد ولسوالی بهارک بدخشان، وارد یک خانه شده و سه نفر از اعضای این خانه، شامل مرد خانواده، دختر جوان و نواسه‌ی نوجوانش را به گلوله بستند.
منابع محلی انگیزه‌ی این قتل گروهی را سرقت مسلحانه گزارش دادند. به‌گفته‌ی منبع، این خانواده مقداری پول نقد در خانه داشت و سارقان برای سرقت آن هجوم آوردند و هنگام سرقت سه نفر را نیز کشتند.
فرماندهی امنیه‌ی طالبان در بدخشان در روز ۲۹ سرطان اعلام کرد که چهار مرد را در پیوند به قتل سه عضو یک خانواده بازداشت کرده است. این فرماندهی به انگیزه‌ی قتل اشاره نکرده است.
قتل سه نفر در سمنگان
سه‌‌شنبه‌شب (۱۷ سرطان) سه عضو یک خانواده در روستای «کوه زردکمر زیره‌کی» ولسوالی دره صوف بالا ولایت سمنگان به قتل رسیدند.
منابع می‌گویند که قربانیان شامل دو مرد و یک کودک ۱۲ ساله می‌شوند. براساس اطلاعات منابع، علت قتل اعضای این خانواده «خصومت شخصی» بوده است.
دفتر والی طالبان در سمنگان قتل این سه نفر را تأیید کرده و گفته است که سه نفر در پیوند به آن بازداشت شده‌اند. طالبان نیز انگیزه‌ی این جنایت را «خصومت شخصی» خوانده‌‌اند.
قتل دو عضو یک خانواده در پکتیکا
به‌تاریخ ۱۷ سرطان، مردی در ولسوالی یحیی‌خیل ولایت پکتیکا، شبانه با چاقو به اعضای یک خانواده حمله کرده و دو نفر را کشته و چهار نفر دیگر را زخمی کرده است.
در خبرنامه‌ی دفتر والی طالبان در پکتیکا مرد ضارب محمدانور معرفی شده و آمده است که او شبانه به خانه‌ی غلام‌محمد رفته و مرتکب جنایت شده است.
گفته شده است که در این حمله دو نفر، از جمله غلام‌محمد به قتل رسیده و چهار نفر دیگر زخمی شده‌اند. در خبرنامه‌ی دفتر والی طالبان در پکتیکا به انگیزه‌ی قتل اشاره نشده است.
قتل سه نفر در نتیجه‌ی درگیری میان دو خانواده در کاپیسا
به‌تاریخ ۱۱ سرطان، در روستای «منگل‌های نوآباد» در مرکز ولایت کاپیسا، دو مرد و یک زن چهل‌ساله در درگیری میان دو خانواده کشته شدند.
فرماندهی امنیه‌ی طالبان در کاپیسا، دلیل این درگیری را «تنش لفظی و ناموسی» میان این دو خانواده خوانده است؛ اما جزئیات بیشتر ارائه نکرده است. این فرماندهی در آن زمان اعلام کرده بود که افراد متهم به قتل از ساحه فرار کرده‌اند، اما پدر یکی از افراد دخیل در درگیری بازداشت شده است.
فهرست سایر قتل‌ها
در این‌جا اسامی افرادی که طی یک ماه اخیر عمدتا به‌گونه‌ی انفرادی به قتل رسیده‌اند، فهرست شده است. افرادی که نام شان درج نیست، خبرنگاران روزنامه اطلاعات روز موفق به یافتن هویت آنان نشده یا سخن‌گویان طالبان در خبرنامه‌های‌شان به اسامی افراد مقتول اشاره نکرده‌اند.
| شماره | هویت مقتول | جنسیت | محل قتل | زمان قتل | انگیزه‌ی قتل |
| ۱ | الماسیه | زن | قندهار | ۲ سرطان | خشونت خانوادگی |
| ۲ | اعلام نشده | مرد | پنجشیر | ۳ سرطان | خصومت |
| ۳ | همت بدری | مرد، عضو طالبان | پروان | ۴ سرطان | «سوءتفاهم» |
| ۴ | ایاز | مرد | ننگرهار | ۶ سرطان | درگیری |
| ۵ | علی‌مردان | مرد | هرات | ۷ سرطان | سرقت مسلحانه |
| ۶ | جان‌داد | مرد | نورستان | ۹ سرطان | درگیری بر سر زمین |
| ۷ | زرغونه | زن | هلمند | ۹ سرطان | خشونت خانوادگی |
| ۸ | اعلام نشده | مرد | قندهار | ۱۰ سرطان | سرقت مسلحانه |
| ۹ | حکیم‌الله | مرد | پنجشیر | ۱۴ سرطان | اتهام همکاری با «جبهه مقاومت» |
| ۱۰ | احمدعلی | مرد | پنجشیر | ۱۴ سرطان | اتهام همکاری با «جبهه مقاومت» |
| ۱۱ | سردار | مرد | قندهار | ۱۵ سرطان | مرموز |
| ۱۲ | سمیع‌الله | مرد | هلمند | ۱۶ سرطان | مرموز |
| ۱۳ | عبیدالله پنجشیری | مرد | کابل | ۱۷ سرطان | مرموز |
| ۱۴ | اعلام نشده | مرد | زابل | ۱۸ سرطان | متهم به دزدی |
| ۱۵ | اعلام نشده | مرد | زابل | ۱۸ سرطان | متهم به دزدی |
| ۱۶ | اعلام نشده | مرد | قندهار | ۱۸ سرطان | متهم به دزدی |
| ۱۷ | عبدالرحمان | مرد | ارزگان | ۱۸ سرطان | مرموز |
| ۱۸ | احمد رویین | مرد | جوزجان | ۱۷ سرطان | مرموز |
| ۱۹ | اعلام نشده | مرد | هملند | ۱۹ سرطان | مرموز |
| ۲۰ | اعلام نشده | مرد | قندهار | ۱۹ سرطان | درگیری با طالبان |
| ۲۱ | نصرت مومند | مرد | کنر | ۲۰ سرطان | مرموز |
| ۲۲ | اعلام نشده | مرد | فراه | ۲۰ سرطان | سرقت مسلحانه |
| ۲۳ | اعلام نشده | زن | ارزگان | ۲۰ سرطان | رابطه‌ی نامشروع |
| ۲۴ | اعلام نشده | مرد | ارزگان | ۲۰ سرطان | رابطه‌ی نامشروع |
| ۲۵ | اعلام نشده | زن | کنر | ۲۱ سرطان | خشونت خانوادگی |
| ۲۶ | اعلام نشده | کودک پسر | کنر | ۲۱ سرطان | خشونت خانوادگی |
| ۲۷ | طارق | مرد | ننگرهار | ۲۱ سرطان | مشاجره |
| ۲۸ | ایمل | مرد | قندهار | ۲۶ سرطان | مرموز |
| ۲۹ | اعلام نشده | مرد | ننگرهار | ۲۶ سرطان | مرموز |
| ۳۰ | محب‌الله میرزاد | مرد | فاریاب | ۲۷ سرطان | مرموز |
| ۳۱ | عبدالوارث | مرد | بدخشان | ۲۹ سرطان | درگیری |
| ۳۲ | احمدالله | مرد | قندهار | ۲۹ سرطان | سرقت مسلحانه |
براساس این فهرست، انگیزه‌ی بخشی از قتل‌ها «مرموز» و از سایر موارد دزدی مسلحانه، درگیری و خشونت خانوادگی گزارش شده است.
قتل‌های مرموز، آن‌طور که گزارش شده، مواردی اند که انگیزه و عاملان آن‌ها روشن نیست و عمدتا اجساد افراد پس از ناپدیدشدن پیدا شده است.
قتل‌ها به تفکیک ولایت‌ها
۵۷ مورد قتل در ماه سرطان از۲۰ ولایت کشور گزارش شده است. این تنها آماری است که اطلاعات روز دریافته و گزارش داده است، اما ممکن است آمار واقعی بیشتر از این باشد، به این دلیل که اطلاعات روز در برخی ولایت‌ها خبرنگار ندارد و نتوانسته برخی موارد را تأیید کند.
از جمله خبرنگار روزنامه اطلاعات روز نتوانست صحت یک مورد درگیری مرگ‌بار بر سر آب در بنو بغلان و یک درگیری دیگر بر سر درخت در پغمان کابل را تأیید کند. ادعا می‌شود که در این درگیری‌ها شش نفر کشته شده‌اند، اما منابع اطلاعات روز و سایر رسانه‌های معتبر این دو مورد را گزارش نداده و طالبان نیز چیزی نگفته‌اند.
این گراف که براساس آمار تأییدشده شکل گرفته، نشان می‌دهد که آمار قتل در بدخشان در ماه سرطان بیشتر از دیگر ولایت‌ها بوده است. در حالی که فاریاب، فراه، جوزجان، کابل، نورستان، هرات و پروان کم‌ترین آمار را دارند.
بدخشان در ماه سرطان شاهد دو مورد قتل گروهی بوده است که هر دو رویداد، هفت کشته برجای گذاشته است. در حالی که پس از آن، قندهار با هفت مورد، بیشترین آمار قتل را به خود اختصاص داده است. با توجه به این شاخص، گراف ناامنی در قندهار -در سایه ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان- بیشتر از دیگر ولایت‌ها است.
خشونت خانوادگی و زن‌کشی
براساس آمار روزنامه اطلاعات روز، در جریان ماه سرطان، دست‌کم هفت زن در ولایت‌های مختلف به قتل رسیده‌اند. سه نفر از این زنان در درگیری‌ها و قتل‌های گروهی، و چهار نفر دیگر توسط اعضای خانواده‌ها‌ی‌شان کشته شده‌اند.
به‌تاریخ ۲۰ سرطان، یک مرد در ولسوالی چهارچینو ولایت ارزگان، دختر جوانش را همراه با یک مرد به اتهام ارتباط نامشروع به قتل رساند. درباره‌ی این قتل جزئیات بیشتر منتشر نشده است.
به‌تاریخ ۲۱ سرطان، مردی در ولسوالی نورگل ولایت کنر، همسر و یک پسرش را با شلیک گلوله کشت و دختر و یک پسر دیگرش را زخمی کرد. منابع افزودند که این حادثه به‌دلیل خشونت خانگی و مشکلات اقتصادی رخ داده است. برخی منابع گفتند که مرد ضارب بیماری روانی دارد.
به‌تاریخ ۹ سرطان، یک مرد در ولسوالی نادعلی ولایت هلمند، همسر ۲۵ ساله‌اش به‌نام زرغونه را به قتل رساند. منابع درباره‌ی انگیزه‌ی این قتل چیزی نگفته‌اند، اما عوامل این‌گونه قتل‌ها، عمدتا خشونت خانوادگی عنوان می‌شود.
به‌تاریخ ۲ سرطان، منابع محلی در قندهار گزارش دادند که مردی به‌نام محمدرضا در روستای «کلانکچی» ولسوالی میوند، همسر ۴۰ ساله‌ی خود به‌نام «الماسیه» را به گلوله بسته است. به‌گفته‌ی منبع، این زن در ابتدا زخمی شده و در شفاخانه جان باخته است.
قتل نظامیان پیشین
در حالی که طالبان می‌گویند که این گروه به فرمان عفو عمومی رهبر خود پابند است، کشتار مرموز مقام‌ها و نظامیان پیشین همچنان ادامه دارد. روزنامه اطلاعات روز تنها در ماه سرطان قتل چهار نظامی پیشین را گزارش داده است.
به‌تاریخ ۲۷ سرطان، محب‌الله میرزاد (بندری)، عضو پیشین شورای ولایتی فاریاب و از فرماندهان پیشین حزب جمعیت اسلامی، براثر جراحات ناشی از یک حمله‌ی مسلحانه جان باخت.
میرزاد چند روز قبل از فوت‌اش در منطقه‌ی زرگرخانه شهر میمنه، مرکز فاریاب هدف تیراندازی افراد مسلح موتورسایکل‌سوار قرار گرفته و زخمی شده بود. این مقام پیشین دولتی به‌تاریخ ۲۲ جولای ۲۰۲۲ به دعوت کمیسیون تماس طالبان به کشور بازگشته بود.
به‌تاریخ ۲۰ سرطان، یک عضو نیروهای ویژه پولیس پیشین به‌نام نصرت مومند، در نزدیکی بازار ولسوالی نورگل ولایت کنر با بمب دستی هدف حمله قرار گرفت و کشته شد.
منابع محلی گفتند که نصرت مومند پس از سقوط نظام جمهوریت در یک پمپ بنزین در ولسوالی نورگل مشغول به کار بود. انگیزه و عامل قتل او روشن نیست. منبع گفت که نصرت با هیچ‌کسی خصومت شخصی نداشت.
به‌تاریخ ۱۹ سرطان، جسد یک نظامی پیشین به‌نام احمد رویین در مرکز جوزجان پیدا شد. یک منبع گفت که این فرد افسر ارتش پیشین بود و پس از سقوط جمهوریت تاکسی‌رانی می‌کرد. به‌گفته‌ی منبع، رویین پسر معروف قیلیچ از افراد نزدیک به عبدالرشید دوستم، رهبر جنبش ملی افغانستان است.
به‌گفته‌ی منبع، احمد رویین در نخست تیرباران شده و سپس صورت‌اش سوختانده شده است.
انگیزه‌ی قتل این نظامی پیشین روشن نیست. منبع می‌گوید که موتر و پول همراهش دزدی نشده، بااین‌حال، سرقت مسلحانه نبوده است.
به‌تاریخ ۱۷ سرطان، یک افسر ارشد پولیس دولت پیشین به‌نام عبیدالله پنجشیری در ساحه‌ی کارته نو شهر کابل به ضرب گلوله به قتل رسید. انگیزه و عامل این قتل تا کنون روشن نیست. یک منبع از نزدیکان عبیدالله می‌گوید که وی با هیچ‌کسی دشمنی نداشت.
منابع می‌گویند که عبیدالله باشنده‌ی روستای «جنگلک» مرکز ولایت پنجشیر بود. به‌گفته‌ی منبع، این نظامی پیشین پس از سقوط نظام بیکار شده بود و در کابل زندگی عادی داشت. او در حکومت پیشین به درجه دگروالی رسیده بود.
سهم طالبان در قتل‌ها
در ماه سرطان اعضای طالبان در قتل شش نفر مستقیم نقش داشته‌اند. در حالی که این گروه در قتل‌های مرموز، به‌ویژه کشتار مقام‌ها و نظامیان پیشین نیز متهم است؛ اتهامی که همواره آن را رد کرده است.
به‌تاریخ ۱۴ سرطان، اعضای طالبان در پنجشیر دو عضو «جبهه مقاومت ملی افغانستان» به‌نام‌های حکیم‌الله و احمدعلی را از کوه‌های دره عبدالله‌خیل ولسوالی دره بازداشت و چند روز بعد دوباره به کوه بردند و تیرباران کردند.
«جبهه مقاومت ملی افغانستان» کشته‌شدن این دو عضو خود را تأیید کرده و گفته است که «طالبان پیوسته با کشتار اسیران سیاسی و مردم بی‌گناه، به پرونده جنایات تاریخی خود افزوده‌اند که سندی برای حساب‌دهی و پاسخ‌گویی به خون‌خواری این گروه مزدور در برابر مردم در فردای آزادی خواهد بود».
به‌تاریخ ۱۸ سرطان، منابع محلی در ولایت‌های زابل و قندهار خبر دادند که طالبان سه مرد متهم به دزدی را به ضرب گلوله به قتل رسانده‌اند.
فرماندهی امنیه‌ی طالبان در زابل گفته است که سارقان زمانی هدف تیراندازی قرار گرفتهاند که به یک موتر حمله کرده و پس از زخمی‌کردن راننده، قصد سرقت آن را داشتند. گفته شده که در این تیراندازی دو سارق کشته شده‌اند و یک نفر بازداشت شده است.
در همان روز فرماندهی امنیه‌ی طالبان در قندهار نیز اعلام کرد که یک سارق هنگام سرقت از یک صراف، به ضرب گلوله کشته شده است.
به‌تاریخ ۱۹ سرطان، منابع در شهر قندهار گزارش دادند که درگیری بین مأموران امر به معروف طالبان و مردم بر سر تراشیدن ریش در مرکز این ولایت، منجر به کشته‌شدن یک غیرنظامی و زخمی شدن یک نفر دیگر شده است.
نتیجه‌گیری
براساس آمار گردآوری‌شده توسط روزنامه اطلاعات روز، از اول سرطان تا آخر این ماه (۲۲ جون تا ۲۲ جولای) در ۲۲ ولایت افغانستان، دست‌کم ۵۷ نفر به قتل رسیده‌اند. این آمار در مقایسه با ماه‌های جوزا که ۲۵ مورد قتل گزارش شده و ماه ثور که ۲۲ مورد بوده، افزایش را نشان می‌دهد؛ اما در قیاس با آمار ماه حمل، کم‌تر بوده است. در ماه حمل ۱۴۰۴ روزنامه اطلاعات روز، دست‌کم ۵۹ مورد قتل را گزارش داده است.
از محاسبه‌ی میانگین آمار قتل‌هایی که طی چهار ماه اخیر گزارش شده، عدد ۴۷.۷۵ به‌دست می‌آید؛ یعنی طی چهار ماه گذشته، ماهانه به‌صورت میانگین دست‌کم ۴۰ نفر در افغانستان به قتل رسیده‌اند.
در موارد بررسی‌شده، همان‌طوری که در رویدادهای ماه سرطان برجسته است، عوامل بخشی از قتل‌ها، شامل درگیری‌های مرگ‌بار، دزدی‌های مسلحانه و خشونت خانوادگی است. همین‌طور بخشی دیگر از قتل‌ها، شامل کشتارهای مرموز و کشف اجساد است. همچنین طالبان نیز برخی افراد را به اتهام دزدی و یا سایر جرایم به قتل رسانده‌اند. گفتنی است که در جمع قربانیان قتل‌ها طی چهار ماه گذشته، اعضای طالبان نیز شامل بوده‌اند.
بااین‌حال، به نظر می‌رسد ادعای طالبان درباره‌ی امنیت، تنها به توقف حملات خود این گروه و کاهش حملات داعش خلاصه می‌شود. این گروه اما در جایگاه حکومت، در مهار خشونت و رسیدگی به منازعات، نه‌تنها موفق نبوده، بلکه عملکردش با پرسش و تردید مواجه است.