زلمی خلیل‌زاد، نماینده‌ی ویژه پیشین امریکا در امور صلح افغانستان به کمیته‌ی روابط خارجی مجلس نمایندگان آن کشور گفته است که جو بایدن، رییس‌جمهور ایالات متحده پیشنهاد خروج مشروط از افغانستان را نپذیرفت.
کمیته‌ی روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا دیشب (چهارشنبه، ۱۲ ثور) خلاصه‌ی رونویسی‌شده از مصاحبه با آقای خلیل‌زاد در مورد خروج امریکا از افغانستان را منتشر کرده است.
خلیل‌زاد به کمیته‌ی روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا گفته است که او و آنتونی بلینکن، وزیر خارجه‌ی این کشور پیشنهاد رویکرد مبتنی بر شرایط را برای اجرایی کردن توافقنامهی دوحه مطرح کرده بودند، اما سایر مقامها در دولت بایدن توصیه‌ی آنان با این احتمال که طالبان ممکن است دوباره به هدف قراردادن نیروهای امریکایی برگردند را رد کردند.
کمیته‌ی روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا گفته است که در نهایت هم آقای خلیل‌زاد و هم آنتونی بلینکن دیدگاه آقای بایدن برای خروج بدون قیدوشرط از افغانستان را پذیرفتند.
این کمیته به نقل از آقای خلیل‌زاد نوشته است: «من و وزیر بلینکن این مشروط بودن را توصیه کردیم. این قضاوت من است. این مشروط بودن کار عاقلانه‌ای خواهد بود. اما پس از آن پاسخ این بود: آیا می‌توانید طرف مقابل (طالبان) را وادار کنید که به جنگ برنگردند؟»
براساس متنی که کمیته‌ی روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا منتشر کرده، زلمی خلیل‌زاد گفته است که اولین گام برای آغاز گفت‌وگو میان امریکا و طالبان در زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما برداشته شد.
او افزوده است که حدود یک سال قبل از روی‌کارآمدن دونالد ترمپ، او نامه‌ای از ملا یعقوب، وزیر دفاع کنونی طالبان دریافت کرد که در آن گفته شده بود وضعیت فعلی راه‌حل نظامی ندارد و آنان به‌دنبال راه‌حل هستند.
خلیل‌زاد گفته است که در دوره‌ی دونالد ترمپ برای او سه اولویت در مذاکره با طالبان تعیین شده بود؛ مذاکره بر سر توافقی که امکان خروج امن و منظم امریکا را فراهم کند، اطمینان از این‌که افغانستان به پناهگاه سازمان‌های تروریستی تبدیل نمی‌شود و ضرورت مذاکرات بین‌الافغانی.
او اعتراف کرده است که در راستای رسیدن به توافق و اعتمادسازی، در تابستان سال ۲۰۲۰ بر دولت پیشین افغانستان برای آزادی زندانیان طالبان فشار وارد کرده است.
خلیل‌زاد افزوده است که دولت افغانستان با آزادی زندانیان مشکلی نداشت، اما با آزادی تعداد زیادی از زندانیان طالبان مخالف بود.
نماینده‌ی پیشین امریکا در امور صلح افغانستان همچنین گفته است که اعلام خروج تمام نیروهای امریکا از افغانستان از سوی جو بایدن در اپریل سال ۲۰۲۱ میلادی، بر روحیه‌ی نیروهای افغانستان تأثیر منفی گذاشت و موازنه‌ی قوا در میدان جنگ را تغییر داد.
خلیل‌زاد به کمیته‌ی روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا گفته است که هیچ‌کس ارزیابی نکرده است که آیا طالبان به توافقنامهی دوحه پابند بوده‌اند یا خیر.
او در پاسخ به پرسشی که آیا توسط طالبان فریب خورده است یا خیر، گفته است: «نه، نمی‌دانم. هیچ‌کس در کل صادق نیست اما آنان و ما مذاکره کردیم. تعهداتی دادند، تعهداتی دادیم. توافق براساس شرط بود. ما آنان را در نهایت تحت شرایط قرار ندادیم.»
کمیته‌ی روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا ماه‌ها است که روند خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را بررسی می‌کند و در این راستا از مقام‌های مختلف وزارت خارجه‌ی آن کشور خواسته است که شهادت دهند.
این کمیته تا اکنون پنج بخش از رونویسی مصاحبه‌ها با مقام‌های وزارت خارجه‌ی امریکا در مورد خروج از افغانستان را منتشر کرده است.
مایکل مک‌کال، رییس کمیته‌ی روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا بارها از تصمیم دولت بایدن برای خروج از افغانستان انتقاد کرده و تعامل این کشور با طالبان را زیرسؤال برده است.