ماین بشکه‌ای زردرنگ، ماین مقناطیسی، لین ثانیه‌سوز، دو میل کلاشنیکف، یک میل راکت‌انداز، ماین کنترل از راه دور و موتورسایکل حامل افراد انتحاری، اشیایی هستند که طالبان در موزه «فتح» خود در روضه مزار شریف گذاشته‌اند. موزه «فتح» طالبان به دستور حاجی یوسف وفا، والی طالبان در بلخ و یکی از نزدیک‌ترین افراد به ملا هبت‌الله آخوندزاده، در داخل موزه «روضه» در ماه ثور سال گذشته افتتاح شد. در یادداشتی که از سوی حاجی یوسف وفا در مورد موزه «فتح» نوشته شده، آمده است: «از طرف قهرمان فتوحات امارت اسلامی و فاتح قندهار، سرپرست ولایت بلخ، وسایلی که تحت قیادت امیرالمؤمنین شیخ هبت‌الله در مقابله با اشغال امریکا و غلامان آن نقش مهم داشته در موزیم روضه مبارک تسلیم داده شده است.»
در این یادداشت نوشته شده است که این ابزار جنگی «اسباب فتح» افغانستان بوده‌اند و باید به نسل‌های بعدی منتقل شوند.
در دودهه‌ای که طالبان در برابر نظام جمهوریت می‌جنگیدند، یکی از شیوه‌های معروف این گروه انجام حمله‌های انتحاری و انفجار دادن اماکن دولتی و عمومی بود. در حمله‌های انفجاری و انتحاری طالبان، شمار زیادی از شهروندان غیرنظامی کشور کشته و مجروح شدند؛ اما مقام‌های ارشد طالبان همواره به انجام این حمله‌ها افتخار کرده‌اند. چند ماه پیش، تاجمیر جواد، معاون استخبارات طالبان در قندهار بخشی از نیروهای انتحاری را فراخوانده بود و به آنان دستور داده بود که آماده‌ی انجام بعضی حمله‌های انتحاری باشند.
نمایش وحشت برای مهمانان خارجی
حاجی یوسف وفا، والی طالبان در بلخ در چند مورد هیأت‌های خارجی را به بازدید موزه روضه مزار شریف برده است. در اطلاعیه‌های دفتر طالبان در بلخ آمده است که این هیأت‌ها از قسمتی که در آن مواد منفجره و انتحاری به نمایش گذاشته شده، بازدید کرده‌اند.
دفتر والی طالبان در بلخ در ماه قوس سال گذشته نیز اعلام کرده بود که هیأت ازبیکستانی به ریاست والی «سرخان دریا» را به موزه مواد انفجاری و تجهیزات انتحاری این گروه در روضه مزار شریف برده است. در عکس‌هایی که دفتر والی منتشر کرد، حاجی وفا، والی طالبان در بلخ مصروف صحبت با هیأت ازبیکستانی در موزه مواد انفجاری و تجهیزات انتحاری دیده می‌شد. در آن زمان، هیأت ازبیکستانی هیچ ابراز نظری در مورد دیدار خود از موزه «فتح» طالبان در مزار شریف نکرد.
یک منبع معتبر در ریاست اطلاعات و فرهنگ بلخ به روزنامه اطلاعات روز گفت که طالبان از گردشگران خارجی می‌خواهند که در بازدید از «روضه مبارک»، از موزه «فتح» آنان هم بازدید کنند.
از گل به گلوله
پیش از به قدرت رسیدن مجدد طالبان، آنچه بلخ و مزار شریف را مقصد جذابی برای شهروندان افغانستان و گردشگران می‌ساخت، میله‌ی گل سرخ و تجلیل از نوروز در این ولایت بود. بسیاری از کسانی که در این جشن‌ها شرکت می‌کردند، در حاشیه‌ی آن از موزیم روضه و آثار و اشیاء تاریخی این موزه نیز بازدید می‌کردند. طالبان محدودیت‌های شدیدی بر جشن‌های گل سرخ و نوروز در ولایت بلخ وضع کرده‌اند. در نزدیک به سه سالی که از بازگشت طالبان به قدرت می‌گذرد، مقام‌های این گروه کوشیده‌اند با حذف یا محدود کردن رسوم سنتی محلی در بلخ، نمادهای جنگی گروه خود را در میان مردم ترویج کنند. ایجاد موزه «فتح» در داخل موزه روضه مزار شریف یکی از این تلاش‌ها است. اما این سعی طالبان مورد استقبال مردم بلخ قرار نگرفته است. از زمانی که طالبان وسایل انتحار را به موزه روضه اضافه کرده‌اند، شهروندان عادی علاقه‌ی چندانی به بازدید از این موزه نشان نمی‌دهند.
براساس چشم‌دید یکی از بازدیدکنندگان که نمی‌خواهد نامش ذکر شود، در مدت یک ساعتی که او اخیرا در این موزه سپری کرده، اکثریت بازدیدکنندگان جنگ‌جویان طالبان و هواداران گروه طالبان بوده‌اند؛ «جنگ‌جویان طالبان با بازدید از آثار انفجار و انتحار در موزه فتح با شور و شوق از جنگ و کارنامه‌ی خونین انتحاریان این گروه یاد می‌کردند.»
به قول این فرد، «یک گروه شش نفری از نیروهای طالبان پس از ورود به موزه روضه، بی‌اعتنا به صدها آثار باستانی دیگر، مستقیما به سمت بخش نگهداری آثار انتحاری رفتند.»
به قول این شاهد، یکی از این بازدیدکنندگان با اشاره به بشکه‌ی زردرنگ، نماد بمب‌های کنار جاده‌ای طالبان گفت: «با همین بشکه راه‌های رفت‌وآمد کافران را می‌بستیم و آنان را به آسمان روان می‌کردیم. با همین مواد حمله‌های خود را بالای امریکا اشغال‌گر و غلامان آنان انجام می‌دادیم.»
یکی از مسئولان در اداره اطلاعات و فرهنگ بلخ که نمی‌خواهد نامش فاش شود، به روزنامه اطلاعات روز گفت که پس از این‌که حاجی یوسف وفا، والی طالبان در این ولایت بقایای مواد انفجاری و انتحاری را به موزه روضه آورد، این موزه با ریزش چشم‌گیر بازدیدکنندگان مواجه شده است.
او گفت: «سال‌های قبل افراد زیادی برای دیدن موزه روضه مزار شریف می‌آمدند و روزانه بیشتر از ۵۰۰ نفر بازدید می‌کردند و عاید روزانه‌ی دولت پنج هزار افغانی در روز بود؛ اما اینک حدود ۱۰۰ نفر برای بازدید می‌آیند.»
او افزود که پیش از به نمایش گذاشته شدن مواد انفجاری و انتحاری در موزه روضه، دانش‌آموزان مکتب‌های دولتی و خصوصی برای آشنایی با فرهنگ و تاریخ، از این موزه بازدید می‌کردند، اما اینک این مکتب‌ها تورهای‌شان را تعطیل کرده‌اند.
قباحت‌زدایی از انتحار
نازیلا (مستعار)، آموزگار تاریخ در یکی از مکتب‌های خصوصی بلخ به روزنامه اطلاعات روز گفت: «ترس ما این است که این وسایل انفجاری می‌توانند ذهنیت دانش‌آموزان ما را تغییر دهند و آنان را به سمت دیگر بکشانند. ما این خطر را بر عهده گرفته نمی‌توانیم که کودکان را با وسایلی که بیانگر وحشت و جنگ اند، آشنا بسازیم.»
محمدیوسف، یکی از باشندگان مزار شریف از طالبان می‌خواهد که موزه «فتح» شان را از داخل موزه روضه بردارند تا مردم با خیال راحت بتوانند به بازدید از این مکان بپردازند.
او تأسیس موزه «فتح» را ترویج فرهنگ خشونت و «وحشت» از سوی طالبان توصیف می‌کند و می‌گوید: «یک کودک یا یک زن به کدام جرأت بیاید از این موزیم بازدید کند درصورتی‌که این وسایل جنگی وجود داشته باشند؟ وقتی ابزار انفجار و انتحار باشد، ما نمی‌توانیم با فرهنگ خود آشنا شویم. طالبان باید در این تصمیم شان تجدیدنظر کنند.»
روزنامه اطلاعات روز با یکی از داکتران روان‌شناس در ولایت بلخ مصاحبه کرده است و در مورد تأثیر روانی به نمایش گذاشتن بمب و ماین و دیگر آثار انفجار و انتحار پرسیده است.
این داکتر موزه «فتح» طالبان را ترویج خشونت و «وحشت» در میان مردم می‌داند و تأکید دارد که ابزار جنگی طالبان به کودکان بیشتر آسیب می‌رساند.
او گفت: «طالبان به‌صورت سازمان‌دهی‌شده این اقدام را کرده‌اند و می‌خواهند کودکان را با بشکه‌های انفجاری آشنا کنند. این واقعا نگران‌کننده است که کودکان به‌جای آثار ارزشمندی چون کتاب و دیگر آثار باستانی، بشکه‌های انفجاری را تماشا کنند.»
به‌تازگی مولوی عتیق‌الله عزیزی، معاون فرهنگ وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان در مصاحبه با تلویزیون ملی تحت کنترل این گروه گفته است که کار ساخت «موزه جهادی» این گروه در شهر کابل آغاز می‌شود و کمیته‌هایی برای انتخاب و ارسال آثار «جهادی» این گروه ایجاد شده‌اند. موتربمب، ماین‌های بشکه‌ای، جلیقه‌های انتحاری و دیگر ابزار خشونت و جنگ از آثار «جهادی» طالبان محسوب می‌شوند.