پس از فرار اشرف غنی، رییس‌جمهوری پیشین افغانستان از کابل، صلاح‌الدین ایوبی جزو نخستین فرماندهان طالبان بود که وارد ارگ ریاست‌جمهوری شد. پس از ورود به ارگ، ایوبی بر چوکی اشرف غنی نشست و با شبکه الجزیره مصاحبه کرد و گفت: «حکومت همه‌شمول در افغانستان تشکیل می‌شود.» اما اکنون خود او از عضویت در حکومت طالبان استعفا داده است.
صلاح‌الدین ایوبی، برجسته‌ترین فرد نظامی ازبیک‌تبار گروه طالبان از عضویت در حکومت طالبان استعفا کرده و از ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان خواسته است که این استعفا را بپذیرذ. در متن استعفای ایوبی آمده است: «به‌دلیل بروز مشکلات و شرایط خاص در زندگی خانوادگی‌ام، از جمله فقدان سرپرست در خانه و فوت پدرم، تصمیم به استعفا از سمت امارت اسلامی افغانستان گرفته‌ام، این تصمیم که به‌دلیل وضعیت دشوار و نیاز به حضور کامل در امور خانوادگی اتخاذ شده است، برای من بسیار سخت و دشوار بوده است.»
در ماه‌های نخست حاکمیت طالبان، صلاح‌الدین ایوبی، فرمانده ازبیک‌تبار این گروه اقدام به اعمار یک ساختمان سه‌ونیم طبقه در منطقه‌ای موسوم به «تاتارخانه» در شهر میمنه، مرکز فاریاب کرد و اینک در این ساختمان تحت تدابیر امنیتی نیروهایش زندگی میکند.
برخی از هواداران صلاح‌الدین ایوبی از او به‌عنوان فاتح ارگ ریاست‌جمهوری نام می‌برند و او هم به‌خاطر نقش برجسته‌اش در تسهیل سقوط ولایت‌های شمالی به‌دست طالبان، امیدوار بود که در یکی از مسندهای مهم نظامی و امنیتی در حکومت طالبان گمارده شود؛ اما این رویای او تحقق نیافت. یکی از نزدیکان صلاح‌الدین ایوبی به روزنامه اطلاعات روز گفت که ایوبی امیدوار بود که یا وزیر دفاع و یا وزیر داخله شود، اما میدان را به سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی و ملا یعقوب، فرزند ملا عمر باخت.
سقوط گام‌به‌گام
صلاح‌الدین ایوبی تلاش زیادی برای سربازگیری از جوانان ازبیک‌تبار در ولایت‌های شمالی در صفوف طالبان کرده بود. در آخرین ماه‌های نظام جمهوریت هزاران نیرو تحت امرش داشت، اما رفته‌رفته این شمار نیروها کاهش یافت.
ایوبی کوشید که نشان دهد که مانند مارشال عبدالرشید دوستم در میان ازبیک‌تباران نفوذ دارد. به همین خاطر او با کاروان موترهای زرهی مملو از ده‌ها نفر مسلح به شهر میمنه، زادگاهش می‌آمد و محافظانش با پیشرفته‌ترین تسلیحات به‌جا‌مانده از ارتش حکومت پیشین، از جمله ام-۴، راکت‌انداز و تک‌تیرانداز مجهز بودند. منابع مردمی در فاریاب به اطلاعات روز گفتند که صلاح‌الدین ایوبی چندین موتر زرهی مربوط به مارشال دوستم را هم در سفر به فاریاب در اختیار داشته است.
اما طالبان پشتون‌تبار که از قدرتمندشدن بیش از حد ایوبی بیمناک بودند، گام‌به‌گام قدرت نظامی او را کاهش دادند. ایوبی پس از سلطه‌ی مجدد طالبان در قدرت، چند ماه را بدون داشتن مسند رسمی در کابل سپری کرد، تا این‌که به مسند معاون فرمانده ارتش در پکتیا گمارده شد. او اما پس از چند هفته از این مسند استعفا داد. سپس به‌عنوان معاون وزارت احیا و انکشاف دهات گمارده شد، اما این مسند هم مورد قبولش نبود و به زادگاهش در فاریاب برگشت. نیروهای نزدیک به صلاح‌الدین ایوبی با برخی از خبرنگاران تماس می‌گرفتند و از نارضایتی فرمانده‌شان از تصامیم رهبران این گروه مبنی بر انزوای ازبیک‌تباران حکایت داشتند.
در ماه عقرب ۱۴۰۱ صلاح‌الدین ایوبی به‌عنوان فرمانده پولیس زابل، ولایتی در مجاورت با قندهار، محل اقامت رهبر طالبان منصوب شد. در آن زمان ایوبی جز پذیرفتن این مسند گزینه‌ی دیگری نداشت، چون نپذیرفتن این مسند، مخالفت با تصمیم ملا هبت‌الله آخوندزاده تلقی می‌شد و تبعات منفی در پی داشت.
منابع به اطلاعات روز می‌گویند که صلاح‌الدین ایوبی در زابل تحت نظر طالبان قندهاری وابسته به ملا هبت‌الله آخوندزاده قرار داشته است و آنان بر عملکردش نظارت داشتند.
از سویی هم برای صلاح‌الدین ایوبی دشوار بوده است که از تمام فرمان‌های سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله و رهبر شبکه حقانی اطاعت کند، چرا که او روزگاری رویای نشستن بر مسند وزارت داخله را داشته و خود را هم‌طراز ملا یعقوب و سراج‌الدین حقانی می‌دانسته است. سرانجام پس از حدود دو سال کار به‌عنوان فرمانده پولیس زابل، صلاح‌الدین ایوبی از عضویت در حکومت طالبان استعفا داد.
صلاح‌الدین ایوبی مسیر فاریاب تا زابل را از طریق زمین طی می‌کرد و رفت‌وآمد در این مسیر که تحت کنترل شدید طالبان قندهاری قرار دارد، برایش تهدید‌آمیز بوده است.
بیشتر نیروهای نظامی و فرماندهان غیرپشتون طالبان، از جمله صلاح‌الدین ایوبی مجهز به کلاشنیکف، پیکا و راکت بوده‌اند اما نیروی انتحاری و انفجاری نداشتند. این نقصان قدرت ظاهرا یکی از دلایل انزوای آنان بوده است. طالبان پشتون‌تباری که نیروهای فدایی و انتحاری در اختیار دارند در معادله‌ی قدرت از توانایی بیشتری برخوردار اند.
مانور رهبر طالبان
تنزل قدرت طالبان ازبیک‌تبار در فاریاب مشهود است. ملا هبت‌الله آخوندزاده در ماه جوزا ملا عبدالاحد فضلی پشتون‌تبار و ساکن ولایت هلمند در جنوب افغانستان را به‌عنوان والی فاریاب، ولایتی با اغلب جمعیت غیرپشتون و ازبیک گمارده است. طالبان ازبیک‌تبار هم هیچ مخالفتی با این تصمیم رهبر این گروه نکردند و به مراسم معرفی‌اش شرکت کردند. طالبان می‌گویند که ملا عبدالاحد از شاگردان ملا هبت‌الله آخوندزاده است و پنج عضو خانواده‌ی خود را برای منافع «امارت» از دست داده است.
در ماه‌های نخست حاکمیت مجدد طالبان، تغییر و تبدیلی مقام‌ها در فاریاب با مشوره و هماهنگی طالبان ازبیک‌تبار صورت می‌گرفت؛ اما با کاهش قدرت نظامی طالبان ازبیک‌تبار، پشتون‌تباران اکنون بدون مشورت تغییر و تبدیلی‌ها را انجام می‌دهند.
سه سال پس از حاکمیت این گروه، ملا هبت‌الله آخوندزاده با نیروهای فدایی و انتحاری‌اش به ولایت‌های هرات، بادغیس، فاریاب، جوزجان، سرپل، بلخ، سمنگان، بغلان، قندوز، تخار و بدخشان سفر و با مقام‌های محلی این گروه دیدار کرد. این سفر حامل این پیام است که رهبر طالبان قادر به کنترل مقام‌ها و فرماندهان محلی این گروه است و همگی باید از دستورهایش بدون چون‌وچرا اطاعت کنند.
فردی نزدیک به صلاح‌الدین ایوبی به اطلاعات روز گفت که در زمان سفر ملا هبت‌الله به فاریاب، ایوبی در کابل بود و از او خواسته شد که به بلخ جهت دیدار با هبت‌الله بیاید؛ «پس از شرکت در جلسه‌ی بلخ، فرمانده ما (صلاح‌الدین ایوبی) قهر کرده و استعفا داده است. محتوای این جلسه معلوم نیست.»
حکومت طالبان به انحصار شدید قدرت متهم است. منتقدان درونی این گروه می‌گویند که قدرت نظامی، امنیتی و استخباراتی میان طالبان قندهاری و مشرقی تقسیم شده و رهبران طالبان قدرت نظامی فرماندهان غیرپشتون‌شان را کاهش داده‌اند. قاری فصیح‌الدین، رییس ستاد ارتش طالبان تاجیک‌تبار است، اما صلاحیت آن‌چنانی در ساختار ارتش این گروه ندارد. با مرور سفرهای فصیح‌الدین دیده می‌شود که بیشتر سفرهای رسمی او به ولایت بدخشان، زادگاهش است. منابع در بدخشان به اطلاعات روز گفته‌اند که بخشی از نیروهای قاری فصیح‌الدین از مسندهای ارتش برکنار شده‌اند و تلاش برای ثبت تسلیحات این فرمانده تاجیک‌تبار و سپردن بخشی از این تسلیحات به حکومت طالبان جریان دارد.
مولوی مهدی مجاهد، تنها فرمانده هزاره‌تبار طالبان پس از برکناری از استخبارات طالبان در بامیان به ولسوالی بلخاب ولایت سرپل رفت و اعلام کرد که از طالبان به‌دلیل تبعیض علیه هزاره‌ها و حذف آنان از قدرت اطاعت نمی‌کند. این موضع‌گیری این فرمانده هزاره‌تبار با واکنش قهریه‌ی طالبان مواجه شد و این گروه نیروی گسترده‌ی نظامی به بلخاب جهت سرکوب مهدی مجاهد فرستاد. طالبان بعدا او را در ماه اسد ۱۴۰۱ در مرز اسلام‌قلعه ولایت هرات بازداشت کردند و به قتل رساندند. هنوز روشن نیست که با صلاح‌الدین ایوبی چه تعاملی خواهد شد.