پس از آنکه دونالد ترامپ، رییس جمهور امریکا از طالبان خواست پایگاه بگرام را بهدلیل نزدیکیاش به چین در اختیار نیروهای امریکایی قرار دهند، منابع در قندهار به روزنامه اطلاعات روز گفتهاند که ملا هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان اقامتگاه خود را ترک کرده است. همزمان، ملا تاجمیر جواد، معاون نخست استخبارات طالبان، در ولسوالی سید کرم پکتیا هشدار داده است که برای بقای حکومت طالبان آمادهی انجام حملهی انتحاری است و این اقدام را برای خود «افتخار» دانسته است. به نظر میرسد که طالبان نگران افکار عمومی در مورد نرم شدن این گروه در برابر خواستههای امریکا هستند و به همین دلیل میکوشند ضمن گفتوگو برای یک تعامل کلان با امریکا، تدابیر امنیتی رهبر خود را افزایش داده و در سطح تبلیغاتی چهرهای انعطافناپذیر و درشت از خود به نمایش بگذارند.
یک منبع در قندهار به اطلاعات روز گفت که ملا هبتالله آخوندزاده قصر مندیگک، محل اقامت خود را به توصیه افراد نزدیکش و بهدلیل نگرانی از حملات هوایی و پهپادی ترک کرده است. این منبع افزود: «در منطقهی مندیگک بیشتر وقت رهبر طالبان بودوباش دارد و افراد نزدیک و مهمانان او در مهمانخانهی جنرال عبدالرازق، فرمانده پیشین پولیس قندهار میباشند. این دو ساحه از امنترین مناطق در شهر قندهار است. فرماندهی پولیس و دیگر ادارههای دولتی در اطراف همین دو منطقه اند و تدابیر شدید امنیتی در آنجا گرفته شده است.»
بهگفتهی این منبع، بهدلیل محل اقامت رهبر طالبان و افراد نزدیک به او، نصب هیچ کمره امنیتی در این منطقه مجاز نیست و مسیرهای منتهی به قصر مندیگک و مهمانخانهی جنرال عبدالرازق نیز مسدود شده است.
همچنین بهدلیل تدابیر شدید امنیتی و حضور رهبر طالبان در این منطقه، در چهار سال حاکمیت طالبان هیچ عکس یا ویدیویی از قصر مندیگک و اطراف آن منتشر نشده است. امنیت این منطقه بهوسیلهی قطعهی محافظتی ویژه رهبر طالبان و نیروهای استخبارات این گروه تأمین میشود.

حمایت از امیر با تهدید حملات انتحاری
در شرایطی که دونالد ترامپ، رییسجمهور امریکا طالبان را تهدید به بازپسگیری پایگاه بگرام میکند و میکوشد این گروه را به تعاملی جدید با خود وادارد، تاجمیر جواد، معاون نخست استخبارات طالبان، همچون گذشته در شرایط دشوار، با قدرت نیروی انتحاری به حمایت کامل از رهبر طالبان ایستاده است.
تاجمیر جواد از چهرههای مرموز و پنهان طالبان به شمار میرود و تمایل زیادی به انتشار تصویر یا صدایش در رسانهها ندارد. در طول چهار سال گذشته تنها چند نوار صوتی معدود منتسب به او منتشر شده است و طالبان هیچ عکسی منتسب به او را تا اینک منتشر نکردهاند.
او در ولسوالی سید کرم پکتیا هشدار داد که امارت طالبان در نتیجهی «شهادت» و «خون دادن» نیروهای طالبان بهوجود آمده و حفظ شده است. تاجمیر جواد تأکید کرد که تمامی نیروهای طالبان، از جمله مقامهای ارشد این گروه، باید آمادهی هرگونه «فداکاری» برای دوام حکومت طالبان باشند. او حتا اعلام کرد که حاضر است مانند دوران جنگ طالبان با حکومت پیشین افغانستان و متحدان غربی آن، بار دیگر مواد انفجاری به بدن خود بسته و دست به حملهی انتحاری بزند.
تاجمیر جواد گفت: «مثل اینکه دیروز برای آوردن این نظام باروت به جان خود بسته میکردیم و خود را انفجار میدادیم، همین قسم برای حفاظت از این نظام در مقابل کفار، فساد و اشغال و مقابل هر کسی که به این نظام بد نگاه کند، به جان خود باروت بسته میکنیم و خود را انفجار میدهیم.»
او تأکید کرد که اگر برای دفاع از حکومت اسلامی و استحکام «نظام شرعی» مجبور شود دست به انتحار بزند، این کار را با رضایت انجام خواهد داد؛ «به خدا قسم، من این را خوش دارم که در راه خدا ذره ذره شوم و این را خوش دارم که در روز حشر در کنار استشهادیهایی (نیروهای انتحاری) باشم که برای آوردن این نظام خودشان را ذره ذره کردند و نزد آنان سرم بلند باشد. این فکر و انگیزهی تمام مسئولان و مجاهدین است و تمام آنان برای مطالبهی شهادت عهد کردهاند.»
تاجمیر جواد در تمام سخنرانیاش در پکتیا، بارها بر اهمیت «شهادت»، استحکام امارت طالبان و اطاعت بیچونوچرا از امیر طالبان، ملا هبتالله آخوندزاده، تأکید کرد. تاجمیر جواد در میان نیروهای طالبان و بهویژه میان نیروهای انتحاری، چهرهای پرطرفدار است. حسابهای وابسته به طالبان در ایکس نوارهای صوتی منتسب به او را با اشتیاق منتشر میکنند.

در دوران نظام جمهوریت، ملا تاجمیر جواد بهعنوان والی نامنهاد طالبان در پکتیا و یکی از اعضای ارشد شبکه حقانی فعالیت میکرد. او در آن زمان مسئولیت آموزش نیروهای انتحاری را در کندک انتحاری «الحمزه» برعهده داشت. این آموزشها در مناطق قبایلی پاکستان که هممرز با افغانستان است، بهصورت سخت و فشرده برگزار میشد و نیروهای آموزشدیده پس از تکمیل دورههایشان برای انجام حملات انتحاری به افغانستان اعزام میشدند.
تاجمیر جواد بنیانگذار کندک انتحاری «الحمزه» و «قطعه سرخ» طالبان است و رهبری کندک ویژهای بهنام «فاتح زواک» را نیز بر عهده داشت. او در زمینهی آموزش نیروهای انتحاری و نیروهای ویژهی طالبان تجربه گستردهای دارد. کندک «فاتح زواک» که ترکیبی از نیروهای «قطعه سرخ» و نیروهای انتحاری طالبان است، حدود یک سال پیش از سقوط حکومت افغانستان تشکیل شد. رهبری این واحد ویژه از ابتدا به عهده ملا تاجمیر جواد بود.

تهدیدهای ترامپ بر سر بگرام
در روزهای اخیر دونالد ترامپ، رییس جمهور امریکا چندین بار خواستار بازپسگیری پایگاه بگرام از طالبان شده است. او روز شنبه (۲۹ سنبله) در حساب کاربری خود در ایکس هشدار داد: «اگر افغانستان پایگاه هوایی بگرام را به کسانی که آن را ساختهاند، یعنی ایالات متحده امریکا، پس ندهد، اتفاقات بدی رخ خواهد داد.»
ترامپ روز جمعه نیز تأکید کرد که ایالات متحده نباید پایگاه بگرام را رها میکرد و این اقدام را یک اشتباه راهبردی دانست. همچنین او روز پنجشنبه در یک کنفرانس خبری مشترک با کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا گفت که در ازای درخواستهای طالبان از امریکا، واشنگتن میخواهد این گروه پایگاه بگرام را در اختیار نیروهای امریکایی قرار دهد. ترامپ در این نشست خبری با اشاره به موقعیت راهبردی بگرام گفت که این پایگاه تنها یک ساعت با تأسیسات چین که در آن سلاح هستهای تولید میشود، فاصله دارد.
اظهارات ترامپ نشاندهندهی اهمیت استراتژیک بگرام برای ایالات متحده و نگرانیهای واشنگتن از نفوذ چین در منطقه است. منابع محلی میگویند که این تهدیدها باعث تشدید تدابیر امنیتی طالبان در مناطق حساس، از جمله قصر مندیگک قندهار شده است؛ جایی که ملا هبتالله آخوندزاده پیشتر اقامت داشته است.
دونالد ترامپ در دورهی نخست ریاستجمهوری خود یک بار به پایگاه بگرام سفر کرده و با سربازان امریکایی دیدار کرده بود. پس از سقوط کابل بهدست طالبان، این گروه بارها تسلیحات و تجهیزات بهجامانده امریکایی را در بگرام به نمایش گذاشتند؛ اقدامی که توجه ترامپ به این پایگاه را افزایش داد.
اکنون، برخلاف انتظار ترامپ، ولادیمیر پوتین جنگ در اوکراین را متوقف نکرده و چین نیز به گسترش قدرت اقتصادی، نظامی و تکنولوژیک خود ادامه میدهد. این شرایط موجب شده است که ترامپ کنترل دوبارهی پایگاه بگرام را بهعنوان یک ضرورت استراتژیک مطرح کند تا هم بر فعالیتهای چین نظارت داشته باشد و هم به مرزهای روسیه نزدیک شود. بااینحال، تصرف نظامی بگرام برای امریکا دشوار و پرهزینه است. به همین دلیل، واشنگتن در حال بررسی گزینههای مذاکره و معامله با طالبان برای دستیابی به این پایگاه است.

در همین راستا، روز شنبه (۲۲ سنبله) هیأت امریکایی به رهبری آدام بولر، نمایندهی ویژه امریکا در امور گروگانان به کابل سفر کرد. در این سفر، زلمی خلیلزاد، نمایندهی ویژه پیشین امریکا در امور صلح افغانستان نیز حضور داشت.
این هیأت با ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی نخستوزیر طالبان و امیرخان متقی، وزیر خارجهی این گروه دیدار و گفتوگو کرد. هرچند هدف اصلی این دیدارها مذاکره دربارهی آزادی گروگانان امریکایی در افغانستان عنوان شده است، اما این احتمال هم وجود دارد که در مورد پایگاه بگرام نیز صحبت شده باشد. براساس گزارش رسانههای امریکایی، دونالد ترامپ از چند ماه به اینسو از مقامهای امینت ملی خود خواسته است که راهی برای بازپسگیری بگرام جستوجو کنند.
واکنش طالبان
پس از تهدیدهای مکرر دونالد ترامپ برای بازپسگیری پایگاه بگرام، حکومت طالبان در یک بیانیهی رسمی به این موضعگیری واکنش نشان داد. در این بیانیه از ایالات متحده امریکا خواسته شده است که براساس توافقنامهی دوحه، از اعمال «زور و تهدید» علیه تمامیت ارضی و استقلال سیاسی افغانستان خودداری کرده و در امور داخلی این کشور مداخله نکند.
در بخشی از بیانیهی طالبان آمده است: «یکبار دیگر یادآوری میشود که به عوض تکرار تجربههای ناکام گذشته، باید راهکار مبتنی بر واقعبینی و عقلانیت اختیار گردد.»
فصیحالدین فطرت، رییس ستاد ارتش طالبان در یک مراسم رسمی در کابل، بهطور مستقیم به تهدیدهای ترامپ واکنش نشان داد. او تأکید کرد که طالبان در جنگ ۲۰ ساله علیه امریکا و متحدانش نشان دادهاند که از هیچ «زورگو و قلدوری» هراسی ندارند. او گفت: «اینکه در برابر خاکمان، یک وجب خاکمان با کسی تعامل شود، این چیزی است که امکان ندارد و امکانپذیر نیست.»
واگذاری پایگاه بگرام به امریکا و بازگشت نظامیان این کشور به افغانستان، روایت «جهاد» طالبان و شعار «ختم اشغال» را که سالها مبنای ایدئولوژیک جنگ طالبان بود، بهشدت زیر پرسش میبرد. هزاران عضو طالبان در طول این سالها با هدف پایان دادن به «اشغال» کشته شدند و اکنون، هرگونه توافق برای حضور مجدد امریکا در بگرام، این روایت را متزلزل میکند. سخنان تند مقامهای طالبان، از جمله تاجمیر جواد نیز ظاهرا معطوف به جلوگیری از انتشار خبر معاملهی احتمالی طالبان با امریکا و فروپاشیدن تصویر ضدامریکایی و ضدبیگانهی طالبان در نزد عموم مردم است.

وحشت در اقامتگاه امیر
ملا هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان توسط حلقهای از اقوام نزدیک خود و همچنین نیروهای انتحاری وفادار به او محافظت میشود. او قندهار را نسبت به دیگر ولایتها، بهویژه کابل محل امنتری برای اقامت میداند و به همین دلیل همواره در این شهر حضور دارد.
اگرچه طالبان اکنون کنترل کامل بر سراسر افغانستان دارند، اما نتوانستهاند حریم هوایی کشور را بهدست بگیرند. همین ناتوانی به یکی از بزرگترین نگرانیهای رهبر طالبان و حلقه محافظتی او تبدیل شده است، زیرا خطر حملات هوایی و پهپادی همچنان جدی است.
در طول چهار سال حاکمیت دوبارهی طالبان، ملا هبتالله نشان داده است که هیچگونه نرمشی در زمینهی حکومتداری و اجرای «شریعت اسلامی» ندارد. او حتا در اظهارات جنجالی گفته است که اگر افغانستان مورد حملهی اتمی نیز قرار گیرد، حاضر به گوش دادن به توصیههای خارجیها نخواهد بود و از اجرای «شریعت اسلامی» عقبنشینی نخواهد کرد.
حلقه محافظتی رهبر طالبان، که تاجمیر جواد، معاون نخست استخبارات این گروه نیز بخشی از آن است، بهشدت نگران حملات هوایی و پهپادی علیه ملا هبتالله آخوندزاده و محل اقامت او است. این نگرانی بهویژه پس از حادثهای افزایش یافته است که در ماه اسد سال ۱۴۰۱ رخ داد؛ زمانی که ایمن الظواهری، رهبر وقت شبکه القاعده در منطقهی وزیر اکبرخان کابل هدف حملهی پهپادی امریکا قرار گرفت و کشته شد.
طالبان این را میدانند که اگر ایالات متحده بخواهد، با توان نظامی و اطلاعاتی گستردهاش قادر است رهبر طالبان را هدف قرار داده و ترور کند. همین تهدید باعث شده تدابیر امنیتی در اطراف ملا هبتالله آخوندزاده به بالاترین سطح ممکن افزایش یابد و مشخص نیست که او در کدام مکان حضور دارد.