اطلاعات روز: د افغانستان په چارو کې د ملګرو ملتونو ځانګړي راپورچي ریچارډ بینټ ويلي چې د افغان نجونو تر منځ د ځان وژنې او ځان وژنې د افکارو په شمول ځانځورونه په پام وړ توګه زیاته شوې ده.
ده په یوه مرکه کې ويلي چې تر شپږم ټولګي د لوړو نجونو پر زده کړو بندیز پر افغان نجونو ویجاړوونکی اغېز کړی دی.
بینټ ويلي: «دوی ویني چې ژوند او راتلونکې فرصتونه یې په بشپړه توګه تر کور پورې محدود شوي دي او له دې سره د ژر یا جبري ودونو شونتیا هم لوړه شوې چې له کبله یې په زرګونو تنه په خپګان اخته دي. د ځان وژنې او ځان وژنې د افکارو په شمول ځانځورونه په پام وړ توګه زیاته شوې ده.»
ده ويلي چې د نجونو پر زده کړو بندیز د افغانستان پر ټولې ټولنې اغېز کړی دی.
بینټ زیاته کړې چې که نیمه ټولنه نشي کولای له اقتصاد سره مرسته وکړي، هیڅ ټولنه پرمختګ نشي کولای.
د بینټ په وینا، ژور فقر او جنسيتي نابرابري، د جنسیت پر اساس د تاوتریخوالي زیاتوالی او د ماشومانو ودونه، د ماشومانو زیات کار او د استثمار نور شکلونه به په افغانستان کې د نجونو پر زده کړو د بندیز اوږدمهالې پایلې وي.
د ملګرو ملتونو ځانګړي راپورچې په دې مرکه کې همدا راز ويلي چې د تبعیض او بېلتون سیسټم او انساني کرامت ته د طالبانو نه درناوی پراخ او سیسټماټیک دی او د فرمانونو او سیاستونو له لارې اجرا کېږي.
ښاغلي بینټ زیاته کړې چې د ښځو او نجونو محرومیتونه دومره شدید او پراخ دي چې دې یې له امله دې پایلې ته رسېدلی چې ښايي د بشریت پر خلاف جنایت په ځانګړې توګه جنسیتي ځور او اذیت وي. ده ويلي: «دا له نړیوالو قوانینو سره سم جنایت دی او دا نه یوازې دا چې دوام لري، بلکې د تشدېدو په حال کې دي.»
ده ويلي چې د افغانستان وګړو په ځانګړې توګه ښځو له ده سره په خبرو کې په پرلپسې توګه ټینګار کړی چې د «جنسیتي اپارتاید» اصطلاح په دقیقه توګه د هغوی تجربې بیانوي او پر ښځو او نجونو د طالبانو بنسټیز شوی تبعیض او ظلم او د هغه ایډیولوژیک ماهیت په غوره توګه په ډاګه کوي.
بینټ د بشریت پر خلاف د جنایت په توګه د جنسیتي اپارتاید د رسمي تدوین ملاتړ کړی دی.
ده نړیوالې ټولنې ته ويلي چې د افغانستان د ښځو او نجونو چې د زده کړو لپاره د خپل حق په خاطر مبارزه کوي، زړورتیا او مقاومت اتلوال دی، «د هغوی غږ موږ ته رایادوي چې زده کړه یو بنسټیز حق دی، نه امتیاز. موږ باید د هغوی د داستان او منابعو ملاتړ وکړو تر څو ډاډ تر لاسه شي چې غږ یې هر ځای اورېدل کېږي او نه هېرېږي.»