Page 80 - hanh-trinh-cuoi-dong

Đông Hà trước là một trị trấn nhỏ, gần đây trở thành thị xã tỉnh
lỵ của tỉnh Quảng Tr, đã nhanh chóng phát triển. Một nguyên
nhân khác là Đông Hà có đường lên cửa khẩu qua Lào nên việc
buôn bán sôi động, nhất là buôn lậu qua biên giới mà báo chí

thỉnh thoảng vẫn nêu. Thị xã dài khoảng năm cây số dọc theo
quốc lộ 1 và nghe nói sâu vào hai bên cũng mấy cây số, đường sá
nhiều, nhà cửa san sát. Một người bạn quê ở đây sau mấy lần về
thăm quê kể những nhà to đẹp, sang trọng nhất đều là nhà của
cán bộ có chức quyền. Tuy nhiên khi chạy trên quốc lộ 1, không
dừng lại, chúng tôi chỉ thấy hình ảnh một thị xã xô bồ, bụi bặm

như một số nơi khác với tính chất tự phát vô tổ chức của phố xá
thời kinh tế thị trường.

Chúng tôi chạy ngang qua các địa danh Cồn Tiên, Dốc Miếu nổi
tiếng thời chiến tranh, nay có những tấm biển ghi: “Khắc sâu tội

ác của giặc Mỹ xâm lược” và dừng lại chụp hình bên bờ Nam cầu
Bến Hải rồi qua bên bờ Bắc nghỉ ngơi.

Cầu Bến Hải, được ghi tên chính thức cầu Hiền Lương đã được
làm mới, rộng rãi như các cầu khác trên quốc lộ 1. Bên cạnh, nơi
vị trí của cầu cũ, thấy có mấy trụ móng đang xây dựng dở dang,

nghe nói hình như người ta định phục chế lại cầu cũ để lưu niệm
một thời kỳ lịch sử. Thời sinh viên, lúc sinh hoạt hướng đạo trong
tráng đoàn Bạch Mã của Thừa Thiên – Huế, tôi đã từng đi du
khảo với tráng đoàn và chụp ảnh tại cầu này. Bây giờ nhìn lại,
thấy con sông chia cắt đất nước này quá nhỏ, chỉ cần bơi vài

chục sải tay đã có thể vượt sông. Không xa đầu cầu bờ Bắc,
người ta có dựng một tượng đài ghi “Cột mốc giới tuyến quân sự
tạm thời 54- 75”.

Rõ ràng “Cột mốc giới tuyến quân sự tạm thời” chỉ là một cách
nói trong các văn bản chính trị. Thực chất con sông bé nhỏ tội

nghiệp này đã mang tiếng chia cắt đất nước trong hơn 20 năm
phân ly và thù hận, với một cuộc chiến huynh đệ tương tàn đã
làm đổ biết bao máu xương của người Việt vì những nhân danh
chính nghĩa. Đất nước đã thống nhất với một giá đắt không gì có

thể bù đắp. Bây giờ sau gần 30 năm hoà bình, thống nhất, con