Huli na ata ako sa balita. Ngayon ko lang muling binalikan ang isyu ng catfishing ni Sam Morales sa babaeng transgender na si Jzan. Marahil, gawa ito ng interes ko sa pelikulang “Marupok AF” na ipalalabas sa Hulyo.

Sensitibo ang usapin ng catfishing dahil panlilinlang ito—pagpapanggap at paggamit sa isang pagkataong hindi naman pag-aari ng isa para lokohin o paglaruan ang nararamdaman ng isang tao.

Nang binasa ko ang nakaririmarim na pangyayari ng catfishing kay Jzan, nakaramdam ako ng bagabag. Litaw na litaw kasi ang transmisogyny—ang matinding pagkamuhi sa mga trans person.

Nag-ugat ‘di umano ito sa naranasang pambu-bully na dinanas ng direktor mula sa mga bakla. Paraan daw niya ito para gumanti. Ano ito, Eula Valdez moment na may lupasayan at pagsigaw na “Matitikman n’yo ang ganti ng api?”

Sino ang hindi mababagabag sa ganito? Wala ng ligtas na espasyo para sa kababaihang trans. Lahat na halos ng plataporma ay ginagamit ng mga mapagsamantala tulad ng direktor na ‘yon para paglaruan ang damdamin at pagkatao ng mga trans. Sa sobrang accessible ng komunikasyon at mga plataporma nito, sa halip na makabuo ng mas malalalim na ugnayan ang mga naisasantabing kasarian, nagiging larangan pa ang mga ito upang maisantabi at apihin sila.

May bagabag sa akin dahil palagi nating ipinangangalandakan tuwing Pride Month ang “Love is Love” na islogan. Totoo naman ito. Batayang karapatan natin magmahal—ang bumuo ng makabuluhang mga ugnayan at sinasabi ko ito hindi lang sa romantikong aspekto. Pero paano kung ang pag-ibig na inaasam natin ay isa lang palang palabas? Paano kung umiibig ka at ibinuhos lahat ng pagmamahal sa isang taong hindi naman pala totoo? Kaso nga lang ba ito ng pagiging sobrang marupok?

Limitado na nga ang oportunidad ng mamamayang LGBTQ+ na mabuhay nang malaya at may kabuluhan tapos maging ang kanilang kalayaang magmahal at makabuo ng malalalim at makabuluhang ugnayan, limitado pa rin.

Naiintindihan ko ang pagpapahalaga ng mga tulad kong babaeng trans sa mga relasyon at sa pagkakaroon ng karelasyon. Sagad sa buto ang sakit ng diskriminasyon, pagsasantabi at ‘di pagkilala sa aming kasarian. At ang pagkakataon na magmahal at mahalin ay nagbibigay ng liwanag sa madilim na pagtahak sa pagkilala sa aming pagkakakilanlan.

Kaya nga sa nangyari kay Jzan, walang mapagsidlan ang galit ko. Mahalagang pag-usapan ang panloloko at panlilinlang sa mamamayang LGBTQ+ (lesbian, gay, bisexual, transgender, queer, at iba pa) dahil madalas silang ipinta bilang manloloko at manlilinlang.

Babanggitin ko na naman si Jennifer Laude na nasisi pa sa kanyang ‘di umano’y panloloko sa sundalong Amerikano na naging excuse para paslangin siya. Sa kasong ito na cisgender ang nanloko, ano na naman ang gagamiting excuse? 

Aabangan ko kung paano ipakikita ang naratibo ng kapwa cisgender at transgender na babae sa pelikula. Sa kahit anong anggulo kasi, hindi tama ang ginawang catfishing sa isang babaeng transgender, lalo na kung ang gumawa nito ay kabaro pa.

Napapaisip ako tuloy ako sa mga kasong katulad nito. Limitado na nga ang oportunidad ng mamamayang LGBTQ+ na mabuhay nang malaya at may kabuluhan tapos maging ang kanilang kalayaang magmahal at makabuo ng malalalim at makabuluhang ugnayan, limitado pa rin.

Paano makakamit ang kaganapan ng pag-ibig at pagmamahal kung para sa iba ay laruan lamang ang pakiramdam ng mamamayang LGBTQ+? Dagdag pasanin pa tuloy ito sa batbat na ng kahirapan, karahasan at kawalan ng pantay na karapatan na kalagayan ng mamamayang LGBTQ+.

Tiyak na dahil sa kawalan ng batas para sa SOGIESC (sexual orientation, gender identity and expression, and sex characteristics) Equality, nagbubunsod lang ng mas marami pang ganitong pangyayari—mas marami ang magsasamantala sa bulnerabilidad ng mamamayang LGBTQ+.

Hindi lang ito kaso ng simpleng pagiging marupok. Malalim ang problema ng transmisogyny sa Pilipinas at hindi dapat ito ipagkibit-balikat. Hindi lalaya ang lahat ng kasarian kung wala ang mga trans at para mangyari ito, may papel ang mga kilusan ng mamamayan upang matiyak na maging mapagpasya ang mga pagkilos para mabago ang pananaw sa mga trans at iba pang naisasantabing kasarian.