خالد حنفی، وزیر امر به معروف و نهی از منکر و از چهرههای نزدیک به ملا هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان کوشیده است با افزودن توان نظامی به این وزارت و گسترش دادن صلاحیت افراد مسلح آن، این وزارت را به یکی از بازوهای مؤثر اجرایی برای تطبیق سیاستهای رهبر طالبان تبدیل کند. منابع به اطلاعات روز گفتهاند که اکنون خالد حنفی پس از سراجالدین حقانی، رهبر شبکه حقانی و وزیر داخله و ملا یعقوب، وزیر دفاع به سومین فرد قدرتمند در کابل تبدیل شده است.
خالد حنفی، که در رقابتهای درونی طالبان در فراکسیون ملا هبتالله آخوندزاده فعال است، از خویشاوندان رهبر طالبان و یکی از چهرههای تندرو در این گروه است که در راستای محدودیت بر آزادیهای شهروندی، بهویژه حقوق زنان تلاش بسیار کرده است. در ماه قوس سال گذشته، وزارت مالیهی ایالات متحده امریکا او را شامل فهرست تحریمهای خود کرد. این وزارتخانه گفته بود که خالد حنفی با سرکوب زنان و ایجاد محدودیت برای آنان، حقوق بشر را نقض کرده است و به همین دلیل داراییهای او مسدود و از ورود او به خاک امریکا جلوگیری میشود.
وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان دارای معینیتهای مسلکی، نظامی و سمع شکایت است. معینیت نظامی این وزارتخانه به ریاستهای دعوت و ازالهی منکرات، شاخهی تطبیقکنندهی برنامههای دعوت و ازالهی منکرات و ریاست عملیاتی و هماهنگی اطلاعات بخشبندی میشود.
یافتههای روزنامه اطلاعات روز نشان میدهد که وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان در سطح کابل دستکم هزار و ۵۰۰ نیرو، در بلخ ۵۰۰ نیرو و در ولایتهای دیگر نیز تشکیل نظامی دارد. این نیروها اونیفرم نظامی ندارند و هرازگاهی با لباس شخصی عملیات راهاندازی میکنند.
وزارت امر به معروف طالبان با تشکیل نظامی کنونی، مشابهت با دوران نخست حاکمیت این گروه بین سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ میلادی پیدا کرده است. در آن دوره، بخشی از نیروهای امر به معروف و نهی از منکر طالبان مجهز با سلاح بودند و زنان و مردان را در خیابانها شلاق میزدند و در شهرها باعث «رعب و وحشت» در میان مردم میشدند. اما آنچه در این دور از حکومت طالبان متفاوت به نظر میآید، افزودن قطعهی نظامی بسیار مجهزتر به ساختار پیشین وزارت امر به معروف و نهی از منکر است.
یکی از منابع به اطلاعات روز گفت که نیروهای نظامی وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان هرچند رسما زیرمجموعهی وزارتهای داخله، دفاع و ریاست استخبارات این گروه نیستند، اما بهدلیل روابط نزدیک خالد حنفی با رهبر طالبان، معاش ماهوار دریافت میکنند.
این منبع افزود که نظامیان وزارت امر به معروف شامل ترفیعات این گروه میشوند و جهت ترفیع نظامی به وزارت داخلهی طالبان مراجعه میکنند. سراجالدین حقانی، وزیر داخلهی طالبان موافق اقدامات قطعهی نظامی وزارت امر به معروف و نهی از منکر نیست؛ اما بهدلیل اجتناب از افزایش تنش با ملا هبتالله آخوندزاده و خالد حنفی، سعی نکرده مانع ترفیع نیروهای قطعهی نظامی وزارت امر به معروف و نهی از منکر شود.
براساس اطلاعات این منبع، خالد حنفی تنها به رهبر طالبان پاسخگو است؛ «در برخی مواقع، اطلاع از بخش استخبارات به وزارت امر به معروف و نهی از منکر میرسد و نظامیان این وزارتخانه عملیات انجام میدهند. در برخی مواقع هم نظامیان امر به معروف به بخش استخبارات جهت عملیات گزارش میدهند؛ اما استخبارات به دستور وزارت امر به معروف کار نمیکند.»
منبع دیگری گفت که نظامیان امر به معروف و نهی از منکر طالبان آموزشهای نظامی را در مراکز آموزشی وزارتهای دفاع، داخله و ریاست استخبارات این گروه سپری نکردهاند، اما در دوران جنگ با حکومت پیشین و متحدان غربی آن، در جنگها حضور داشتهاند.
او افزود: «نیروهای نظامی وزارت امر به معروف و نهی از منکر شیوهی مناسب برخورد را با مردم نمیدانند. آنان به خانهها و عروسیها میروند و به تفتیش و نظارت میپردازند.»
منبع تصریح کرد که وزارت امر به معروف طالبان مانند وزارت داخله و ریاست استخبارات این گروه در هر حوزه و نهادهای امنیتی نماینده دارد و از این طریق میخواهد زمینهی تطبیق فرمانهای هبتالله آخوندزاده و دستورهای خالد حنفی را فراهم سازد.
در شهر کابل نیروهای وابسته به سراجالدین حقانی، وزیر داخلهی طالبان و ملا یعقوب، وزیر دفاع این گروه حضور گسترده دارند. نیروهایی که بهصورت مشخص به ملا هبتالله آخوندزاده وفادار اند، در کابل حضور چشمگیر ندارند. براساس اطلاعات منابعی که نمیخواهند اسمشان ذکر شوند، فرمانهای ملا هبتالله در پایتخت بهگونهی کامل تطبیق نمیشود و خالد حنفی از این موضوع نگران است.
تلاش برای حفظ مرکز
پس از آنکه چندین عضو کابینهی طالبان، از جمله سراجالدین حقانی، وزیر داخله، ملا یعقوب، وزیر دفاع و عبدالسلام حنفی، معاون اداری نخستوزیر طالبان بهگونهی تلویحی از انحصار قدرت از سوی ملا هبتالله آخوندزاده انتقاد کردند، خالد حنفی سفرهای ولایتی خود را افزایش داد. در طول یک سال گذشته، او دستکم به ده ولایت سفر کرده است و در سخنرانیهای خود از مردم و مقامهای محلی طالبان خواسته است که از «امارت اسلامی» به رهبری ملا هبتالله آخوندزاده حمایت کنند.
ماه سنبله سال گذشته، خالد حنفی در سفر به غور در توصیف ملا هبتالله، از او بهعنوان قبلهگاه (پدر) نیروهای انتحاری نام برد و از مردم خواست که از او حمایت کنند. او گفت: «شیخ هبتالله فرد متقی، محدث، مفسر، مجاهد و قبلهگاه استشهادی در رأس حکومت است.»
عبدالرحمان خالد، فرزند ملا هبتالله جزء نیروی انتحاری طالبان بود. منابع در میان طالبان ادعا میکنند که عبدالرحمان خالد در ماه شوال سال ۱۴۳۷ قمری (سرطان ۱۳۹۵) در حملهی انتحاری در ولسوالی گرشک هلمند کشته شده است.