یک منبع معتبر از تخار به روزنامه اطلاعات روز گفت که طالبان قندهاری مربوط به قول اردوی قندوز، روز دوشنبه (۱۹ سرطان) غلام‌حسین جندی، فرمانده تاجیک‌تبار طالبان را در خانه‌ی داوود، برادرزنش در مرکز ولسوالی چاه‌آب بازداشت و به قول اردوی قندوز منتقل کردند. قبلا، هم‌زمان با سفر سراجالدین حقانی به امارات متحده عربی و پس از آن شرکت در مراسم حج در عربستان سعودی، طالبان قندهاری چندین‌بار برای بازداشت حسین جندی اقدام کرده بودند، اما موفق نشدند.
منبع گفت: «طالبان پس از گرفتاری حسین جندی اسنادی بدست آوردند که نشان می‌داد او سلاح زیادی داشته و آن‌ها را در جایی مخفی گور کرده است. طالبان قندهاری نزدیک به ۵۰۰ میل سلاح مختلف‌النوع از قبیل پیکا و راکت مربوط به حسین جندی را در یک هلیکوپتر از تخار به قندهار منتقل کردند.»
رقابت میان دو جناح عمده‌ی طالبان (شاخه‌ی متعلق به شبکه حقانی و جناح معروف به قندهاری‌ها بر محور رهبر این گروه) در مناطق مختلف افغانستان در حال گسترش است. بازداشت غلام‌حسین جندی یکی از موارد این رقابت است که اخیرا در ولایت تخار در شمال‌شرق کشور رخ داده است. یک منبع معتبر، که به‌دلیل حساس بودن موضوع نخواست اسمش ذکر شود، به روزنامه اطلاعات روز گفت که حسین جندی برای آن‌که بتواند از حمایت حقانی‌ها برخوردار باشد، بخشی از عواید معدن طلای نورابه را به‌صورت ماهوار به حقانی‌ها می‌فرستاد و این برای طالبان قندهاری حساسیت‌برانگیز شده بود.
پس از فروپاشی حکومت افغانستان، حقانی‌ها تلاش زیادی برای نفوذ بر طالبان تاجیک‌تبار حوزه‌ی شمال‌شرق، به‌ویژه تخار انجام داده بودند. بخشی از طالبان تاجیک‌تبار، از جمله حسین جندی مورد حمایت شبکه حقانی بودند. اکنون که رقابت میان دو جناح قدرت در حکومت طالبان تشدید شده، به نظر می‌رسد که روند حدف طالبان تاجیک‌تبار از صحنه‌ی قدرت نظامی از سوی طالبان قندهاری آغاز شده است.
چرا حسین جندی بازداشت شد؟
هنگامی که عکسی از حسین جندی در یکی از جنگل‌های منطقه‌ی چاه‌آب تخار در مرز با تاجیکستان منتشر شد، طالبان قندهاری نسبت به او سوءظن پیدا کردند و از احتمال ارتباط او با مخالفان طالبان سخن گفتند. کنترل جندی بر درآمد معادن طلای تخار نیز نگرانی طالبان قندهاری از گسترش قدرت او را افزایش داد.
یک منبع مردمی در تخار به روزنامه اطلاعات روز گفت که طالبان قندهاری، در کنار این‌که از نقش جندی در جبهه‌بندی درونی طالبان ناراضی بودند، از پیوستن او و نیروهای مسلح‌اش به «جبهه مقاومت ملی افغانستان» به رهبری احمد مسعود و یا شاخه‌ی خراسان داعش نیز نگران بودند و به همین خاطر برای بازداشت او عملیات انجام دادند تا این نگرانی شان بر طرف شود. بیشتر فرماندهان و نیروهای مربوط به حسین جندی نیز بازداشت شده‌اند. یک منبع به اطلاعات روز گفت که فرماندهان و نیروهای تحت امر جندی مجبور شدند که سلاح و مهمات شان را به طالبان قندهاری تحویل دهند. این منبع گفت که سلاح‌های جمع‌آوری‌شده در یک چرخبال از تخار به قندهار منتقل شده است و این نشان می‌دهد که عملیات در تخار با چراغ سبز ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان انجام شده است.
غلام‌حسین جندی کیست؟
حسین جندی از اعضای خانواده‌ی آمر بشیر قنات از فرماندهان ارشد حزب اسلامی و والی حکومت حامد کرزی در سرپل بود. با وخیم شدن وضعیت امنیتی تخار، حسین جندی فرمانده نیروهای خیزش مردمی شد و حدود ۶۰ نفر نیرو داشت. در دوره‌ی جمهوریت، اتهام‌های جدی مبنی بر قتل، آدم‌ربایی، آزار و اذیت مردم و جمع‌آوری عواید از معادن طلا علیه او مطرح شده بود؛ اما قبل از این‌که عملیاتی برای بازداشت او انجام شود، جندی جانب جمهوریت را ترک گفت و به گروه طالبان پیوست. غلام‌حسین جندی اما به‌خاطر همین سابقه‌ی انتقال وفاداری‌اش از یک طرف به طرف دیگر مهره‌ی قابل اعتماد برای طالبان نیست. او در طی سه‌دهه‌ی گذشته بارها تغییر جبهه داده است.
در دوره‌ی نظام جمهوریت، وقتی حکومت وقت معدن طلای نورابه را به شرکت پیمان‌کار سپرد تا استخراج فنی طلا آغاز شود، آمر بشیر قنات و غلام‌حسین جندی مخالفت شان را با این تصمیم حکومت اعلام کردند. غلام‌حسین جندی با استفاده از موقعیت استراتژیک ولسوالی چاه‌آب -که با تاجیکستان، بدخشان و ولسوالی ینگی‌قلعه تخار ارتباط دارد- به طالبان پیوست و طالبان هم از ظرفیت نظامی او برای گسترش جغرافیا در شمال‌شرق کشور استفاده کردند. جندی در دوران حکومت پیشین افغانستان با طالبان قندهاری در ارتباط بود؛ اما وقتی طالبان قدرت را در ماه آگست بدست گرفتند، به شبکه حقانی پیوست و نماینده‌ی حقانی‌ها در ولسوالی چاه‌آب شد.
معدن طلای نورابه، که غلام‌حسین جندی و نیروهایش در استخراج آن سهم داشتند و بخشی از عوایدشان را به شبکه حقانی می‌فرستادند، در ده کیلومتری ولسوالی چاه‌آب ولایت تخار موقعیت دارد. این معدن در سال ۱۳۶۶ خورشیدی توسط روس‌ها کشف شد، اما قرارداد اکتشاف و استخراج این معدن با شرکت امریکایی «ویست لند جنرال تریدنگ» امضا شد. این شرکت به‌گونه‌ی وقفه‌ای تا سال ۱۳۹۴ مصروف استخراج طلا بود، اما با افزایش ناامنی‌ها از سوی طالبان و تفنگ‌داران غیرمسئول، قرارداد این معدن در سال ۱۳۹۸ فسخ شد.
یکی از منابع که با وضعیت از نزدیک آشنا است، به اطلاعات روز گفت: «از مدت‌ها به این‌سو، طالبان قندهاری می‌خواستند که حسین جندی را از صحنه حذف کنند؛ اما مولوی محمدمحسن هاشمی، هنگامی که معین پیشین وزارت داخله‌ی طالبان بود، در سفری به ولسوالی چاه‌آب، حسین را از نزد طالبان قندهاری نجات داد و به نزد سراجالدین حقانی، وزیر داخله‌ی این گروه برد. در همان‌جا حسین جندی با سراجالدین بیعت کرد و نماینده‌ی او در معدن طلای چاه‌آب شد. از آن پس، او ماهانه سهم خلیفه سراجالدین را از معدن می‌گرفت و به کابل انتقال می‌داد.»
این منبع گفت: «حسین جندی در زمان نظام جمهوریت امکانات نظامی زیادی نداشت، اما وقتی طالب شد، علیه جمهوریت جنگید و ساحات استراتژیک و خوب را در سرحد با تاجیکستان تصرف کرد، که پول و امکانات زیادی بدست آورد. حسین جندی طلای معدن نورابه را در اختیار گرفت و بسیار زیاد سلاح پیدا کرد.»
به قول این منبع، با فروپاشی حکومت جمهوری، طالبان قندهاری چند بار از حسین جندی خواسته بودند که تجهیزات نظامی خود را تحویل دهد؛ اما او به طالبان گفته بود که هیچ سلاحی از «امارت اسلامی طالبان» دریافت نکرده و تجهیزات نظامی‌ای که دارد، مربوط حزب اسلامی است.
این منبع گفت: «سراجالدین حقانی از جندی حمایت می‌کرد؛ طالبان قندهاری به‌خاطر مصلحت سیاسی علیه جندی اقدام نکردند و منتظر ماندند که در وقت مناسب قدرت او را هیچ کنند.»
بازداشت افراد نزدیک به حقانی‌ها
یک منبع به اطلاعات روز گفت که بصیر و پهلوان شکیب، خواهرزاده‌ی آمر بشیر قنات، از فرماندهان غلام‌حسین جندی هم بازداشت و شماری از نیروهای حسین جندی با تحویل سلاح‌های‌شان از زندان طالبان رها شده‌اند.
ارباب روح‌الله رئوفی، رییس پیشین شورای ولایتی تخار و از افراد نزدیک به مولوی محسن هاشمی، رییس تفتیش طالبان نیز روز جمعه (۲۹ سرطان) پس از ادای نماز جمعه از کوچه‌ی «کوماندو»ی شهر تالقان توسط نیروهای طالبان بازداشت و به قول اردوی ۲۱۷ عمری این گروه در قندوز منتقل شده است. ارباب روح‌الله رئوفی، پسر کاکای جنرال داوود داوود، فرمانده پیشین پولیس زون ۳۰۳ پامیر است. جنرال داوود از چهره‌های ضد طالبان بود و در سال ۲۰۱۱ در حمله‌ی انتحاری طالبان جان باخت.
منبعی که با وضعیت از نزدیک آشنا است، گفت که طالبان قندهاری به ارباب روح‌الله رئوفی و دیگر اعضای خانواده‌ی جنرال داوود داوود مشکوک هستند و به ارتباط او با حقانی‌ها نیز با سوءظن می‌نگرند. رئوفی تا اکنون با ضمانت سراجالدین حقانی در تخار مانده بود.
این منبع گفت که رییس باقی ملک‌زاده، عضو پیشین پارلمان از تخار نیز از ترس بازداشت شدن توسط طالبان قندهاری به کابل فرار کرده است و در خانه‌ی مولوی محسن هاشمی زندگی می‌کند.
در ادامه‌ی بازداشت‌های طالبان در تخار، نیک‌محمد حکیمی، برادر نورمحمد حکیمی، رییس پیشین لوای ارتش فاریاب و فرمانده پیشین پولیس تخار در دوران نظام جمهوری نیز از سوی طالبان بازداشت و به قول اردوی طالبان در قندوز منتقل شده است.
مولوی محسن هاشمی از ولسوالی فرخار تخار است و در نیمه‌ی دوم دهه‌ی ۹۰ میلادی با تحریک طالبان به رهبری ملا عمر بیعت کرده بود. مولوی محسن در جریان جنگ با نظام جهوریت، والی تعیین‌شده‌ی طالبان در ولایت‌های بغلان، تخار و سمنگان بود و در آن‌زمان با طالبان قندهاری هم‌پیمان بود. او اما پس از به قدرت رسیدن این گروه، روابط خود را با حقانی‌ها تقویت کرد و معین تأمینات وزارت داخله‌ی طالبان شد، سپس والی طالبان در پنجشیر و اینک به‌عنوان رییس اداره عالی تفتیش طالبان کار می‌کند. یکی از منابع نزدیک به مولوی محسن به اطلاعات روز گفت که او زمینه‌ی بیعت شماری از بزرگان و متنفذان تخار به شبکه حقانی را فراهم ساخته است و به همین علت روند حذف و خلع سلاح شان از سوی طالبان قندهاری انجام می‌شود.
از زمان روی‌کارآمدن مجدد طالبان در قدرت، رقابت میان طالبان وفادار به مرکز قدرت در قندهار با محوریت ملا هبت‌الله آخوندزاده و سراجالدین حقانی، رهبر شبکه حقانی و وزیر داخله‌ی این گروه جریان دارد. نیروها و هواداران شبکه حقانی از لقب «خلیفه» برای سراجالدین حقانی استفاده می‌کنند.
شبکه حقانی تلاش زیادی کرد تا در ولایت‌ها نفوذ پیدا کند؛ اما در طول یک سال گذشته ملا هبت‌الله آخوندزاده کوشیده است با منصوب کردن مقام‌های نزدیک به خود و حذف افراد حقانی جلو گسترش قدرت حقانی‌ها را بگیرد. حوزه‌ی شمال‌شرق به‌دلیل هم‌مرز بودن با تاجیکستان و چین و به‌خاطر ارزش معادن آن از اهمیت خاصی در رقابت‌های داخلی طالبان برخوردار است. کنترل داشتن بر این حوزه به معنای دسترسی به ثروت و نفوذ بیشتر است؛ عناصر مهمی که سرنوشت رقابت‌های درونی طالبان در آینده را رقم خواهد زد.