Thư toà soạn: Luật Khoa tạp chí tròn 4 tuổi

Luật Khoa tròn bốn tuổi trong bối cảnh đất nước khác rất nhiều so với những lần kỷ niệm trước đây.

Lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ, chúng ta có một nguyên thủ quốc gia đồng thời là lãnh đạo cao nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam. Luật An ninh mạng đã được thông qua, hứa hẹn sẽ siết chặt không gian tự do ít ỏi mà người Việt Nam chúng ta có trên Internet. Tư lệnh ngành kiểm duyệt giờ đây đã là một vị tướng quân đội am hiểu công nghệ và lọc lõi trong kinh doanh. Và trên không gian mạng, tin vịt đang rầm rộ tấn công và phá hoại môi trường thảo luận xã hội vốn vẫn còn manh nha của chúng ta.

Không khó để hình dung những thách thức khổng lồ đang nằm trước mắt những ai đau đáu với một nền báo chí tự do, lành mạnh.

Luật Khoa đã trải qua một năm chật vật để sinh tồn và để giữ được mối liên hệ của mình với độc giả.

Đầu tháng 12-2017, các nhà mạng Việt Nam đồng loạt chặn đứng website của Luật Khoa và tờ tiếng Anh của chúng tôi là The Vietnamese. Khi đó, chúng tôi vẫn giữ được phần lớn lượng truy cập do tận dụng nền tảng Instant Articles của Facebook dành cho người dùng điện thoại, vốn không bị chặn.

Tuy nhiên, đến tháng 4-2018, Facebook đột ngột cắt dịch vụ Instant Articles của Luật Khoa, chặn đứng nguồn truy cập gần như là duy nhất mà chúng tôi có. Lượng truy cập của Luật Khoa sụt giảm thảm hại, có lúc về dưới 100.000 page views/tháng. So với mức truy cập trung bình năm 2017 là 450.000 page views/tháng và “đỉnh cao chói lọi” 800.000 page views vào tháng 2-2018, thì việc tuột về dưới 100.000 khiến chúng tôi hết sức đau lòng.

Chưa dừng lại ở đó, đêm trước khi Luật An ninh mạng được thông qua, 11-6, máy chủ của Luật Khoa đột ngột hứng chịu một cuộc tấn công từ chối dịch vụ DDoS mạnh chưa từng có. Kết quả là cả luatkhoa.org lẫn thevietnamese.org đều “ngắc ngoải”, gần như ở tình trạng không thể truy cập được. Cuộc tấn công này kéo dài đến một tuần. Chúng tôi đã nhờ hãng dịch vụ công nghệ Qurium của Thuỵ Điển điều tra vụ tấn công này và họ đã đăng kết quả điều tra ở đây.

Những sự cố kỹ thuật này, cộng với những biến động lớn về nhân sự của Luật Khoa vào tháng 6, là lý do trong vài tháng qua chúng tôi không thể sản xuất bài vở đều đặn như trước.

Nhưng trong cái rủi cũng có cái may.

Hãng Qurium đã “cấp cứu” kịp thời cho Luật Khoa giữa lúc chúng tôi hoàn toàn bế tắc. Cụ thể, họ đã tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật để luatkhoa.org và thevietnamese.org thoát khỏi cuộc tấn công DDoS. Họ cũng cung cấp một giải pháp tuyệt vời để bạn đọc không phải vượt tường lửa để truy cập vào Luật Khoa nữa, bằng cách thiết lập một website song song tại bit.ly/luatkhoa.

Website song song này sao chép y nguyên và cập nhật các nội dung trên Luật Khoa với độ trễ khoảng 30-60 phút so với trang gốc (luatkhoa.org). Website này được đặt trên máy chủ Google Cloud, vốn là nền tảng mà rất nhiều doanh nghiệp lớn ở Việt Nam cũng sử dụng, do đó, gần như không có khả năng nó sẽ bị chặn.

Chúng tôi được miễn phí toàn bộ các dịch vụ này, đồng thời xin được một khoản kinh phí khá lớn để nâng cấp máy chủ, nếu không thì chắc sẽ còn vật vã dài dài.

Nhờ một tổ chức quốc tế khác là Access Now hỗ trợ, chúng tôi cũng kết nối được với Facebook để đề nghị họ mở lại tài khoản Instant Articles cho Luật Khoa. Quá trình trao đổi qua lại cũng mất vài tháng, và chỉ đến ngày 16-8 chúng tôi mới lấy lại được tài khoản Instant Articles.

Chúng tôi gần như trút được mọi gánh nặng về khâu kỹ thuật. Kể từ đây, chúng tôi có thể ăn ngon ngủ yên, không phải lo lắng gì nhiều.

Lượng bài vở tuy chưa trở lại như mức trước đây nhưng lượng truy cập đã tăng trở lại, ổn định quanh mốc 300.000 page views trong tháng 9 và tháng 10 vừa qua. Bên cạnh đó, trong những ngày website gặp trục trặc, lượng truy cập và tương tác trên trang Facebook của Luật Khoa lại tăng đột biến, ngoài sức tưởng tượng.

Cũng trong năm vừa qua, Luật Khoa đã hoàn tất việc đăng ký trở thành một tổ chức phi lợi nhuận ở bang California, Hoa Kỳ và các hồ sơ, công việc có liên quan. Chi tiết việc này chúng tôi nói rõ trong một thông báo riêng. Tuy nhiên, điều chúng tôi có thể nói ngay là việc đăng ký tư cách pháp nhân ở Mỹ là hoàn toàn bất đắc dĩ, mà lý do là chúng tôi không thể đăng ký ở Việt Nam.

Trong một năm khó khăn đó, Luật Khoa tiếp tục nhận được rất nhiều các khoản đóng góp của độc giả từ khắp nơi gửi về. Chúng tôi sẽ tổng kết và công bố danh sách này trong tháng 11 để độc giả được biết.

Lời kết cho lá thư hàng năm gửi độc giả vào dịp sinh nhật Luật Khoa, chúng tôi xin nói lại một điều đã nói nhiều lần nhưng chưa bao giờ đủ: Luật Khoa tồn tại vì sứ mệnh truyền bá tri thức cho độc giả và đã vượt qua rất nhiều khó khăn nhờ sự ủng hộ cả về tinh thần lẫn vật chất của độc giả. Chúng tôi biết ơn tấm chân tình này và nguyện phụng sự độc giả với khả năng cao nhất của mình. Đã đến lúc báo chí tự do khẳng định chỗ đứng của mình trong xã hội. Luật Khoa chắc chắn sẽ dự phần trong cuộc đổi thay đó.

Thay mặt toà soạn,

Trịnh Hữu Long

Bạn có biết...

... Luật Khoa là một tạp chí độc lập và phi lợi nhuận. Với mong muốn mang lại trải nghiệm đọc báo tốt nhất cho bạn đọc, chúng tôi không đặt quảng cáo và do đó không có doanh thu. Luật Khoa chi trả mọi chi phí bằng các khoản đóng góp của bạn đọc.

Mỗi ngày, các phóng viên, biên tập viên và cộng tác viên của Luật Khoa đều tận tâm với từng con chữ và từng mối quan tâm của bạn đọc, nhằm mang lại cho bạn đọc cái nhìn mới mẻ và đa chiều về những vấn đề pháp luật, chính trị.

Nếu tất cả bạn đọc đều đóng góp cho Luật Khoa, dù là 20 nghìn đồng, tờ báo độc lập và khai phóng này của chúng ta sẽ hoạt động hiệu quả và bền vững hơn rất nhiều. Mỗi đồng bạn đóng góp đều giúp cho Việt Nam của chúng ta ngày càng tốt đẹp hơn, và bạn chỉ mất một phút để trở thành nhà tài trợ của Luật Khoa. Xin cảm ơn.