آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد می‌گوید که سیاست‌های محدودکننده‌ی طالبان نه تنها حقوق بشر و آزادی‌های اساسی را نقض می‌کند، بلکه به «بی‌ثباتی احتمالی» افغانستان نیز کمک می‌کند.
آقای گوترش عصر دیروز (جمعه، ۱ سرطان) در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد گفت که این سیاست‌ها همچنین بر معیشت مردم افغانستان تأثیر می‌گذارد و بار بشردوستانه را افزایش می‌دهد.
دبیرکل سازمان ملل متحد وضعیت زنان در افغانستان را «اسفبار» و «یکی از بارزترین نمونه‌های قهقرایی حقوق زنان در سطح جهان» توصیف کرد.
او گفت: «زنان و دختران در افغانستان به‌طور سیستماتیک از حقوق و جایگاه خود در تمام عرصه‌های زندگی عمومی، از جمله تحصیل محروم می‌شوند، که تأثیر آن در سال‌های آینده محسوس خواهد بود.»
آقای گوترش تأکید کرد که تنها از طریق گفت‌وگوی فراگیر و مشارکت معنادار زنان است که می‌توان به صلح بادوام و پایدار دست یافت.
دبیرکل سازمان ملل متحد استفاده‌ی طالبان از زور برای سرکوب اعتراضات مسالمت‌آمیز و محدودیت‌های این گروه بر آزادی بیان و تجمعات را همچنان «نگران‌کننده» دانست.
او گفت: «این نگران‌کننده است که مقام‌های سرپرست [طالبان] به مداخله در عملیات و محتوای تحریریه رسانه‌ها ادامه می‌دهند. فضای مدنی و مطبوعات آزاد مؤلفه‌های کلیدی آزادی بیان و عنصر اساسی زندگی عمومی مشارکتی هستند و باید مورد احترام قرار گیرند.»
آقای گوترش از طالبان خواست که سیاست‌های محدودکننده‌ای را که مانع برخورداری مردم افغانستان از حقوق اساسی‌شان می‌شود، لغو کنند.
دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارش خود به شورای امنیت این سازمان گفت حملات داعش در افغانستان به‌طور مداوم جوامع هزاره و شیعه را تهدید کرده و او این حملات را محکوم می‌کند.
او همچنین گفت که هدف قرارگرفتن مقام‌ها و نظامیان پیشین از سوی طالبان همچنان ادامه دارد و این امر «نگران‌کننده» است.
آقای گوترش بر تلاش برای حفاظت از غیرنظامیان تأکید کرد و اطمینان از حفاظت از مقام‌ها و نظامیان پیشین افغانستان، بررسی بازداشت و کشتار آنان و پاسخ‌گویی شفاف عاملان این قضایا را امر مهم دانست.
به‌گفته‌ی دبیرکل سازمان ملل متحد، افغانستان همچنان با چالش‌های شدید اقتصادی و بشردوستانه مواجه است که با تأثیرات نامطلوب تغییرات اقلیمی و کاهش کمک‌های بین‌المللی تشدید می‌شود و تعداد زیادی از شهروندان در این کشور، به‌ویژه زنان و کودکان را به‌شدت متأثر می‌سازد.
او همچنین گفت که ثبات و توسعه افغانستان به همکاری و ارتباط آن با همسایگانش، به‌ویژه در زمینه تجارت و ترانزیت بستگی دارد، اما تعاملات منطقه‌ای به تنهایی نمی‌تواند منابع مالی عظیم مورد نیاز برای کمک‌های کوتاه‌مدت بشردوستانه و توسعه بلندمدت را به همراه داشته باشد یا دسترسی و مشارکت کشور را به مکانیسم‌های هنجاری، نظارتی و مالی بین‌المللی بازگرداند.
دبیرکل سازمان ملل متحد برای پاسخ‌گویی به بحران بشردوستانه در افغانستان، از کشورها خواست که برنامه‌های بشردوستانه را «به‌طور سخاوتمندانه» تمویل کنند، از پناه‌جویان افغانستان حمایت کنند و با کشورهای همسایه‌ی افغانستان در این زمینه مشارکت بیشتر داشته باشند.
او از طالبان نیز خواست که محدودیت‌های اعمال‌شده بر امدادگران زن را لغو و از مداخله در عملیات‌های بشردوستانه خودداری کنند.
آقای گوترش گفت: «خشونت علیه پرسنل، دارایی‌ها و امکانات بشردوستانه در افغانستان، محیط خصمانه‌ای را برای امدادگران ایجاد کرده است. مقام‌های سرپرست [طالبان] باید دسترسی بدون مانع به امدادگران را تضمین کنند و همچنین باید سهم خود را برای اطمینان از این‌که کمک‌های ارائه‌شده به ذی‌نفعان تعیین‌شده اجازه داده می‌شود، انجام دهند.»
امنیت
دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارش خود گفته است که این سازمان از اول فبروری تا ۱۳ ماه می سال جاری میلادی، دو هزار و ۵۰۵ حادثه‌ی مرتبط به امنیت را در افغانستان ثبت کرده است.
او افزوده است که این رویدادها در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته‌ی میلادی، ۵۵ درصد افزایش یافته است.
آنتونیو گوترش گفت که رویدادهای مرتبط با مواد مخدر ۹۷ درصد افزایش داشته است و از ۲۱۲ رویداد در سال گذشته به ۴۱۸ رویداد در سال جاری میلادی افزایش یافته است. بیشتر این رویدادها در مناطق مرکزی، شمال‌شرق، جنوب‌شرق و جنوب افغانستان رخ داده است و دلیل وقوع بیشتر این رویدادها، تلاش طالبان برای اجرای ممنوعیت کشت خشخاش بوده است.
دبیرکل سازمان ملل متحد گفته است که رویدادهای مرتبط به اختلاف بر سر زمین نیز از ۲۰ رویداد در مدت مشابه در سال ۲۰۲۳ به ۵۱ رویداد در سال جاری میلادی افزایش یافته که از جمله ۱۵ رویداد در جنوب و ۱۰ رویداد در شرق افغانستان ثبت شده است.
او گفته است که درگیری‌های مسلحانه در افغانستان نیز از ۷۵ مورد در سال گذشته به ۱۰۶ مورد در سال جاری افزایش یافته است، اما انفجارهای ناشی از بمب‌های دست‌ساز، از ۲۹ مورد به ۱۹ مورد کاهش یافته است.
در گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد آمده است که مخالفان مسلح طالبان، چالش قابل توجهی بر کنترل ارضی این گروه ایجاد نکرده‌اند، اما «جبهه مقاومت ملی افغانستان» و «جبهه آزادی افغانستان» حملات تأییدشده علیه این گروه انجام داده‌اند.
براساس این گزارش، «جبهه آزادی افغانستان» ۱۴ حمله علیه طالبان انجام داده که همه در کابل بوده و «جبهه مقاومت ملی افغانستان» ۲۹ حمله علیه این گروه انجام داده که ۲۰ حمله در کابل، شش حمله در تخار، دو حمله در بغلان و یک حمله در پروان بوده است.
دبیرکل سازمان ملل متحد گفته است که از ۲۸ فبروری تا ۱۵ می، شاخه‌ی خراسان داعش شش حمله در افغانستان انجام داده که چهار حمله‌ی آن علیه طالبان و دو حمله علیه غیرنظامیان شیعه بوده است.
او در این گزارش به درگیری‌های مرزی میان طالبان و پاکستان و حملات هوایی پاکستان بر افغانستان به‌دلیل حضور اعضای تحریک طالبان پاکستان در افغانستان نیز اشاره کرده و گفته است که در این حملات شماری از غیرنظامیان کشته شده‌اند.
حقوق بشر
دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارش خود گفته است که یوناما به تعامل خود با طالبان در مورد طیف وسیعی از مسائل حقوق بشری در سطح محلی و مرکزی ادامه داده و برای این گروه جلسات آگاهی‌دهی در مورد حقوق بشر، از جمله پیش‌گیری از شکنجه و بدرفتاری در بازداشتگاه‌ها و حقوق محاکمه‌ی عادلانه، برگزار کرده است.
او در این گزارش تلفات ناشی از انفجار بمب‌های دست‌ساز و مهمات منفجرنشده را نیز ذیل موضوع حقوق بشر دسته‌بندی کرده است.
در این گزارش آمده است حملاتی که با استفاده از بمب‌های دست‌ساز انجام شده، منجر به کشته‌شدن دست‌کم ۳۰ نفر و زخمی‌شدن ۶۸ نفر دیگر شده است. کشته‌شدگان همه مرد بوده‌اند، اما زخمی‌ها شامل ۶۳ مرد، چهار زن و یک کودک پسر بوده است.
براساس این گزارش، مهمات منفجرنشده همچنان منجر به تلفات غیرنظامیان می‌شود که اکثر قربانیان کودکان هستند. در بازه‌ی زمانی این گزارش، ۴۴ کودک، شامل ۳۶ پسر و هشت دختر براثر انفجار مهمات منفجرنشده کشته و ۱۱۶ کودک، شامل ۹۹ پسر و ۱۷ دختر زخمی شده‌اند.
دبیرکل سازمان ملل متحد گفته است که بازداشت خودسرانه، شکنجه، بدرفتاری و قتل‌های فراقانونی مقام‌ها و نظامیان پیشین همچنان گزارش می‌شود و یوناما بین فبروری و می سال جاری میلادی دست‌کم سه مورد قتل فراقانونی، ۳۷ مورد بازداشت خودسرانه و چهار مورد شکنجه و بدرفتاری با مقام‌ها و نظامیان پیشین را ثبت کرده است.
او افزوده است که یوناما همچنین شش قتل فراقانونی، ۳۵ دستگیری و بازداشت خودسرانه و دو مورد شکنجه و بدرفتاری با افراد متهم به وابستگی به «جبهه مقاومت ملی افغانستان» و داعش را ثبت کرده است.
آنتونیو گوترش در این گزارش گفته است که طالبان در بازه‌ی زمانی این گزارش سه نفر را در ولایت‌های غزنی و جوزجان در ملاءعام اعدام کرده‌اند و به مجازات بدنی علنی افراد ادامه می‌دهند.
او در این گزارش به تداوم ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها از سوی طالبان علیه زنان، رسانه‌ها و بر اعتراضات و تجمعات مدنی نیز اشاره کرده و گفته است که خبرنگاران به‌دلیل گزارش‌هایی انتقادی علیه طالبان، بازداشت و تجمعات مسالمت‌آمیز نیز سرکوب می‌شوند.
کمک‌های بشردوستانه
دبیرکل سازمان ملل متحد گفته است که افغانستان با عواقب چهاردهه درگیری، تأثیر نامطلوب تغییرات اقلیمی، بلایای طبیعی مکرر، فقر ریشه‌دار و موانع مشارکت زنان در زندگی عمومی، از جمله دسترسی به آموزش دست‌وپنجه نرم می‌کند.
او افزوده است که در سال جاری میلادی ۲۳.۷ میلیون نفر در افغانستان نیازمند کمک‌های بشردوستانه هستند و این وضعیت با بارندگی‌ها و سیلاب‌های اخیر تشدید شده است.
آنتونیو گوترش گفته است که علی‌رغم چالش‌ها، تلاش‌های جامعه‌ی نهادهای امدادرسان برای رسیدگی به نیازهای فوری از طریق اقدامات قوی کاهش خطر و ابزارهای مشترک برای حفظ حداقل استانداردها برای برنامه‌ریزی باکیفیت انجام شده است.
او گفته است که بین جنوری و مارچ سال ۲۰۲۴، شرکای بشردوستانه به ۹.۹ میلیون نفر با حداقل یک نوع کمک بشردوستانه رسیدند، از جمله حدود ۸.۶ میلیون نفر با حمایت غذایی و معیشتی، ۲.۴ میلیون نفر با مراقبت‌های بهداشتی، ۱.۲ میلیون نفر با خدمات آب، بهداشت و ۲.۴ میلیون کودک و زن باردار/شیرده با خدمات تغذیه.
دبیرکل سازمان ملل متحد به محدودیت‌های تازه‌ی طالبان در بازه‌ی زمانی این گزارش بر فعالیت‌های بشردوستانه نیز اشاره کرده و گفته است که این گروه از جمله خواستار مشارکت در فرآیندهای تدارکات و استخدام در سازمان‌های غیردولتی شده است.
او گفته است که طالبان همچنین خواستار ثبت مجدد سازمان‌های غیردولتی شده‌اند که تأثیر ویژه‌ای بر سازمان‌های تحت رهبری زنان داشته است.
طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، محدودیت‌های گسترده‌ای بر فعالیت نهادهای امدادرسان، از جمله نهادهای تحت رهبری سازمان ملل متحد وضع و کار زنان با این نهادها را منع کرده‌اند.
علاوه بر این، این گروه دفترهای شماری از نهادهای امدادرسان را مسدود و کارمندان این نهادها را بازداشت کرده است.
از زمان تسلط دوباره‌ی این گروه بر افغانستان، گزارش‌های متعددی نیز از مداخله‌ی این گروه در فعالیت‌های بشردوستانه منتشر شده و از جمله اداره‌ی بازرس ویژه‌ی امریکا برای بازسازی افغانستان گفته است که طالبان از کمک‌های بشردوستانه‌ی ایالات متحده به افغانستان سود می‌برند.