کارشناسان سازمان ملل متحد اخراج دسته‌جمعی مهاجران و پناه‌جویان افغانستان از ایران و پاکستان را محکوم کرده و با اشاره به وخامت وضعیت حقوق‌‌بشر پس از تسلط دوباره‌ی طالبان، گفته‌اند که «افغانستان کشور امنی برای بازگشت‌کنندگان نیست.»
در اعلامیه‌‌ی کارشناسان سازمان ملل متحد که امروز (جمعه، ۲۷ سرطان) منتشر شده، آمده است: «افرادی که مجبور به بازگشت می‌شوند، به‌درستی نگران امنیت خود هستند و با خطرات واقعی آزار، تهدید و انتقام‌جویی خشونت‌آمیز مواجه هستند.»
کارشناسان سازمان ملل متحد افزوده‌اند: «مقامات سابق امنیتی و دولتی از جمله قاضیان و دادستان‌ها، افرادی که از سیاست‌های طالبان انتقاد کرده‌اند مانند مدافعان حقوق بشر و خبرنگاران، و همچنین اقلیت‌های مذهبی و قومی در صورت بازگرداندن در معرض خطر شدید آزار و آسیب جدی هستند.»
این کارشناسان به‌ویژه نگرانی شان را نسبت به جدایی خانواده‌ها از جمله از کودکان، خطرات خاص برای زنان به‌ویژه خانواده‌هایی با سرپرستی زن یا زنانی که بدون محرم هستند، ابراز کرده‌اند
آنان اضافه کرده‌اند: «این وضعیت با محدودیت‌های طالبان بر کارکنان زن در نهادهای بشردوستانه بدتر شده است.»
کارشناسان سازمان ملل متحد تأکید کرده‌اند که هیچ دولتی نباید این خطرات واقعی در افغانستان را نادیده بگیرد و نادیده گرفتن این وضعیت، به معنای «رها کردن مسئولیت‌های اخلاقی و قانونی است.»
آنان همچنین گفته‌اند که بازگشت مهاجران افغانستان از ایران و پاکستان و سایر کشورها ممکن است ناقض «اصل عدم بازگرداندن» باشد و تأکید کرده‌اند که به‌دلیل شمار زیاد و ماهیت اجباری این بازگشت‌ها، کشورها نمی‌توانند اطمینان حاصل کنند که اتباع افغانستان دسترسی کامل به روندهای منصفانه برای ارزیابی نیازهای حفاظتی فردی خود دارند.
به گفته‌ی کارشناسان سازمان ملل متحد، «بسیاری از افغان‌ها با تبعیض، بدرفتاری، بازداشت و حبس خودسرانه مواجه شده‌اند که موجب نگرانی جدی از منظر قوانین بین‌المللی پناهندگی و حقوق بشر شده است.»
آنان افزوده‌اند: «ما نگران آن هستیم که کشورهای بیشتری در حال بررسی اخراج یا بازگرداندن اجباری افغان‌ها هستند، و برخی از کشورها برنامه‌های اسکان مجدد را متوقف یا به حالت تعلیق درآورده‌اند، که این امر افغان‌های آسیب‌پذیر را – حتی کسانی‌که قبلاً برای اسکان مجدد تأیید شده بودند – در وضعیت بلاتکلیف قرار داده است.»
کارشناسان سازمان ملل متحد مقیاس اخراج مهاجران افغانستان از ایران و پاکستان را «سرسام‌آور» توصیف کرده‌اند و گفته‌اند که در سال ۲۰۲۵ میلادی بیش از ۱.۵ میلیون مهاجر از ایران و بیش از ۳۰۰ هزار مهاجر از پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند و یا بازگردانده شده‌اند.
آنان افزوده‌اند که پس از درگیری ایران و اسرائیل، بازگشت اجباری مهاجران افغانستان؛حتا آن‌هایی که مدارک معتبر دارند، شدت یافته و «گفتمان‌های امنیتی باعث افزایش احساسات ضدافغانستانی شده است.»
کارشناسان سازمان ملل متحد خواستار توقف فوری اخراج مهاجران افغانستان، گسترش برنامه‌های اسکان مجدد و مسیرهای مکمل به کشور سوم و اتخاذ تدابیر برای تسهیل خروج آنان از کشورهای میزبان شده‌اند.
آنان همچنین از تمامی کشورها خواسته‌اند که فوراً منابع مالی لازم را برای سازمان‌هایی که کمک‌های حیاتی بشردوستانه و ادغام را برای بازگشت‌کنندگان ارائه می‌دهند، فراهم کنند.
ایران پس از آتش‌بس با اسرائیل، روند اخراج مهاجران افغانستان را به صورت بی‌سابقه تشدید کرده و روزانه هزاران مهاجر را اخراج می‌کند.
همزمان با این، اخراج مهاجران افغانستان از پاکستان نیز ادامه دارد و روزانه صدها خانواده مهاجر از آن کشور اخراج می‌شوند.
سازمان‌های بین‌المللی با توجه به بحران بشری افغانستان، از اخراج گسترده و دسته‌جمعی مهاجران افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته‌اند که این امر می‌تواند بحران بشری افغانستان را عمیق‌تر کند.