خبرگزاری رویترز براساس شواهد تازه گزارش داده است که محمود حبیبی، شهروند دوتابعیته و رییس پیشین اداره هوانوردی افغانستان توسط استخبارات طالبان بازداشت شده است. طبق این گزارش، طالبان دروازه‌ی آپارتمان حبیبی در کابل را نیز شکستانده و بعدا لپ‌تاپ و مدارک او را ضبط کرده‌اند.
طالبان اما بازداشت حبیبی را انکار می‌کنند. این گروه، سه سال پس از ناپدیدشدن حبیبی می‌گوید که هیچ اطلاعی از محل اختفای او ندارد.
به گزارش رویترز، ادعای طالبان با روایت‌های شاهدان و سایر شواهد، از جمله داده‌های ضبط‌شده از تلفن همراه حبیبی که توسط یک مقام برحال و یک مقام سابق امریکایی آشنا به موضوع به رویترز شرح داده شده، در تضاد است.
به‌نوشته‌ی رویترز، مصاحبه‌ها با یک مقام فعلی و یک مقام سابق امریکایی که از پرونده حبیبی مطلع اند، نشان می‌دهد که طالبان احتمالا حبیبی را به این دلیل بازداشت کرده‌اند که سازمان جاسوسی امریکا (سیا) به شرکتی که او در آن کار می‌کرده نفوذ کرده بود.
حبیبی در یک شرکت خصوصی موسوم به (ایآرایکس) که دفتر مرکزی آن در ویرجینیا مستقر است، کار می‌کرد. به‌نوشته‌ی رویترز، این شرکت که در زمینه‌ی ارتباطات کار می‌کند، قراردادی برای نصب دکل‌های تلفن همراه در اطراف کابل داشت.
منابع گفته‌اند که سازمان سیا به یکی از دوربین‌های امنیتی این شرکت دسترسی پیدا کرده و این امر به شناسایی ایمن الظواهری، رهبر القاعده، در کابل کمک کرده است.
بازداشت حبیبی ۱۰ روز پس از آن صورت گرفت که الظواهری، آخرین نفر از طراحان اصلی حمله‌ی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به ایالات متحده، در یک حمله‌ی پهپادی امریکا در مهمان‌خانه‌ای در کابل کشته شد.
در آن زمان، مقام‌های امریکایی به خبرنگاران اطلاع دادند که این یک عملیات سیا بوده است.
منابع امریکایی به رویترز گفتند که حبیبی از نقشه سیا بی‌اطلاع بوده و پس از بازگشت از یک سفر کاری از دبی به کابل، بی‌خبر از خطری که در آن قرار داشت، به اشتباه بازداشت شده است.
سازمان سیا، طالبان، کاخ سفید و کارفرمای حبیبی، شرکت ارتباطات ایآرایکس به درخواست‌های دقیق برای اظهارنظر در مورد این خبر پاسخ ندادند.
ایآرایکس پیش از این گفته بود که نه این شرکت و نه شرکت‌های تابعه آن در حمله به الظواهری نقشی نداشته‌اند.
سخن‌گوی وزارت امور خارجه‌ی امریکا در بیانیه‌ای به رویترز خواستار آزادی فوری حبیبی شد. او گفته است: «ما می‌دانیم که طالبان محمود حبیبی را تقریبا سه سال پیش ربوده‌اند.»
براساس یکی از بیانیه‌های موجود در اختیار دولت ایالات متحده که توسط رویترز مشاهده شده است، یکی از همکاران حبیبی که با او بازداشت شده و سپس آزاد شده بود، حبیبی را در دفتر مرکزی استخبارات طالبان دیده و در اتاق مجاور صدای او را شنیده است که از او پرسیده می‌شود آیا برای سیا کار می‌کند یا در حمله به الظواهری دست داشته است؟
به‌گفته‌ی یک مقام فعلی و یک مقام سابق امریکایی، سپس در ماه‌های جون و آگست ۲۰۲۳، دولت ایالات متحده متوجه شده است که تلفن همراه حبیبی در دفتر مرکزی استخبارات طالبان روشن بوده است.
در حالی که حبیبی و خانواده‌اش روز یک‌شنبه سومین سالگرد بازداشت او را یادبود می‌کنند، دولت ترامپ تلاش‌ها برای آزادی او را افزایش داده است، از جمله پیشنهاد جایزه پنج میلیون دالری برای اطلاعات.
اما منابع امریکایی گفتند که تا کنون به نظر نمی‌رسد که حبیبی به آزادی نزدیک‌تر شده باشد. احمد، برادر بزرگ‌تر حبیبی گفته است: «خانواده‌ی ما امید تازه‌ای به موفقیت تیم ترامپ دارند.»
احمد گفت که اگر سیا به شرکت ایآرایکس گفته بود که به او هشدار دهد که بازگشت بسیار خطرناک است، برادرش هرگز چهار روز پس از ترور الظواهری به کابل نمی‌رفت.
احمد گفت: «هیچ‌کس چیزی به او نگفت. نه شرکت، نه سیا و نه هیچ‌کس دیگری. بنابراین، او فقط برگشت.»
یک مقام امریکایی گفته است که دولت ایالات متحده رسما حبیبی را گروگان می‌داند، زیرا دستگیری و محل نگهداری او هنوز توسط طالبان تأیید نشده است. این مقام و مقام سابق به‌دلیل حساسیت پرونده، به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند.
طالبان پیشنهادی را که سال گذشته برای مبادله‌ی حبیبی با محمدرحیم الافغانی، آخرین افغانستانی زندانی در زندان نظامی گوانتانامو ارائه شده بود، رد کردند.
این مقام که نخواسته نامش فاش شود، گفته است: «ما هم از نظر هویج و هم از نظر چماق تلاش کرده‌ایم. طالبان به معنای واقعی کلمه دیوار می‌سازند.»
به‌گفته‌ی مقام‌های فعلی و سابق ایالات متحده، سازمان سیا به‌عنوان بخشی از عملیات علیه الظواهری، به گروه مشاوره آسیا (ای‌سی‌جی)، یکی از شرکت‌های تابعه ایآرایکس، نفوذ کرده بود.
این مقام‌ها جزئیات گزارش‌نشده‌ای از چگونگی هدف قراردادن رهبر القاعده توسط این سازمان جاسوسی ارائه دادند.
این منابع گفتند که گروه مشاوره آسیا، که دفتر مرکزی آن در هرندون، ویرجینیا است، قراردادی برای نصب دکل‌های تلفن همراه در اطراف کابل داشت. آن‌ها گفتند که دوربین‌های مداربسته برای محافظت از سازه‌ها به دکل‌ها نصب شده بودند.
به‌گفته‌ی منابع، یکی از دوربین‌ها به سمت خانه‌ای نصب شده بود که مقام‌های امریکایی آن را مرتبط به سراج‌الدین حقانی، سرپرست وزارت داخله‌ی طالبان می‌داند. این خانه در قلب محله‌ی دیپلماتیک کابل، در فاصله کمی از سفارت‌خانه‌های تعطیل‌شده‌ی بریتانیا و امریکا قرار دارد.
این منابع گفتند که دوربین ویدیویی را به سیا ارسال کرده که حضور الظواهری را در محل سکونت تأیید می‌کند.
آنان افزودند که این تأیید به سیا کمک کرد تا اسلام‌گرای مصری را در ۳۱ جولای ۲۰۲۲ با دو موشک شلیک‌شده توسط پهپاد، در حالی که الظواهری از بالکن بیرون می‌آمد، بکشد. همسر و خانواده‌ی او از این حمله جان سالم به در بردند.
در حالی که مقام‌های دولت بایدن در آن زمان عملیات پهپادی سیا برای کشتن الظواهری با موشک‌های (هالفایرس) را توصیف کردند، جزئیات عملیات زمینی سیا، از جمله وجود دوربین و نقش آن در شناسایی الظواهری را فاش نکرده بودند.
طالبان چگونه حبیبی را بازداشت کرد؟
به‌گفته‌ی احمد، برادر محمود حبیبی، او در روز بازداشت‌اش در آپارتمان خود در محله‌ی شیرپور کابل بود و با کمک خواهرش که با دو فرزندش آن‌جا بود، وسایلش را برای بازگشت به نیوجرسی، جایی که خانه‌ای داشت، جمع می‌کرد.
احمد گفت حوالی چاشت بود که حبیبی از دفتر «گروه مشاوره آسیا» تماس تلفنی دریافت کرد مبنی بر این‌که طالبان به خانه‌اش حمله کرده‌اند. حبیبی بدون توضیح دلیل به خواهرش گفت که باید آن‌جا را ترک کند. احمد گفت که حبیبی بلافاصله پس از سوارشدن به وسیله نقلیه‌اش دستگیر شد.
به‌گفته‌ی احمد و شهادت شاهد، چند دقیقه بعد، کسی که خودش را از استخبارات طالبان معرفی می‌کرد در آپارتمان حبیبی را زد. خواهرش از بازکردن دروازه خودداری کرد.
به‌گفته‌ی احمد و شهادت شاهد، طالبان دروازه را شکستند، وارد آپارتمان شدند و کمدها و کشوها را گشتند و لپ‌تاپ حبیبی را خواستند.
طبق نامه‌ای که گروه مشاوره آسیا (ای‌سی‌جی)، به وزارت مخابرات افغانستان ارسال کرده و رویترز آن را مشاهده کرده است، استخبارات طالبان ۳۰ کارمند دیگر شرکت مورد نظر را بازداشت کرده است. به‌جز حبیبی و یک نفر دیگر، همه در نهایت آزاد شدند.
حبیبی کیست؟
حبیبی که از والدین قندهاری متولد شده است، یکی از هشت خواهر و برادری است که در محله‌ی کارته پروان کابل بزرگ شدند.
زبان انگلیسی عالی حبیبی به او کمک کرد تا در سال ۲۰۰۸ در آژانس هوانوردی غیرنظامی سازمان ملل در کابل شغلی پیدا کند.
او از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ در دفتر سفارت ایالات متحده در اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده کار کرد.
حبیبی که سپس به‌عنوان معاون وزیر هوانوردی غیرنظامی منصوب شد، به انتقال سیستم ترافیک هوایی افغانستان از کنترل ایالات متحده به دولت کابل که تحت حمایت ایالات متحده بود، کمک کرد.
حبیبی در سال ۲۰۱۷ وزیر هوانوردی ملکی شد. او این سمت را تا سال ۲۰۱۹ در اختیار داشت و در عین حال مدرک کارشناسی ارشد هوانوردی غیرنظامی را از دانشگاه هوانوردی امبری ریدل در فلوریدا دریافت کرد.
حبیبی در سال ۲۰۱۹، استعفا داد و سپس به شرکت ایآرایکس پیوست تا به نظارت بر قرارداد شرکت تابعه افغان خود برای اجرای کنترل ترافیک هوایی در فرودگاه بین‌المللی کابل کمک کند.
احمد گفته است که حبیبی بین کابل و ایالات متحده زندگی می‌کرد و آخرین ماه از ۳۰ ماه اقامتش در ایالات متحده را که برای دریافت شهروندی امریکا نیاز داشت، در سال ۲۰۲۱ تکمیل کرده بود و پس از آن شهروند امریکا شد.