کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که این اتحادیه اکنون بدون تأخیر تمام تحریمهای هستهای سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا علیه ایران را که قبلا لغو شده بودند، اجرا میکند.
او امروز (یکشنبه، ۶ میزان) در بیانیهای گفته است که بازگشت تحریمها و محدودیتهای هستهای نباید پایان دیپلماسی با ایران در مورد مسألهی هستهای باشد.
کالاس افزوده است که موضع اتحادیه اروپا این است که یک راهحل پایدار برای مسألهی هستهای ایران، تنها از طریق مذاکره و دیپلماسی قابل دستیابی است.
او اضافه کرده است که با همهی طرفها، از جمله ایران، در حمایت از تلاشهای سیاسی و دیپلماتیک برای یافتن یک راهحل مذاکرهشده، در تعامل خواهد بود.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از ایران خواسته است که بدون تأخیر، همکاری خود را با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، مطابق با تعهدات قانونی خود تحت پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) و توافقنامهی جامع پادمانهای الزامآور آن، بهطور کامل از سر بگیرد.
تحریمهای سازمان ملل علیه ایران که ۱۰ سال قبل لغو شده بودند، امروز دوباره اعمال شدند.
این تحریمها که مندرج شش قطعنامهی شورای امنیت سازمان ملل متحد است، پس از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که برنامهی جامع اقدام مشترک (برجام) را تأیید میکرد، لغو شده بود.
براساس مفاد برجام، در صورت تخطی ایران از تعهدات برجامیاش، هریکی از جوانب توافق اجازه دارد خواستار بازگشت تحریمها شود.
فرانسه، آلمان و بریتانیا در ۲۸ آگست، ایران را به عدم پابندی قابلتوجه به تعهداتش متهم کردند و خواستار بازگشت تحریمها در جریان یک بازه زمان یکماهه شدند.
مسئول سیاست خارجی اروپا گفته است که او بهعنوان هماهنگکنندهی کمیسیون مشترک برجام، تلاشهای دیپلماتیک فشردهای را با ایران در بازه زمانی ۳۰ روزه داشت، اما بهگفتهی او، این تلاشها منجر به ایجاد شرایط برای تمدید احتمالی قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد نشد.
کایا کالاس گفته است که اکنون اتحادیه اروپا بدون تأخیر به اجرای مجدد تمام تحریمهای هستهای سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا که قبلا لغو شده بودند، ادامه خواهد داد.
استقبال سه کشور اروپایی
وزرای امور خارجهی فرانسه، آلمان و بریتانیا (ای۳) در بیانیهای گفتهاند که همچنان بر این هدف اساسی که ایران هرگز بهدنبال دستیابی یا توسعهی سلاح هستهای نباشد، پابند هستند.
آنان افزودهاند که بهدلیل عدم اجرای مداوم و قابلتوجه تعهدات برجامی ایران، مکانیسم ماشه را فعال کردند و اکنون از بازگرداندن قطعنامههای تحریمی شورای امنیت استقبال میکنند.
وزرای امور خارجهی فرانسه، آلمان و بریتانیا از ایران و همهی کشورها خواستهاند که بهطور کامل از این قطعنامهها پیروی کنند.
در بیانیهی آنان آمده است: «این قطعنامهها جدید نیستند: آنها شامل مجموعهای از تحریمها و سایر اقدامات محدودکننده هستند که قبلا توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد وضع شده بودند و مربوط به فعالیتهای اشاعهای ایران هستند. این اقدامات توسط شورا در چارچوب برجام، در زمانی که ایران متعهد به تضمین منحصرا صلحآمیز بودن برنامهی هستهای خود شده بود، لغو شد. با توجه به اینکه ایران بارها این تعهدات را نقض کرده بود، سه کشور اروپایی چارهای جز فعال کردن مکانیسم ماشه نداشتند که در پایان آن، این قطعنامهها دوباره به اجرا درآمدند.»
این سه کشور افزودهاند که ایران از سال ۲۰۱۹، از تمام محدودیتهای برنامهی هستهای خود که تحت برجام به آنها متعهد شده بود، فراتر رفته است.
وزرای امور خارجهی فرانسه، آلمان و بریتانیا اشاره کردهاند که طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در چهارم سپتامبر ۲۰۲۵، ایران مقداری اورانیوم غنیشده در اختیار دارد که ۴۸ برابر حد مجاز برجام است.
آنان افزودهاند که امروز ذخایر ایران کاملا خارج از نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.
فرانسه، آلمان و بریتانیا گفتهاند که بهعنوان یک امر فوری، بر بازگرداندن سریع محدودیتهای اعمالشده علیه ایران تمرکز دارند. وزیران خارجهی این سه کشور از همهی کشورهای عضو سازمان ملل متحد خواستهاند که این تحریمها را اجرا کنند.
آنان افزودهاند: «کشورهای ما به دنبال کردن مسیرهای دیپلماتیک و مذاکرات ادامه خواهند داد. اعمال مجدد تحریمهای سازمان ملل متحد پایان دیپلماسی نیست.»
مارکو روبیو، وزیر امور خارجهی امریکا از فرانسه، آلمان و بریتانیا برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران تقدیر کرده است.
او در پیامی در ایکس نوشته است: «شش قطعنامهی سازمان ملل متحد دوباره فعال شدهاند که غنیسازی هستهای ایران را ممنوع کرده و محدودیتهایی را بر برنامههای هستهای و موشکهای بالستیک و تجارت تسلیحات ایران اعمال میکند.»
براساس مفاد برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، در صورت تخطی ایران از تعهدات برجامیاش، هریکی از جوانب توافق اجازه دارد به بازگشت مجدد تحریمها علیه ایران متوصل شود. این سازوکار به مکانیسم ماشه مسمی شده که در توافق برجام از آن «سازوکار حل اختلافات» یاد شده است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجهی ایران گفته است که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی میشود و تحریمهای لغوشده قابل احیا نیستند و هرگونه تلاشی برای انجام این کار باطل و بیاثر است.
عراقچی گفته است که شکست گفتوگو تصادفی نبوده و رد دیپلماسی توسط ایالات متحده و سه کشور اروپایی عمدی و مبتنی بر محاسبهی اشتباه است و اینکه مردم ایران تسلیم قلدری نخواهند شد.
عراقچی گفته است که تکرار فرضیات نادرست، بحران غیرضروری موجود را حل نخواهد کرد.
وزیر خارجهی ایران اضافه کرده است که سه کشور اروپایی تعهدات خود را طبق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ نقض کردهاند و به این ترتیب بهگفتهی او، حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارند.