در آستانه‌ی سه‌سالگی تسلط دوباره‌‌ی طالبان بر افغانستان، شماری از نهادهای امدادرسان بین‌المللی می‌گویند که شهروندان این کشور به‌شدت وابسته به کمک‌های بشردوستانه هستند و در چرخههای فقر، آوارگی و ناامیدی گرفتار شده‌اند.
کمیته بین‌المللی نجات، شورای پناهندگان ناروی، اقدام علیه گرسنگی، سازمان نجات کودکان و پنج نهاد امدادرسان دیگر امروز (سه‌شنبه، ۲۳ اسد) در یک اعلامیه‌ی مشترک، در مورد بی‌توجهی جهان نسبت به افغانستان هشدار داده‌اند.
در اعلامیه‌ی این نهادها آمده است که سه سال پس از تغییر قدرت، میلیون‌ها شهروند افغانستان در یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین بحران‌های بشردوستانه‌ی جهان، به تقلا ادامه می‌دهند.
براساس آمار این نهادها، در حال حاضر ۲۳.۷ میلیون نفر در افغانستان نیازمند کمک‌های بشردوستانه هستند که ۵۲ درصد آنان کودکان و ۲۵ درصد شان زنان هستند.
این نهاد افزوده‌اند که ناامنی غذایی در افغانستان بی‌داد می‌کند، ۶.۳ میلیون نفر در داخل کشور آواره هستند و بیکاری نسبت به سال گذشته دو برابر افزایش یافته است.
آنان هشدار داده‌اند که بدون حمایت و مشارکت مداوم جامعه‌ی جهانی، افغانستان در خطر تبدیل شدن به یک بحران فراموش‌شده قرار دارد.
این نهادها گفته‌اند، با وجود این‌که پس از تسلط طالبان وضعیت امنیتی بهبود یافته است و دسترسی به بسیاری از مناطقی که قبلا ممکن نبود، تسهیل شده است، اما هنوز چالش‌های فراوانی وجود دارد که مانع رسیدگی مؤثر به همه‌ی نیازمندان می‌شود.
آنان گفته‌اند تا امروز تنها ۲۵ درصد از بودجه‌ی ۳.۰۶ میلیارد دالری که برای رسیدگی به نیازمندان در افغانستان درخواست شده بود، فراهم شده است و این کاهش منابع مالی، بر زندگی روزمره‌ی مردم تأثیر منفی گذاشته و آسیب‌پذیری‌های بنیادی را تشدید کرده است.
در اعلامیه‌ی مشترک این نهاد آمده است که در سال جاری میلادی به‌دلیل کمبود بودجه، ۳۴۳ تیم صحی سیار تعطیل شده‌اند که ۵۲ درصد از کل تیم‌های صحی سیار را شامل می‌شود.
آنان افزوده‌اند که این موضوع تأثیر قابل توجهی بر پاسخ به نیازهای بهداشتی و تغذیه در افغانستان داشته و باعث شده است که افراد نیازمند به خدمات ضروری دسترسی نداشته باشند.
امضاکنندگان این بیانیه تأکید کرده‌اند که بحران جاری در افغانستان تنها با کمک‌های بشردوستانه قابل حل نیست و پاسخ جامع، پایدار و مبتنی بر شرایط جامعه‌ی بین‌المللی لازم است.
آنان افزوده‌اند: «افغانستان به‌شدت به کمک‌های انکشافی درازمدت برای رسیدگی به علل ریشه‌ای فقر نیاز دارد. تعامل دیپلماتیک برای ایجاد یک محیط مناسب در افغانستان که از افزایش تلاش‌های کمک‌های بین‌المللی برای گنجاندن پروژه‌های توسعه در کنار کمک‌های اضطراری حمایت می‌کند، بسیار مهم است.»
این نهادها گفته‌اند که رویکرد انزواطلبانه‌ی کنونی اکثر کشورهای کمک‌کننده از راه‌حل‌های پایدار برای چالش‌های پیش روی مردم افغانستان، به‌ویژه کودکان، زنان، اقوام و سایر گروه‌های به حاشیه‌رانده‌شده حمایت نمی‌کند.
آنان افزوده‌اند: «این امر نیازمند همکاری مداوم بین بازیگران بشردوستانه و توسعه، از جمله سازمان‌های محلی، با سیستم هماهنگی تحت رهبری سازمان ملل است تا تعامل جمعی، اصولی و استراتژیک با مقام‌های دی‌فا (طالبان) برای حل چالش‌های عملیاتی (از جمله طیف وسیعی از موانع بوروکراتیک و اداری، چالش‌های انتقال منابع مالی به افغانستان)، تسهیل واکنش به موقع به بحران‌ها و انجام تلاش‌های حیاتی در دفاع از حقوق بشر بین‌المللی را تضمین کند.»
در بیانیه‌ی این نهادهای بشردوستانه آمده است که آنان ارزیابی می‌کنند که انفعال جامعه، هزینه‌ی سنگینی برای آسیب‌پذیرترین افغان‌ها دارد و بدون تلاش‌های سریع جهت افزایش تعاملات دیپلماتیک و تأمین مالی پایدار بلندمدت، شهروندان افغانستان، به‌ویژه زنان و دختران، برای سال‌ها به حال خود رها خواهند شد تا رنج ببرند.
فقر تقریبا جهانی شده است و نیازهای بشردوستانه به‌دلیل بحران اقتصادی در حال افزایش، تأثیرات تغییرات اقلیمی، بحران جنسیتی و کاهش کمک‌ها در حال افزایش است.
این نهاد در بیانیه‌ی خود خواستار افزایش تعامل بشردوستانه و دیپلماتیک با طالبان شده و گفته‌اند که این امر توانایی آنان را برای دسترسی به همه‌ی افراد نیازمند، ارائه‌ی کمک‌های مؤثر، کارآمد و عادلانه افزایش می‌دهد و طالبان را به پابندی به استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر، از جمله تعهدات شان در قبال همه‌ی جنسیت‌ها تشویق می‌کند.
آنان همچنین گفته‌اند که برای جلوگیری از سقوط افغانستان در فقر و انزوای عمیق، کمک‌کنندگان باید بازگشت توسعه و برنامه‌ریزی بلندمدت و بودجه را برای ایجاد جوامع انعطاف‌پذیری که کم‌تر به کمک وابسته هستند، تقویت کنند.
این نهاد امدادرسان افزوده‌اند که این امر باید شامل سرمایه‌گذاری در کشاورزی پاسخ‌گو و متحول‌کننده‌ی مبتنی بر جنسیت، سازگاری با تغییرات اقلیمی، رویکردهای مبتنی بر بازار برای زنجیره ارزش غذایی، دسترسی به خدمات مالی برای کشاورزان کوچک و برای مشاغل خرد و کوچک تحت رهبری زنان باشد.
این نهادها در همچنین خواستار همکاری جامعه‌ی بین‌المللی با طالبان در موضوعات دارای منابع دوجانبه، مانند توسعه اقتصادی شده‌اند، اما تأکید کرده‌اند که در عین حال باید از طالبان خواسته شود که موانع بوروکراتیک و اداری را بردارند و زمینه‌ی دسترسی بلامانع کمک‌های بشردوستانه به سراسر کشور را فراهم کنند.
آنان همچنین خواستار تمویل برنامه‌های بشردوستانه در افغانستان شده‌اند و از کشورهای کمک‌کننده خواسته‌اند که به کمک‌های خود ادامه دهند.
نهادهای امدادرسان بین‌المللی در سال جاری میلادی بارها از کمبود بودجه و کاهش توجه جهان نسبت به افغانستان شکایت کرده‌اند و در مورد پی‌آمدهای آن هشدار داده‌اند.