سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) گفته است که جامعه جهانی باید برای بازگشایی بیقیدوشرط مکاتب و دانشگاه‌ها به‌روی دختران و زنان افغان بسیج شود.
این سازمان دیروز (پنج‌شنبه، ۲۵ اسد) در بیانیه‌ای به مناسبت سومین سالروز سلطه طالبان بر افغانستان گفته است که این کشور تنها کشور در جهان است که تحصیلات متوسطه و عالی را برای دختران و زنان ممنوع کرده است.
یونسکو افزوده است که یک میلیون و ۴۰۰ هزار دختر افغان به عمد از تحصیل محروم شده‌اند. همچنین دسترسی به آموزش ابتدایی نیز به‌شدت کاهش یافته است و ۱.۱ میلیون دختر و پسر نسبت به گذشته کمتر به مکتب می‌روند.
آدری آزولی، مدیرکل یونسکو گفته است: «امروز افغانستان تنها کشور در جهان است که دسترسی دختران بالای ۱۲ سال و زنان به تحصیل را ممنوع کرده است. این وضعیت باید به همه ما مربوط باشد، حق آموزش قابل مذاکره یا خدشه نیست.»
او تأکید کرده است که جامعه جهانی باید برای بازگشایی بیقیدوشرط مکاتب و دانشگاه‌ها به‌روی دختران و زنان افغان بسیج شود.
یونسکو اضافه کرده است که سه سال پس از سقوط کابل، اطلاعات جدیدی را منتشر می‌کند که گواه وخامت وضعیت آموزشی در افغانستان است.
به گفته این سازمان، در نتیجه ممنوعیت‌های اعمال‌شده توسط طالبان از سال ۲۰۲۱، حداقل ۱.۴ میلیون دختر عمداً از دسترسی به آموزش متوسطه محروم شده‌اند.
به گفته‌ی یونسکو، این آمار افزایش ۳۰۰ هزار نفری نسبت به شمارش قبلی در اپریل ۲۰۲۳ را نشان می‌دهد. با افزایش تعداد دخترانی که هر سال به سقف سنی ۱۲ سال می‌رسند، به تعداد دختران محروم از آموزش نیز افزوده می‌شود.
این سازمان اضافه کرده است: «اگر دخترانی را اضافه کنیم که قبل از اعمال این ممنوعیت‌ها از تحصیل بازمانده بودند، اکنون تقریباً ۲.۵ میلیون دختر در کشور از حق تحصیل محروم هستند که ۸۰ درصد از دختران در سن مکتب افغانستان را تشکیل می‌دهند».
یونسکو گفته است که طالبان در سه سال گذشته دو دهه پیشرفت در زمینه آموزش و پرورش در افغانستان را از بین برده‌اند و اکنون آینده یک نسل کامل در خطر است.
به گفته این سازمان، اگرچه تحصیل دختران زیر ۱۲ سال هنوز مجاز است، اما تعداد دانش‌آموزانی که در آموزش ابتدایی ثبت‌نام کرده‌اند، به شدت کاهش یافته است.
بر اساس داده‌های جدید یونسکو، افغانستان در سال ۲۰۲۲ تنها ۵.۷ میلیون دختر و پسر در مکاتب ابتدایی داشتند، در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۹، ۶.۸ میلیون بود.
به گفته‌ی یونسکو، کاهش در ثبت‌نام مکاتب ابتدایی، نتیجه تصمیم طالبان برای منع معلمان زن از تدریس برای پسران است و این امر کمبود معلم را تشدید می‌کند. همچنین عدم انگیزه والدین برای فرستادن فرزندانشان به مکتب، در یک وضعیت اجتماعی-اقتصادی که روز به روز دشوارتر می‌شود، از عوامل کاهش در ثبت‌نام در مکاتب ابتدایی عنوان شده است.
یونسکو از پیامدهای زیانبار این نرخ فزاینده ترک تحصیل ابراز نگرانی کرده و گفته است که این وضعیت می‌تواند منجر به افزایش کار کودکان و ازدواج زودهنگام شود.
به گفته این سازمان ارقام ترک تحصیل در آموزش عالی نیز بسیار نگران کننده است، به طوری که از سال ۲۰۲۱ تاکنون به میزان نصف (۵۳ درصد) تعداد دانشجویان ثبت‌نام شده در دانشگاه‌ها کاهش یافته است.
یونسکو اضافه کرده است که کشور به سرعت با کمبود فارغ‌التحصیلان آموزش‌دیده برای مشاغل با مهارت بالا مواجه خواهد شد و مشکلات توسعه را تشدید خواهد کرد.
طالبان در پس از روی‌کارآمدن خود در ابتدا دختران بالاتر از صنف ششم را از مکتب محروم کردند و سپس دانشگاه را نیز به‌روی دختران و زنان بستند.
این گروه نصاب آموزشی و تحصیلی افغانستان را نیز تغییر داده و در تلاش تمرکز بر آموزش‌های دینی است.
طالبان در این سه سال تلاش جدی را برای گسترش مدارس دینی و جهادی به خرج داده‌اند.