စစ်တပ်အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံတဝန်း အလုပ်အကိုင်ဆုံးရှုံးမှု ၁ ဒသမ ၆ သန်းလောက်ရှိနေပြီး ကလေးအလုပ်သမားတွေလည်း ပိုမိုများပြားလာနိုင်တဲ့ စိန်ခေါ်မှုကို ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ကမ္ဘာ့အလုပ်သမားအဖွဲ့ (အိုင်အယ်လ်အို) က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ဇွန် ၁၂ ရက်မှာကျရောက်တဲ့ ကမ္ဘာ့ကလေးအလုပ်သမား ဆန့်ကျင်တိုက်ဖျက်ရေးနေ့မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ကိုဗစ်-၁၉ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါဆိုးကြီးအပြင် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းယူခဲ့တာနဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်ပွားတာတွေလို အဘက်ဘက်က သက်ရောက်မှုတွေကြောင့် အခုလိုဖြစ်လာတာလို့ ဆိုပါတယ်။

အိုင်အယ်လ်အိုရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဌာနေကိုယ်စားလှယ်၊ ဆက်သွယ်ညှိနှိုင်းရေးအရာရှိ မစ္စတာ ဒေါင်လင်းလီက “မတည်ငြိမ်တဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေနဲ့ ဆိုးရွားတဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးကြောင့် မိသားစုအမြောက်အမြားဟာ ဆင်းရဲကျပ်တည်းမှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်လာနေရပါတယ်။ ဒီလိုအကျပ်အတည်းကာလလိုမျိုးမှာ ကလေးအလုပ်သမား အဖြစ်ကနေ နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ ကာကွယ်တားဆီးဖို့အတွက် လူမှုအကာအကွယ်ပေးရေး အစီအစဥ်တွေကို ပါဝင်ပတ်သက်သူတွေအားလုံး ဒီထက်ပိုပြီး အတူတူကြိုးပမ်းအားစိုက် လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ အသက် ၅ နှစ်ကနေ ၁၇ နှစ်အကြားရှိ ကလေး ၁၂ သန်းခန့်ရှိပြီး အဲဒီအထဲက ၁၀ ယောက်မှာ တယောက်နှုန်း ကလေးလုပ်သားအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ အဆိုပါကလေးငယ်တွေဟာ ဘေးအန္တရာယ်ရှိတဲ့ လုပ်ငန်းတွေနဲ့ အသက်အန္တရာယ်အထိ ရှိနိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာ စွန့်စားလုပ်ကိုင်နေရတာကို တွေ့ရှိရတယ်လို့လည်း အိုင်အယ်လ်အိုရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဆိုပါတယ်။

ဇွန် ၁၂ ရက်မှာ ကျရောက်တဲ့ ကမ္ဘာ့ကလေးအလုပ်သမား ဆန့်ကျင်တိုက်ဖျက်ရေးနေ့ အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် အဆိုးဝါးဆုံးသောပုံစံနဲ့ ခိုင်းစေခံနေရတဲ့ ကလေးအလုပ်သမား ပပျောက်ရေးနဲ့ ကာကွယ်တားဆီးရေးတို့အတွက် ဘက်ပေါင်းစုံက ပါဝင်ပတ်သက်သူတွေကို အရှိန်မြှင့်ပြီး ပိုမိုလုပ်ဆောင်ကြဖို့ကိုလည်း အိုင်အယ်လ်အိုမြန်မာက တိုက်တွန်း နှိုးဆော်ထားပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့လက စတင်ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ (Durban Call to Action) ဒါဘန်လှုံ့ဆော်ချက်အရ လုပ်ငန်းခွင်ကို ဝင်ရောက်နိုင်တဲ့ အနိမ့်ဆုံးအသက်နဲ့ အထက်ရှိတဲ့ အရွယ်ရောက်ပြီးသူနဲ့ လူငယ်လူရွယ်တွေအတွက် သင့်တင့်ကောင်းမွန်တဲ့ အလုပ်အကိုင်ဖြစ်စေရေး အိုင်အယ်လ်အိုမြန်မာဟာ သူတို့ရဲ့ကတိကဝတ်အတိုင်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အခုနှစ်ကျရောက်တဲ့ ကမ္ဘာ့ကလေးအလုပ်သမား ဆန့်ကျင်တိုက်ဖျက်ရေးနေ့ ဆောင်ပုဒ်ဖြစ်တဲ့ “ကလေးအလုပ်သမားပပျောက်ရေး လူမှုအကာအကွယ်ပံ့ပိုးပေး” ဆိုတဲ့အတိုင်း အိုင်အယ်လ်လိုမြန်မာဟာ ဒေသခံအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ဖွံ့ဖြိုးရေးမိတ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ လူမှုမိတ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ သင်တန်းတွေ၊ အသိပညာပေး မြှင့်တင်တဲ့ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်မှုတွေကို e-learning programme နဲ့အတူ တခြားစိတ်ဝင်စားဖွယ် လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကလေးအလုပ်သမားအခြေအနေဟာ ပိုမိုဆိုးရွားနေနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းရပြီး ကလေးအလုပ်သမားအရေးနဲ့ ဆက်စပ်ပတ်သက်သူတွေအတွက် ကလေးအလုပ်သမားဆိုင်ရာ မြန်မာအီလက်ထရောနစ် သင်ကြားရေးအစီအစဉ်တရပ်ကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့ (အိုင်အယ်လ်အို) မြန်မာက စီစဉ်လိုက်ပါတယ်။ 

မြန်မာဘာသာ၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာတို့နဲ့ လေ့လာသင်ယူနိုင်မယ့် သင်ခန်းစာတွေကို ဒီဂျစ်တယ် သင်ကြားရေးပလက်ဖောင်းဖြစ်တဲ့ https://ecampus.iloyangon.org မှာ ဇွန် ၁၂ ရက်နေ့၊ ကမ္ဘာ့ကလေးအလုပ်သမား ဆန့်ကျင်တိုက်ဖျက်ရေးနေ့က စလို့ ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ စတင်ဝင်ရောက် လေ့လာနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လတ်တလောမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံက ကလေးအလုပ်သမားစာရင်းကို အိုင်အယ်လ်အို မြန်မာက ကောက်ယူထားတာမရှိသေးဘဲ  နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကိန်း၊ ဂဏန်းအချက်အလက်တွေအတွက် Labour Force Survey 2015 ကို သုံးနေပါတယ်။  အဲဒီအစီရင်ခံစာအရ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကလေးအလုပ်သမား ၁၂ သိန်းကျော်ရှိပြီး ထက်ဝက်ကျော်လောက်က  အန္တရာယ်ရှိတဲ့ လုပ်ငန်းခွင်တွေမှာ လုပ်ကိုင်နေရတယ်လို့  ဆိုပါတယ်။

အိုင်အယ်လ်အိုက ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ အစီရင်ခံစာအရလည်း လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာ ကလေးအလုပ်သမားနှုန်းဟာ တကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပျမ်းမျှနှုန်းတွေထက် ၇၇ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဘေးအန္တရာယ်ရှိတဲ့ ကလေးအလုပ်သမားနှုန်းဟာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ပိုများနေတာကြောင့် အဲဒီအစီရင်ခံအရ လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် ကလေးအလုပ်သမားအခြေအနေဟာ ပိုပြီးဆိုးရွားနေနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းရကြောင်းလည်း ဆိုပါတယ်။

အိုင်အယ်လ်အိုရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဌာနေကိုယ်စားလှယ်နဲ့ ဆက်သွယ်ညှိနှိုင်းရေးအရာရှိ ဒေါင်လင်းလီက “မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်-၁၉ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ၊ နိုင်ငံရေးနဲ့ လုံခြုံရေး အကျပ်အတည်းတွေကြောင့်  စီးပွားရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့ ကျောင်းတွေ ပိတ်ထားရလို့ ကလေးအလုပ်သမားအခြေအနေတွေက ပိုမိုဆိုးရွားလာပါတယ်။ သန်းပေါင်း များစွာသော ကလေးတွေဟာ အန္တရာယ်ရှိနေတဲ့ အခြေအနေကိုရောက်ရှိနေပြီး စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ဖို့နဲ့ အချိန်နဲ့တပြေးညီ စုပေါင်း တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်ဖို့က အရင်ကထက်ပိုပြီး အရေးပါလာပါပြီ” လို့ ပြောပါတယ်။

အွန်လိုင်းကနေ သင်ယူနိုင်မယ့် သင်ခန်းစာတွေမှာ ခေါင်းစဉ် ၉ ခုပါဝင်ပြီး ကိုယ်ပိုင်အကောင့်ဖွင့်လှစ် ဝင်ရောက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ သင်ခန်းစာဟာ အရပ်ဘက် မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ လူမှုဝန်ထမ်းတွေ၊ အလုပ်ရှင်တွေနဲ့ အလုပ်သမား အဖွဲ့အစည်းတွေအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝန်းတွေမှာ ကလေးအလုပ်သမားဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေကို ထိထိရောက်ရောက် လေ့လာဆန်းစစ်ပြီး ဝိုင်းဝန်းထုတ်ဖော်ပြောဆိုပေးနိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်တယ်လို့ အိုင်အယ်လ်အို က ဆိုပါတယ်။ 

တိုက်ရိုက်သင်ကြားတာ၊ နည်းပြက ဦးဆောင်သင်ကြားတာနဲ့ တောင်းဆိုတာတွေအပေါ် အခြေခံတဲ့ အွန်လိုင်းသင်ကြားတာဆိုပြီး ကဏ္ဍစုံပါဝင်ပါတယ်။

သင်ခန်းစာတခုကို ပြီးမြောက်အောင် သင်ယူဖို့ကတော့ သင်ယူသူတဦး တယောက်ချင်းစီရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်၊ ဘာသာရပ်အပေါ် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်မှု၊ လေ့လာမှုနှုန်းတွေနဲ့ တခြား အကြောင်းအရာတွေ အပေါ် မူတည်နိုင်ပြီး ပျမ်းမျှ မိနစ် ၃၀ ကနေ ၄၀ လောက် ကြာမြင့်နိုင်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ ကလေးအလုပ်သမားပပျောက်ရေးဆိုင်ရာ ၅ ကြိမ် မြောက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ညီလာခံမှာဖြန့်ချိခဲ့တဲ့ အိုင်အယ်လ်အိုနဲ့ UNICEF ဌာနချုပ်တို့ရဲ့ အစီရင်ခံစာအရ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အစမှာ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ကလေးအလုပ်သမားဦးရေ သန်း ၁၆၀ ခန့် - ဆိုလိုသည်မှာ ကလေး ၁၀ ဦးတွင် ၁ ဦးနီးပါးသည် ကလေးအလုပ်သမားအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေရသည်။

ပိုဆိုးလာတဲ့ ဆင်းရဲမွဲတေနှုန်းနဲ့  ထိလွယ်ခိုက်လွယ် အခြေအနေတွေကြောင့် ကလေးအလုပ်သမား လျှော့ချရေး နည်းဗျူဟာတွေကို ထိထိရောက်ရောက်မလုပ်ဘူးဆိုရင် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အကုန်မှာ ကလေးအလုပ်သမားဦးရေဟာ ၈ ဒသမ ၉ သန်းလောက်အထိ တိုးလာနိုင်တယ်လို့လည်း အိုင်အယ်လ်အိုက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။