ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ခံရပြီး ပြန်လည်ပျောက်ကင်းသက်သာလာသူတွေမှာ နောက်ဆက်တွဲ နာတာရှည်ရောဂါလက္ခဏာတွေ ထပ်မံဖြစ်နိုင်ခြေ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ ရှိနေတယ်လို့ ထိုင်းနိုင်ငံ ဆီရီရာ့ဂျ်ဆေးရုံ ဆေးပညာဌာနအကြီးအကဲ ဒေါက်တာ ပရာဆစ် ဝပ်ထနာပါက ပြောပါတယ်။
အဆိုပါ နောက်ဆက်တွဲရောဂါခံစားရတဲ့ ကာလဟာ သီတင်းပါတ် ၄ ပတ်ကနေ ၁၂ ပတ်ကြား ကြာမြင့်နိုင်ပြီး “နာတာရှည်ကိုဗစ်ရောဂါလက္ခဏာ ၅၀ ထက်မနည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အတွေ့ရအများဆုံး ရောဂါလက္ခဏာတွေထဲမှာတော့ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်တာ၊ အသက်ရှူမဝတာ၊ ခေါင်းကိုက်တာ၊ ကြွက်သားနာကျင်တာ၊ အဆစ်အမြစ်ကိုက်ခဲတာ၊ ရင်ဘတ်အောင့်တာ၊ ချောင်းဆိုးတာ၊ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောတာ၊ အနံ့အသက်ပျောက်တာတွေနဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျတာတွေ ပါဝင်တယ်”လို့ သူက ဆိုပါတယ်။
တချို့အခြေအနေတွေထဲမှာတော့ လူနာတွေအနေနဲ့ အာရုံစူးစိုက်မှု ပြဿနာတွေ ကြုံတွေ့ရတာတွေအပြင် အားကစားသမားတချို့မှာလည်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ခံရပြီး နောက်ပိုင်းမှာ အရင်က စွမ်းဆောင်ရည်အတိုင်း ပြန်လည်မဖြစ်နိုင်တော့တာတွေလည်း တွေ့ရတယ်လို့ ဒေါက်တာ ပရာဆစ်က ပြောပါတယ်။
“ဒီရောဂါလက္ခဏာတွေရဲ့ အကြောင်းရင်းကို တိတိကျကျ မပြောနိုင်သေးပေမဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ကြောင့် အဆုတ်နဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ်အတွက် ရောဂါကုသမှု ခံယူနေချိန်မှာ လူနာတွေအနေနဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျတာကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပညာရှင်တွေက ယူဆတာတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။”
ဒါ့အပြင် ရောဂါကူးစက်မှု မခံရခင်မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေး အပြည့်အဝထိုးနှံထားပြီးသူတွေမှာတော့ ခုလိုနောက်ဆက်တွဲ ဖြစ်နိုင်ခြေတွေနည်းတယ်လို့လည်း ဒေါက်တာ ပရာဆစ်က ပြောပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေက ဒါတွေနောက်ဆက်တွဲဖြစ်လာတာမျိုး မရှိအောင် တကယ်ပဲ အထောက်အကူဖြစ်သလားဆိုတာကိုတော့ နောက်ထပ် သုတေသနလေ့လာမှုတွေနဲ့ အနီးကပ်စောင့်ကြည့်လေ့လာမှု တွေ ထပ်ပြီးတော့ လုပ်ဖို့ လိုအပ်နေဆဲဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“ထိုင်းနိုင်ငံမှာတော့ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးတန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ နောက်ဆက်တွဲ နာတာရှည်ရောဂါလက္ခဏာ စောင့်ကြည့်လေ့လာတာတွေ လုပ်ဆောင်ဖို့ ဖွဲ့စည်းထားခဲ့ပြီးဖြစ်တာမို့ ဒီအခြေအနေတွေကို ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် သင့်တော်တဲ့ ကုသမှုတွေလည်း ရှာတွေ့နိုင်တော့မှာပါ”
ထိုင်းနိုင်ငံတဝန်းမှာတော့ လက်ရှိအချိန်ထိ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ခံရသူပေါင်း ၃ ဒသမ ၄ သန်းကျော်၊ သေဆုံးသူပေါင်း ၂၄,၅၀၀ နဲ့ ရောဂါပြန်လည်ပျောက်ကင်းသက်သာလာသူပေါင်း ၃ ဒသမ ၁ သန်းကျော် ရှိနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် လာမယ့် ဧပြီလ ဆုန်ကရန် သင်္ကြန်ပွဲတော် ကာလအထိ နေ့စဉ် ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်မှု နှုန်း ၁ သိန်းထိ အဆိုးဝါးဆုံးအခြေအနေမှာ ရှိလာနိုင်တယ်လို့ ထိုင်းနိုင်ငံရောဂါထိန်းချုပ်ရေးဌာန (ဒီဒီစီ)က ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
လာမယ့် သီတင်းပတ်တွေထဲမှာ ရောဂါကူးစက်မှုအဆင့်တွေ လျော့ကျလာမလား၊ ဒါမှမဟုတ် ပြင်းထန်လာမလားဆိုတာကတော့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ပျံ့ပွားမှု ကြိုတင်ကာကွယ်မှုတွေ ဘယ်လို တင်းကျပ်ချမှတ်ထားမလဲဆိုတဲ့အပေါ် မူတည်တယ်လို့ ဒီဒီစီက ဆိုပါတယ်။
ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ခံရပြီး ပျောက်ကင်းသွားသူတွေအနေနဲ့ နောက်ဆက်တွဲရောဂါတွေ ခံစားရနိုင်တာကြောင့် အထူးဂရုစိုက်သင့်တယ်လို့ အထွေထွေအထူးကုသမားတော် ဒေါက်တာမိုးအောင်ကျော်နိုင်က ပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ပိုးကူးစက်မှုမြင့်မားနေပြီး ကူးစက်မြန် သေဆုံးမှုမြင့်မားတဲ့ မျိုးဗီဇပြောင်း ကိုဗစ်ပိုး ၄ မျိုး တွေ့ရှိထားတယ်လို့ စစ်ကောင်စီကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ကျန်းမာရေးစနစ်ပြိုလဲသွားပေမယ့် ပြည်သူတွေ ကိုယ်ထူကိုယ်ထ ကိုဗစ်ကို အန်တုရင်း ရောဂါပျောက်ကင်းသူတွေလည်း ရှိလာနေတာပါ။ ကိုဗစ်ပိုး ကူးစက်ခံရပြီးနောက် ပိုးပျောက်ကင်းသွားတဲ့အခါ နောက်ဆက်တွဲရောဂါတွေကို ခံစားရနိုင်တယ်လို့ အထွေထွေအထူးကုသမားတော် ဒေါက်တာ မိုးအောင်ကျော်နိုင်က ပြောပါတယ်။
နောက်ဆက်တွဲရောဂါခံစားရသူတွေဟာ ပိုးဝင်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေ ထိခိုက်မိသူတွေမှာ ဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“ပိုးဝင်တုန်းက အဖျားကြီးသူတွေ၊ အဆုတ်နှလုံးသွေးကြော ထိခိုက်မိသူ၊ သွေးထဲက ဓာတ်တွေ၊ အသည်းအင်ဇိုင်းဓာတ်တွေ တအားတင်ခဲ့တဲ့သူတွေမှာ နေကောင်းသွားပြီးတဲ့နောက် ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါထိခိုက် ပြီး ကျန်ခဲ့တာတွေ့ရတယ်။ အောက်စီဂျင်ဓာတ်ကျတဲ့သူတွေမှာလည်း အဆုတ်မှာ ဒဏ်ရာရပြီး ကျန်ခဲ့တယ်။ ဒါက အဖြစ်များတဲ့ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတွေ။ နောက်ပြီး နှလုံးကြွက်သား၊ နှလုံးသွေးကြောပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်ပြီး မောနေတတ်သူတွေလည်း ရှိတယ်။ ဦးနှောက်နဲ့အာရုံကြောပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်ပြီး စိတ်ဓာတ်ကျတာ၊ ခေါင်းကိုက်အုံခဲတာ၊ မှတ်ဉာဏ်လျော့ကျတာ၊ အသည်းထိခိုက်ရောင်ရမ်းပြီး နာတာရှည် အသည်းထိခိုက်ရောင်ရမ်းတာတွေလည်း တွေ့ရတယ်”
လတ်တလော ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရသူအများစုဟာ ၇ ရက်ကနေ ၁၀ ရက်အတွင်း အဖျားပျောက်သွားတဲ့အတွက် နေကောင်းသွားကြပေမယ့် ကိုဗစ်က အတွင်းခန္ဓာကိုယ်တွေကို တိုက်ထားတဲ့အတွက် သွေးကြောနံရံတွေမှာ သွေးခဲတွေ ဖြစ်ပေါ်တာတွေ ကျန်ခဲ့တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။
နေကောင်းသွားလို့ ၂ ပတ်ကျော်ပြီး လူကောင်းတစ်ယောက်လို ပုံမှန်အလုပ်လုပ်တာ၊ ပြင်းပြင်းထန်ထန် လှုပ်ရှားသွာရလာတာတွေကို မပြုလုပ်သင့်ဘူးလို့လည်း ဒေါက်တာမိုးအောင်ကျော်နိုင်က ပြောပါတယ်။
“၂ ပတ်ကျော်ပြီး သာမန်လူတွေလို အလုပ်လုပ်တာ၊ ပြင်းပြင်းထန်ထန် လှုပ်ရှားသွားလာတာဖြစ်ဖြစ် အဲဒီအချိန်မှာ သွေးခဲလေးတွေ နှလုံးသွေးကြော၊ အဆုတ်ကိုသွားတဲ့ သွေးကြောတွေမှာ ပိတ်ဆို့တာ ဖြစ်ဖြစ်အဲ့ဒီမှာ ရုတ်တရက် သေဆုံးတာမျိုး ဖြစ်ပေါ်နိုင်တယ်။ ဆီးချို၊ နှလုံး၊ ဆေးလိပ်သောက်သူ၊ နဂိုကတည်းက သွေးကြောနံရံ ထိခိုက်ထားသူတွေမှာ သက်သာပြီးမှ ရုတ်တရက် သေဆုံးမှုတွေ တွေ့ရတယ်”
၂၁ ရက်ကျော်မှ အပြီးပျောက် နေကောင်းတာ ဖြစ်ပေမယ့် ကိုဗစ်ပိုးကူးစက်ခံရသူတွေဟာ ပျောက်ကင်းပြီး နောက်မှာ သွေးစစ်ပြီး လတ်တလောပိုးကူးစက်တာ မရှိသလို ခန္ဓာကိုယ်ထဲ ဗိုင်းရပ်စ်မရှိတော့ရင်တောင် ၂၁ ရက်ကနေ ၃ လအတွင်း မောတာ၊ နုန်းတာ၊ ညောင်းတာ၊ ခေါင်းကိုက်တာတွေ ခံစားရနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
လက္ခဏာစပေါ်ချိန်ကနေ ၂၁ရက်ထိ သက်သက်သာသာ နားနားနေနေနဲ့ ကိုဗစ်ပိုးကို တစ်ဖက်က တိုက်ထုတ်ပြီးနောက်ပိုင်းမှာလည်း ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါထိခိုက်မိတာတွေကို ပြန်လည်တည်ဆောက် ပြင်ဆင်ဖို့ အချိန်ပေး အနားယူဖို့ လိုအပ်တယ်လို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
