ကချင်ပြည်နယ်၊ ဖားကန့်ကျောက်စိမ်းတွင်းဒေသမှာ လောင်စာဆီဈေးနှုူန်းတွေ အဆမတန် ဈေးနှုန်းမြင့်တက်နေပြီး သာမန်ပြည်သူတွေ လုံလောက်အောင်ဝယ်ယူသုံးစွဲခွင့် မရပေမဲ့ ကျောက်မျက်တူးကုမ္ပဏီတွေကတော့ လောင်စာဆီဖောဖောသီသီသုံးပြီး နေ့ရောညပါ တရားမဝင် တူးဖော်လုပ်ကိုင်နေကြတယ်လို့ ဖားကန့်ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

လက်ရှိဖားကန့်မှာ ပရီမီယံဒီဇယ် တလီတာကို ကျပ်  ၃,၉၀၀၊ 95 ဓာတ်ဆီတလီတာကို ကျပ် ၄,၅၀၀  ဈေးပေါက်နေပြီး ပြည်သူတွေဟာ လောင်စာဆီလုံလောက်အောင် ဝယ်ယူခွင့်မရလို့ လူမှုစီးပွား အကျပ်အတည်းတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။

အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လောင်စာဆီကားတွေကို ဖားကန့်အဝင်မခံဘဲ ပိတ်ပင်နေတာကြောင့် အခုလို လောင်စာဆီရှားပါးလာတာလို့ ဖားကန့်မြို့ခံတဦး ပြောပါတယ်။ 

"နန့်ယားမှာရှိတဲ့ စစ်တပ်ဂိတ်က ဆီကားဆို ပေးမသွားခိုင်းတော့ဘူး၊ အားလုံးကို ပြန်လှည့်ခိုင်းတယ်။ ကျောက်ခိုးတူးတဲ့ကုမ္ပဏီ ဆီကားတွေကျတော့ တခါးမရှိ ဓားမရှိ သွားလို့ ရနေတယ်" လို့ ဖားကန့်မြို့ရပ်မိရပ်ဖတဦးက ပြောပါတယ်။

ပြည်သူကို ရောင်းချမယ့် ဆီဆိုင်ကကားတွေ ဖားကန့်ကိုသွားချင်ရင်တော့ ဆီကားတစီးကို ကျပ်ငွေသုံးသိန်းကနေ ဆယ်သိန်းအထိ နန့်ယားစစ်တပ်ဂိတ်ကို ပေးသွားနေရတယ်လို့လည်း ဖားကန့်မြို့က စက်သုံးဆီအရောင်းဆိုင်ပိုင်ရှင်တဦးက ပြောပါတယ်။ 

“ကျနော်တို့က ဆိုင်လည်းလိုင်စင်ရှိတယ်။ ဆီလည်းတရားဝင်သွင်းလာတာပဲဗျ။ ဒါကို ကားတစီးသုံးသိန်းကနေ ဆယ်သိန်းအထိ အရေးကြီးရင်ကြီးသလို သူတို့ တောင်းသလောက်ပေး နေရတယ်။ နန့်ယားစစ်တပ်ဂိတ်က တော်တော်ကို ဆိုးရွားလွန်းနေတယ်။”  

ဖားကန့်မြို့မှာ လောင်စာဆီရှားပါးနေပေမဲ့ တရားမဝင်ကျောက်စိမ်းတူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းတွေမှာတော့ တညကို ဆီဂါလန်ပေါင်း သန်းချီ အသုံးပြုလုပ်ကိုင်နေကြတယ်လို့ ဒေသခံက ပြောပါတယ်။ 

ဖားကန့်ရတနာမြေရှိ ကုဋေ၊ မှော်စီစာ၊ မော်မောင်လျံ၊ ရှရောခ၊ စပစ်ခူး၊ မန၊ မက်လင်ချောင် ဝိုင်တီတီကုန်း၊ ဖားပြင်နောက်ကြော၊ မမုံနောက်ကြော၊ စပေါ့၊ ဘဇံချောက်၊ ကရင်ချောင်၊ နမ့်မှော်၊ မှောဂလုံ စတဲ့မှော်တွေအပါအဝင် မှော်အားလုံးမှာ စက်ယန္တရားအလုံးအရင်းနဲ့ တရားမဝင် ကျောက်စိမ်းတူးဖော်ရေးလုပ်ငန်း လုပ်နေကြပါတယ်။

စစ်ကောင်စီဟာ ကျောက်စိမ်းတူးဖော်မှုတွေကို ရပ်နားထားဖို့ အမိန့်ထုတ်ထားပေမဲ့ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံတပ် ၃၃ တပ်မမှူးကပဲ လစဉ်ကြေးအမြောက်အမြားယူပြီး အကျိုးတူလုပ်ဆောင်နေတဲ့လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ခွင့်ပြုထားတာဖြစ်ပါတယ်။

ကချင်ပြည်နယ်၊ မိုးညှင်းခရိုင် ဖားကန့်ရတနာနယ်မြေ မက်လင်ချောင်မှော်မှာ အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီ လက်အောက်ခံ တပ်မ ၃၃ ဟာ လုပ်ငန်းရှင်တချို့နဲ့ပူးပေါင်းပြီး တရားမဝင် ကျောက်စိမ်းတူးဖော်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

စားဝတ်နေရေးအတွက် တနိုင်တပိုင်ကျောက်စိမ်းတူးဖော်နေတဲ့ ရေမဆေးသမားတွေကို ခြိမ်းခြောက်မောင်းထုတ်ပြီး လုပ်ငန်းရှင်တချို့က စက်ယန္တရားကြီးတွေနဲ့ တရားမဝင်ကျောက်စိမ်း တူးဖော်မှုတွေကို ဧပြီ ပထမပတ်လောက်ကစပြီး လုပ်ကိုင်နေတာလို့ ရေမဆေးသမားတွေက ပြောပါတယ်။

အဲဒီလို တရားမဝင်ကျောက်ခိုးတူးတဲ့ လုပ်ငန်းကို လူခြေတိတ်ချိန် ညသန်းခေါင်မှာ စက်ယန္တရား အမြောက်အမြားနဲ့ ညစဉ်တူးဖော်နေတာလို့ မျက်မြင်တွေ့ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။

တရားမဝင်ကျောက်စိမ်းတူးဖော်မှုလုပ်ငန်းတွေကို မမုံကျေးရွာက လောပန်း ကျော်ဝင်းက ဦးဆောင်ကိုင်နေတာလို့ အဲဒီတရားမဝင် ကျောက်တူးတဲ့ လုပ်ငန်းထဲမှာပါဝင်နေတဲ့ အမည်မဖော်လိုသူတဦးက ပြောပါတယ်။

တရားမဝင်ကျောက်စိမ်းတူးဖော်မှုကနေရရှိတဲ့ အကျိုးအမြတ်ရဲ့ ဆယ်ပုံတပုံကို ခြေမြန်တပ်မ ၃၃ တပ်မမှူးကို ပေးရတဲ့အပြင် ဖားကန့်ဒေသမှာရှိတဲ့ ကချင်လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (ကေအိုင်အေ) တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကိုလည်း အလားတူ ဆယ်စုတစုပေးရတယ်လို့လည်း စုံစမ်းသိရှိရပါတယ်။

လက်ရှိ တရားမဝင်ကျောက်စိမ်းတူးဖော်မှုလုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေတဲ့ မက်လင်ချောင် YTT တောင်ကုန်းဟာ ၂၀၁၆ ခုနှစ်အစောပိုင်းက ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး အရည်သွေးမြင့် အသားကျောက်၊ ကျောက်စိမ်းတုံးကြီး ထွက်ရှိခဲ့တဲ့နေရာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အဆိုပါ ကျောက်စိမ်းတုံးကြီးထွက်ရှိပြီးကတည်းက ဒီတောင်ကုန်းက ကျောက်စိမ်းလုပ်ကွက် အများစုဟာ လုပ်ကွက်တူးဖော်ခွင့်သက်တမ်းတွေ ကုန်ဆုံးခဲ့ပြီးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အခုအခါမှာ စက်ယန္တရားကြီးတွေနဲ့ တရားမဝင် ကျောက်စိမ်းတူးဖော်ခဲ့တာကြောင့် ကျောက်စိမ်းကျောက်ကောင်းထွက်တဲ့ ကျောက်ကြော ဧကပေါင်းများစွာဟာ ဆုံးရှုံးနေပါတယ်။

ဧပြီ ၁ ရက်နေ့ အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီရဲ့ လက်အောက်ခံ တပ်တွေဟာ တရားမဝင်ကျောက်စိမ်းတူးဖော်မှုလုပ်ငန်းတွေကို စံဖဲချောင်းအပါအဝင် ကျောက်စိမ်း မှော်တော်တော်များများမှာ ညစဉ်လိုလို လုပ်ကိုင်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။