အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီမှ ဦးဆောင်ပြီး စတုတ္ထကြိမ်မြောက်ကျင်းပမယ့် ကျောက်မျက်အရောင်းပြပွဲမှာ ဒေါ်လာငွေကြေးအပါအဝင် ယူရို၊ ယွမ် နဲ့ ဘတ်ငွေ တို့နဲ့လည်း ဝယ်ယူခွင့်ပေးသွားမယ်လို့ စစ်ကောင်စီခန့် သယံဇာတဝန်ကြီးက ပြောပါတယ်။
အဆိုပါကျောက်မျက်ပြပွဲကို နေပြည်တော်ရှိ ကျောက်မျက်ရတနာအရောင်းခန်းမမှာ အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက် စတင်ကျင်းပမှာဖြစ်ပြီး တပတ်ကြာ ပြုလုပ်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ပြပွဲအတွင်းမှာ ပုလဲအတွဲပေါင်း ၄၀၀ နဲ့အတူ ကျောက်မျက် အတွဲ ၁၂၀၊ ကျောက်စိမ်းအတွဲပေါင်း ၂၁၅၀ တို့ကို ခင်းကျင်းပြသရောင်းချသွားမယ်လို့ သယံဇာတဝန်ကြီး ဦးခင်မောင်ရီက ထုတ်ဖော်ပြောဆိုထားပါတယ်။
“အရင်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ အတွေ့အကြုံအရ ပြပွဲတွေမှာ တွေ့ကြုံခဲ့ရတဲ့ အားနည်းချက်၊ အားသာချက်တွေကို ပြန်လည်သုံးသပ်ထားပြီး ဒီတကြိမ်မှာတော့ လာရောက်ဝယ်ယူတဲ့ ပြည်ပမှ ရတနာကုန်သည်တွေကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ အပြင် ယူရို၊ ယွမ် နဲ့ ဘတ် စတဲ့ ငွေကြေး အမျိုးအစားတွေနဲ့ ဝယ်ယူခွင့် ပေးသွားမယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒီ့အပြင် ပြည်တွင်းက ရတနာကုန်သည်နဲ့ လုပ်ငန်းရှင်တွေကိုလည်း အရောင်းပြပွဲမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ တန်ဖိုး နဲ့ ညီမျှတဲ့ မြန်မာကျပ်ငွေနဲ့ ဝယ်ယူခွင့်ရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ပြပွဲအတွင်းမှာ ရောင်းချပေးသွားမယ့် ပုလဲတွေရဲ့ အခြေခံဈေးနှုန်းကို အမေရိကန်ဒေါ်လာငွေကြေး နဲ့ သတ်မှတ်ထားရှိမှာ ဖြစ်သလို ကျောက်မျက်နဲ့ကျောက်စိမ်းအတွဲတွေကိုလည်း ယူရိုငွေကြေးနဲ့ သတ်မှတ်ရောင်းချသွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။
စစ်ကောင်စီဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှာ တိုင်းပြည်အာဏာကိုသိမ်းပြီး ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်းမှာ ပထမဆုံး အကြိမ်အနေနဲ့ ကျောက်မျက်အရောင်းပြပွဲကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလထဲမှာ ကျောက်စိမ်းအတွဲပေါင်း ၂၁၄၈ တွဲနဲ့အတူ ပုလဲအတွဲပေါင်း ၃၁၇ တွဲကို ရောင်းချခဲ့ပါတယ်။
ဒီ့နောက် ဒုတိယအကြိမ် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလထဲမှာ ကျောက်စိမ်းအတွဲပေါင်း ၇၈၀ နဲ့အတူ ပုလဲအတွဲပေါင်း ၃၃၀ ကို ထပ်မံရောင်းချခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီလထဲမှာ တတိယအကြိမ်အနေနဲ့ ကျောက်စိမ်းအတွဲပေါင်း ၂၀၀၀ နဲ့အတူ ကျောက်မျက်အတွဲပေါင်း ၁၂၀ နဲ့ ပုလဲအတွဲပေါင်း ၃၃၀ ကို ပြသရောင်းချခဲ့တာပါ။
တတိယအကြိမ်ကျင်းပခဲ့တဲ့ ပြပွဲကာလမှာတော့ ကျသင့်တန်ဖိုးငွေကို နေပြည်တော်ရှိ မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်မှာ ဖွင့်လှစ်ထားတဲ့ ငွေစာရင်းထံ ပေးသွင်းနိုင်ဖို့အတွက် ကြေးနန်းငွေလွှဲ ပို့စနစ် (TT) ဒါမှမဟုတ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေလွှဲပို့စနစ် (SWIFT Message) တို့နဲ့ ပေးချေနိုင်ဖို့ စတင်သတ်မှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။
အခုလိုရောင်းချမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ရဲ့ သယံဇာနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်း ရေးဝန်ကြီးဌာနက အခုနှစ် မေ ၁၈ ရက်နေ့က နိုင်ငံပိုင် ကျောက်မျက်ရတနာ၊ လက်ဝတ်ရတနာ နဲ့ ပုလဲအတွဲတွေကို တင်ပြရောင်းချရာမှာ အဓိက တာဝန်ရှိတဲ့ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ဝန်ထမ်းတွေကိုလည်း နိုင်ငံတော်ပိုင်ပစ္စည်း အလွဲသုံးစားမှု နဲ့ အရေးယူမယ်လို့ သတိပေးထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ရတနာပြပွဲတွေမှာ တင်ပြရောင်းချတာ၊ ဝယ်ယူတာတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီတွေ၊ အရောင်းဆိုင်တွေကိုလည်း မှတ်တမ်းတင်ထားပြီး အမည်ပျက်စာရင်းသွင်းတာ၊ လုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ခွင့် ပိတ်သိမ်းတာအထိ အရေးယူသွားမယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။
စစ်ကောင်စီက နေပြည်တော်မှာ ၇ ရက်ကြာ ပြုလုပ်နေတဲ့ ကျောက်မျက်ရတနာ အရောင်းပြပွဲမှာ ၃ ရက်အတွင်းနဲ့ ပုလဲအတွဲပေါင်း ၃၃၀ ကိုရောင်းချနိုင်ခဲ့ပြီး ကျန်ရှိတဲ့ ကျောက်မျက်အတွဲပေါင်း ၁၂၀ နဲ့ ကျောက်စိမ်းအတွဲပေါင်း ၂၀၀၀ ကိုလည်း အိတ်ဖွင့်တင်ဒါစနစ်နဲ့ ဆက်လက်ရောင်းချသွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။
စစ်ကောင်စီ လက်အောက်ခံ သယံဇာတနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာနက ဦးဆောင်ကျင်းပတဲ့ ၅၇ ကြိမ်မြောက် မြန်မာ့ကျောက်မျက်ရတနာပြပွဲကို ဧပြီ ၂၂ ရက်မှ ၂၈ ရက်အထိ နေပြည်တော်ရှိ မဏိရတနာ ကျောက်စိမ်းခန်းမမှာ ကျင်းပနေတာဖြစ်ပြီး ဧပြီ ၂၂ ရက်မှ ၂၄ ရက်အထိ အိတ်ဖွင့်တင်ဒါစနစ်နဲ့ ပုလဲအတွဲပေါင်း ၃၃၀ ကို ရောင်းချနိုင်ခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဆက်လက်ရောင်းချဖို့ ကျန်ရှိနေတဲ့ ကျောက်မျက် အတွဲပေါင်း ၁၂၀ ကို ဧပြီ ၂၅ ရက်နေ့နဲ့ ကျောက်စိမ်း အတွဲပေါင်း ၂၀၀၀ ကို ဧပြီ ၂၆ မှ ၂၈ ရက်အထိ အိတ်ဖွင့်တင်ဒါစနစ်နဲ့ ရောင်းချပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ပြပွဲမှာ တင်ဒါစနစ်နဲ့ ရောင်းချရာမှာ ပုလဲအတွဲတွေကို အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ ကြမ်းခင်းဈေး သတ်မှတ်ထားပေမယ့် ငွေပေးချေရာမှာ ပြည်ပရတနာ ကုန်သည်တွေဟာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သို့မဟုတ် တရုတ်ယွမ်ငွေကြေးတို့နဲ့ ဝယ်ယူရမှာ ဖြစ်သလို ပြည်တွင်းရတနာကုန်သည်တွေကတော့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ၊ တရုတ်ယွမ်ငွေကြေး သို့မဟုတ် မြန်မာကျပ်ငွေ တို့နဲ့ ပေးချေနိုင်အောင် စီစဉ်ထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ကျောက်မျက်နဲ့ ကျောက်စိမ်းအတွဲတွေကိုတော့ ယူရိုငွေကြေးနဲ့သာ သတ်မှတ်ထားတဲ့အတွက် ရတနာကုန်သည်ဟာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ၊ ယူရို ငွေကြေး သို့မဟုတ် တရုတ်ယွမ်ငွေကြေးတို့နဲ့ ပေးချေရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီရဲ့ ကျောက်မျက်ရတနာအရောင်းပြပွဲနဲ့ စပ်လျဉ်းပြီး ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြု (CRPH) မှ ခန့်အပ်ထားတဲ့ ခေတ္တပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးကတော့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဧပြီလက အသိပေး ကြေညာချက်တစောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ဖူးပါတယ်။
ထုတ်ပြန်ချက်မှာ တရားမဝင် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီရဲ့ အကျိုးစီးပွားအတွက် မြန်မာ့ ကျောက်မျက်ရတနာပြပွဲ ဗဟိုကော်မတီက ကျင်းပတဲ့ ပုလဲအတွဲတွေနဲ့ ကျောက်မျက်ရတနာတွေအား မြန်မာကျပ်ငွေနဲ့ ရောင်းချမှုဟာ တရားမဝင်ကြောင်းနဲ့ ပူးပေါင်းပါဝင် ရောင်းချ၊ ဝယ်ယူတဲ့ ကျောက်မျက်ရတနာ လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကို အမည်ပျက်စာရင်း (blacklist) မှာထည့်သွင်းပြီး သတ်မှတ်အရေးယူသွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ စစ်တပ်မှ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက ပထမဆုံးအကြိမ်ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ကျောက်မျက်ရတနာ ရောင်းချပွဲမှာ ပုလဲအတွဲပေါင်း ၃၁၇ တွဲ၊ ကျောက်မျက်အတွဲပေါင်း ၁၉၆ တွဲနဲ့ ကျောက်စိမ်းအတွဲပေါင်း ၂၁၄၈ တွဲအား အိတ်ဖွင့်တင်ဒါစနစ်နဲ့ ပြည်တွင်း ရတနာကုန်သည်များအား ရောင်းချပေးခဲ့တယ်လို့ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်ရုံးမှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၄ ရက်နေ့စွဲနဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ကျောက်မျက်ရတနာပြပွဲကျင်းပရေး ဗဟိုကော်မတီရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ရက်မှ ၂၂ ရက်အထိ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ပြပွဲမှာ ပုလဲ အတွဲ ၃၃၀၊ ကျောက်စိမ်း အတွဲ ၇၈၀ ကို ပြသရောင်းချခဲ့တဲ့အနက် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ရတနာကုန်သည်တွေက ပုလဲ အတွဲ ၃၃၀ နဲ့ ကျောက်စိမ်း ၆၂၂ တွဲ အား ရောင်းချနိုင်ခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။
Myanmar EITI အဖွဲ့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက် (၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ) အဆိုအရ ကျောက်စိမ်းလုပ်ငန်းမှ ရရှိတဲ့ဝင်ငွေဟာ ဘယ်လောက်ရှိတယ်ဆိုတာကို သတ္တုတွင်းဝန်ကြီးဌာနက ဖြေကြားခြင်းမရှိပေမဲ့ နိုင်ငံတကာသို့ တင်ပြရမယ့် EITI အစီရင်ခံစာမှာတော့ အစိုးရက ကျောက်စိမ်းလုပ်ငန်းမှ ရရှိတဲ့ဝင်ငွေဟာ အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်း ၆၅၀ ရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းတွက်ချက်ထားပါတယ်။
PHOTO- MOI
