ထိုင်းနိုင်ငံကို မြန်မာအပါအဝင် အခမဲ့ ဗီဇာ ၄၅ ရက်နဲ့ လာရောက်ခွင့်ပြုထားတဲ့ နိုင်ငံတွေကို ဧပြီ ၁ ရက်ကစပြီး ၁၄ ရက်သာ Visa Free ပေးတော့တာကြောင့် ၁၄ ရက်ထက် ပိုနေမယ်ဆိုရင် ခရီးစဉ်မတိုင်ခင် ရက် ၆၀ တိုးရစ်ဗီဇာ လျှောက်လာဖို့ ဘန်ကောက် မြန်မာသံရုံးက မတ် ၃၀ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
ထိုင်းမှာ အခမဲ့ဗီဇာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ရုတ်တရက် ပေါ်လစီ ပြောင်းလိုက်တဲ့အတွက် လေယာဉ်လက်မှတ်တွေကို ရက်ပြန်ချိန်းရတာတွေ၊ ဗီဇာ ပြန်လျှောက်ရတာတွေ ရှိတယ်လို့ ခရီးသွားအေးဂျင့်တွေက ပြောပါတယ်။
ထိုင်း-မြန်မာ ခရီးသွားအေးဂျင့်တဦးက "တော်တော်များများက မသိဘူးလေ။ ၁၄ ရက်ပဲ ရမယ်ဆိုတာ မသိတော့ လေယာဉ်လက်မှတ်ကို ရက် ၂၀၊ ရက် ၃၀ လောက် ဖြတ်ထားတာ ရှိတယ်။ လေယာဉ်လက်မှတ်ကိုလည်း ပြန်မဖြတ်ချင်ဘူး။ နောက်တခုက ပိုက်ဆံကုန်တယ်ဆိုတော့ တော်တော်များများက တလ တိုးနေတယ်လို့ လုပ်ကြတယ်။ တလတိုးနေနေ၊ တပတ်ပဲတိုးနေနေ ပေးရတဲ့ ပိုက်ဆံ ပမာဏချင်းက အတူတူပဲ။ အခု နိုင်ငံခြားသားတွေလည်း အဲ့တိုင်းပဲ။ ၁၄ ရက် ရမယ်ဆိုတာ မသိလို့ လေယာဉ်လက်မှတ်ကို ၁ လလောက် ဟပြီး ဝယ်ထားတာ အများကြီးပဲ။ မြန်မာတွေလည်း အများကြီးပဲ" လို့ ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။
နိုင်ငံခြားသား ခရီးသည်တွေအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ဗီဇာမလိုဘဲ ၄၅ ရက် နေထိုင်ခွင့်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁ ရက်ကစပြီး ခွင့်ပြုခဲ့ရာ ဒီနှစ် ၂၀၂၃ ဧပြီ ၁ ရက်နေ့မှာ သက်တမ်း ကုန်ဆုံးတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ထိုင်းကို လာမယ့် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအနေနဲ့လည်း ၁၄ ရက်ထက် ပိုနေမယ်ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံကနေ မထွက်ခွာခင် ရန်ကုန်မြို့က ထိုင်းသံရုံးမှာ ရက် ၆၀ အလည်အပတ် ဗီဇာ ကြိုတင် လျှောက်ထားခဲ့ရမှာဖြစ်ပြီး ဗီဇာကုန်ကျစရိတ် ဒေါ်လာ ၄၀ ပေးရမှာပါ။
ရန်ကုန် - ဘန်ကောက် သွားမယ့် ခရီးသည်တယောက်ကတော့ လေယာဉ်လက်မှတ် ကြိုဝယ်ထားတာကြောင့် အခုလို အခမဲ့ဗီဇာ ၄၅ ရက်အစား ၁၄ ရက် ဖြစ်သွားတာကြောင့် လက်မှတ်အသစ် ပြန်ပြောင်းလိုက်ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
ရန်ကုန်-ဘန်ကောက် ခရီးသည်တဦးက "ကျနော်က ၁၅ ရက်ဖြစ်နေလို့ လက်မှတ်ကြီးက အဝင်မှာ ထိုင်းတွေက ရစ်မှာစိုးလို့ ရှုပ်လို့ဆိုပြီး သပ်သပ် လေယာဉ်လက်မှတ် ထပ်ဝယ်လိုက်တယ်။ အဟောင်းဝယ်ထားတာကို အရှုံးခံလိုက်တာ။ အဲ့လိုပဲ လုပ်လိုက်တာ။ အဆုံးပဲ ခံလိုက်တော့တာ။ တရက်ပိုသွားတော့ နည်းနည်း ကြောက်တာပေါ့။ အဲဒါကြောင့် လက်မှတ်ဝယ်လိုက်တာ။ Immigration ကတော့ အသွားအပြန် လက်မှတ်ပါရင် ရတယ်။ ဗီဇာဖရီးဆိုတော့ ၁၄ ရက်ပဲ ရတာပေါ့။ ဗီဇာလျှောက်ရင်တော့ ၂ လ နေလို့ရတာပေါ့"လို့ ပြောပါတယ်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှု၊ စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုနဲ့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ရှားပါးမှုတွေကြောင့် ပြည်ပထွက်သူတွေ များပြားလာပြီး အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံကိုလည်း တရားဝင်နဲ့ တရားမဝင် လမ်းကြောင်းတွေကပါ နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူတွေ များပြားလာပါတယ်။
ဧပြီ ၁ ရက်မှ စတင်တဲ့ အခမဲ့ဗီဇာ (Visa Free) နဲ့ ၁၄ ရက်ဘဲ ခွင့်ပြုတော့တဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံကို ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း နိုင်ငံခြားခရီးသည် ၁၁ ဒသမ ၁၅ သန်း လာရောက်ခဲ့ပြီး ဒီနှစ် ဇန်နဝါရီ တလတည်းမှာပဲ ခရီးသည် ၂ ဒသမ ၁၄ သန်း ဝင်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ထိုင်းကို ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည် သန်း ၂၀ နီးပါး လာရောက်မယ်လို့ ထိုင်းခရီးသွားလုပ်ငန်းကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
ရန်ကုန်မြို့က တက္ကစီတွေမှာ စမတ်မီတာတပ်ဆင်ဖို့ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ပုဂ္ဂလိကသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ကြီးကြပ်မှုကော်မတီ (YRTC) က လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ မတ် ၉ ရက်က YRTC ရုံးမှာပြုလုပ်တဲ့ မီဒီယာတွေ့ဆုံပွဲမှာ YRTC တွဲဖက် အတွင်းရေးမှူး ဦးလန်ကျင့်မန်က ရန်ကုန်မြို့ရဲ့ ယာဉ်အစီးရေ ၅၀၀ လောက်ကို စမတ်မီတာ တပ်ဆင်သွားမယ့်အကြောင်း မီဒီယာတွေကို ပြောခဲ့တာပါ။
ဒီစနစ်ဟာ ရန်ကုန်မြို့ရဲ့ ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုတွေကြောင့် ခရီးသည်နဲ့ ယာဉ်မောင်းတွေကြား အဆင်မပြေနိုင်ဘူးလို့ ရန်ကုန်မြို့ အငှားယာဉ်မောင်းတွေက ပြောဆိုကြပါတယ်။
“မီတာစဖွင့်ပြီဆိုတာနဲ့ မီတာ ဘယ်လောက်ကောက်မလဲ မသိဘူးလေ။ သူက မီတာ စတက်မယ်ဆို အနည်းဆုံး ၁,၅၀၀၊ ၂,၀၀၀ နဲ့တင်မှာ။ မကောင်းဘူး မဟုတ်ဘူး၊ ကောင်းတော့ ကောင်းတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လိုအခက်အခဲဖြစ်မလဲဆိုတာ သိပ်ပြီးတော့ တွေးလို့မရသေးဘူး။ လောလောဆယ် လေယာဉ်ကွင်းက တက္ကစီတွေနဲ့ ဂတ်စ်သမားတွေ ဦးစားပေးမယ်။ လမ်းကျပ်မယ်ဆိုတော့ မီတာတက်သွားမယ်လေ။ အားသာချက်၊ အားနည်းချက်ကတော့ သူ့ဟာနဲ့သူရှိမယ်။ ဆီကားတွေကျတော့ လမ်းကျပ်ရင်တော့ အဆင်ပြေမှာမဟုတ်ဘူး။ လမ်းကျပ်ရင် စကားပြောရမယ်။ မနက်ပိုင်း ရုံးသွားချိန် ရုံးဆင်းချိန်တွေပေါ့။ တရားဝင် မီတာတပ်မယ်ဆို သူတို့ ကြေညာပေးရမှာ။ ကြေညာပေးမှ ကာစတမ်မာကလည်း စီးမှာလေ။ သူက စောင့်ရလေ မီတာကတက်လေ။ ပြောမယ်ဆို ကာစတမ်မာနဲ့ စကားပြောရမှာ” လို့ လှိုင်မြို့နယ်မှ အငှားယာဉ်မောင်းတဦးက ပြောပါတယ်။
စမတ်မီတာ တပ်ဆင်ပြီးတဲ့အခါ ယာဉ်စီးခကို CNG စျေးနှုန်းနဲ့ တွက်ချက်မှာမဟုတ်ဘဲ စက်သုံးဆီစျေးနှုန်းအပေါ် မူတည်ပြီး ယာဉ်စီးခကို သတ်မှတ်သွားမယ်လို့ YRTC တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
YRTC အနေနဲ့ စမတ်မီတာ တပ်ဆင်တာဟာ သင့်တင့်မျှတတဲ့စျေးနှုန်းနဲ့ လုံခြုံမှုရှိရှိ ပြေးဆွဲနိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်ထားတယ်ဆိုပေမဲ့ လက်တွေ့မှာတော့ စက်သုံးဆီအသုံးပြုပြီး မောင်းနေရတဲ့ တက္ကစီတွေအတွက် ဝင်ငွေမကိုက်ဘူးလို့ အငှားယာဉ်မောင်းတဦးက ပြောပါတယ်။
“လက်ရှိအနေအထားနဲ့ ဖောက်သည်ရှိတဲ့သူပဲ ကိုက်တာ။ လမ်းပေါ်သွားတဲ့သူဆို မကိုက်ဘူး။ ဆီစျေးသည် အနည်းဆုံး ၂၀,၀၀၀ ဖိုးထည့်မှ ၁၀ လီတာ။ ၁၀ လီတာက တနေကုန် မပတ်နိုင်ဘူး။ ဂက်စ်ကားလောက် အဆင်မပြေဘူး။ ဂက်စ်ကားသမားတွေက ကိုက်တာ။ ဆီကားသမားတွေက တိုင်ပတ်တယ်။ အုံနာကြေးနဲ့ မောင်းတယ်ဆို အနိမ့်ဆုံး ၃၀,၀၀၀ ဝင်မှ ကျန်တဲ့ပိုက်ဆံ ကိုယ်စားရတာ။ မီတာစနစ်ပြောင်းရင် လောလောဆယ်က အဆင်မပြေနိုင်ဘူး” လို့ မင်္ဂလာဒုံမြို့နယ်မှ အငှားယာဉ်မောင်းတဦးက ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။
ရန်ကုန်မြို့က ခရီးသွားပြည်သူတဦးကတော့ အခုလိုမျိုး စမတ်မီတာစနစ် သုံးမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံရဲ့ ယာဉ်ကြောစနစ်၊ ခရီးသွားပြည်သူတွေရဲ့ အခက်အခဲတွေကို ထည့်သွင်း စဉ်းစားသင့်တယ်လို့ အကြံပြုပါတယ်။
“ကားလမ်းတွေမပိတ်ဘူး၊ ယာဉ်ကြောက အမြန်လမ်းတွေ သပ်သပ်ရှိမယ်ဆိုရင်တော့ တက္ကစီမီတာက ကောင်းမယ့်အနေအထား၊ ဒါကြောင့် တခြားနိုင်ငံတွေမှာ ကျင့်သုံးကြတယ်။ အောင်မြင်ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျမတို့နိုင်ငံရဲ့ ယာဉ်ကြောစနစ်၊ လူတွေရဲ့ စနစ်၊ ခရီးသည်တွေရဲ့ စနစ်တွေ ဒါတွေနဲ့ကျ ကိုယ့်နိုင်ငံနဲ့ လိုက်လျောညီထွေမှု မရှိဘူး။ ဒီလိုမျိုး လုပ်ချင်တယ်ဆို ကျမတို့ စဉ်းစားရမှာက အမြန်လမ်းကြောင်း သီးသန့်ရှိသလား၊ ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှု မဖြစ်အောင် ဘယ်လိုထိန်းရမလဲ၊ ဒါမျိုးတွေ ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှုမရှိဘဲ အကောင်အထည် ဖော်တာတော့ ကျမ အဆင်မပြေဘူးလို့ မြင်တယ်။”
ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးမှာ မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ တက္ကစီယာဉ်အစီးရေ ၆၅,၀၀၀ ဝန်းကျင် ရှိပါတယ်။ မီတာစနစ်နဲ့ ယာဉ်စီးခကောက်ခံတဲ့စနစ်ကို အရင် စစ်အစိုးရလက်ထက် ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာ တကြိမ်၊ ၂၀၁၃ ခုနှစ်မှာ တကြိမ် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပေမဲ့ မအောင်မြင်ခဲ့ပါဘူး။
လက်ရှိမှာလည်း စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ YRTC က စမတ်မီတာ တပ်ဆင်မယ့်အပေါ် အငှားယာဉ်မောင်းတွေနဲ့ ခရီးသည်တွေကြား ဝေဖန် ပြောဆိုနေပါတယ်။
