စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ ဆောင်ရွက်နိုင်မယ်ဆိုပါက နိုင်ငံ့စီးပွားရေး တစ်ဟုန်ထိုး တိုးတက်သွားနိုင်တယ်လို့ အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

မေလ ၁၀ ရက်က နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေ၊ ဇေယျာသီရိမြို့နယ်ရှိ စိုက်ပျိုးရေးသုတေသန ဦးစီးဌာန၊ နဝရတ်ခန်းမမှာ ကျင်းပတဲ့ စိုက်ပျိုးစွမ်းအားမြှင့်တင်ရေးအစည်းအဝေးမှာ စစ်ခေါင်းဆောင်က ပြောဆိုခဲ့တာပါ။

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က မိုးစပါး တစ်ဧကလျှင်ပျမ်းမျှ ၇၂ ဒသမ ၆၄ တင်း လောက်ထွက်ရှိကြောင်း၊ စိုက်ပျိုးဖို့ကျန်တဲ့ စိုက်ပျိုးမြေတွေမှာ ဧက ၄ သန်းလောက်ကို သီးထပ် စိုက်ပျိုးပြီး တစ်ဧကအထွက်နှုန်း ၇၂ ဒသမ ၆၄ တင်းနဲ့ တွက်ချက်မယ်ဆိုရင် ၂၈၉ ဒသမ ၅၄ တင်းသန်း ထွက်ရှိမယ်၊ တစ်တင်း လျှင် ၁၀၀၀၀ နှုန်းနဲ့ တွက် ချက်ကြည့်မယ်ဆိုရင် စပါးတင်းသန်း ၂၉၀ အတွက် ဘီလီယံ ၂၉၀၀ ရရှိပြီး တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေးတိုးတက်လာမယ်လို့ စစ်ခေါင်းဆောင်က ပြောပါတယ်။

စစ်ခေါင်းဆောင်က စပါးအထွက်နှုန်းကို စိတ်ကူးယဉ်တွက်ချက်ပြနေပေမဲ့ လက်တွေ့ မြေပြင်မှာတော့ စပါးအထွက်နှုန်းမကောင်းဘူးလို့ တောင်သူလယ်သမားတွေက ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။  

ပဲခူးတိုင်းက စပါးစိုက် တောင်သူတဦးကတော့ “အထွက်နှုန်းမကောင်းပါဘူး။ မိုးစပါးတုန်းကအထွက် နှုန်းလျော့တယ်လေ။ ရာသီဥတုကလည်းမမှန်၊ ရေကလည်း မရဘူး။ ပြီးတော့ မြေသြဇာတွေက စျေးမြင့်တော့ လိုသလောက် မပက်နိုင်ဘူး။ မြေသြဇာမနိုင်တော့ အထွက်လည်း ကျတယ်။ စိုက်စရိတ် ကုန်ကျစရိတ်နဲ့ ဖြစ်နေတဲ့ စပါးစျေးနဲ့ တွက်ခြေသိပ်မကိုက်ဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။

စပါးစျေးမကောင်းချိန်မှာ စိုက်ပျိုးရေးသွင်းအားစုစျေးတွေ အဆမတန်ကြီးမြင့်နေလို့ အပြည့်အဝ ထည့်သွင်းနိုင်ခြင်းမရှိတာကြောင့် မိုးစပါးအထွက်နှုန်း လျော့ကျခဲ့တယ်လို့လည်း ဧရာ၀တီတိုင်းက လယ်သမားတဦးက ပြောပါတယ်။

၂၀၁၉ ခုနှစ်သန်းခေါင်စာရင်းအရ မြန်မာလူဦးရေရဲ့  ၄၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ဟာ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ နှီးနွယ်နေသူတွေဖြစ်လို့ စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မယ်ဆိုရင်  ကျေးလက်နေပြည်သူတွေရဲ့ တွေ ထူးခြားစွာ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာမယ်လို့ သုံးသပ်တွေ့ရှိရတယ်လို့ စစ်ခေါင်းဆောင်က ဆိုပါတယ်။

လက်တွေ့မှာတော့ ကျေးလက်နေပြည်သူတွေ အထူးသဖြင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းက ပြည်သူတွေပိုင်ဆိုင်တဲ့ နေအိမ်တွေ၊  အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ သိုလှောင်ထားတဲ့ ဆန် စပါးတွေကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေက အကြမ်းဖက် မီးရှို့ဖျက်ဆီးနေတာဖြစ်ပါတယ်။   

စစ်ခေါင်းဆောင်ကတော့ နိုင်ငံ့စီးပွားမြှင့်တင်ရေးဖို့အတွက် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အလေးထားဆောင်ရွက်သွားမယ်၊ ရေခံမြေခံကောင်းတဲ့ နိုင်ငံအနေနဲ့ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းကို အောင်မြင်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မယ်၊ စိုက်ပျိုး ရေးထုတ်ကုန်ကို အရင်ကထက် ပိုမိုထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းဖြင့် ပြည်ပသို့ပို့ကုန်တွေ ပိုမိုတင်ပို့နိုင်မှာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံခြားဝင်ငွေ တိုးတက်လာကာ နိုင်ငံ့စီးပွား ပိုမိုတိုးတက်လာမယ်လို့ စစ်ခေါင်းဆောင်က ပြောပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှု ပြဿနာတွေကြောင့် မြန်မာ့စီးပွားရေး (ဂျီဒီပီ)က အနုတ် ၁၈ အထိ ရောက်ရှိခဲ့တယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ထုတ်ပြန်တဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးအပေါ် စောင့်ကြည့်လေ့လာတဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စီးပွားရေးမရေရာမှုတွေ၊ ပဋိပက္ခတွေနဲ့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပြတ်တောက်မှုတွေ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေနိုင်တာကြောင့် ကာလတိုအနေနဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးဟာ ပြန်လည်သက်ဝင်လာဖို့က နှေးကွေးနေဆဲ ရှိနေမယ့်အပြင် ၂၀၂၃ ခုနှစ် အလွန်မှာလည်း မသေချာ မရေရာမှု အခြေအနေတွေနဲ့ ဆက်လက်မြင့်တက်နေဦးမယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က သတိပေးထားပါတယ်။

အာဆီယံဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေထဲမှာ မြန်မာက စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်း အနိမ့်ဆုံးဖြစ်လာ နိုင်တယ်လို့ စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအဖွဲ့ (OECD) က ခန့် မှန်းထားပါတယ်။

Photo-DSINFO

ကုန်သွယ်မှုလိုငွေ မဖြစ်အောင် သွင်းကုန်တွေကို စိစစ်တင်သွင်းဖို့  ဧပြီ ၂၈ ရက်နေ့က နေပြည်တော်မှာ ကျင်းပတဲ့  စီးပွားရေးရာ ကော်မတီအစည်းအဝေးမှာ စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က  ထပ်မံညွှန်ကြားလိုက်ပါတယ်။

ကုန်သွယ်မှု လိုငွေ မဖြစ်ပေါ်စေရေးအတွက် ပြည်တွင်းက ထုတ်လုပ်တဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို တတ်နိုင်သမျှ ပြည်ပက မတင်သွင်းဖို့နဲ့ အမှန်တကယ် ပြည်တွင်းမှာ မထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေကိုသာ စိစစ်ပြီး တင်သွင်းဖို့ စစ်ခေါင်းဆောင်က ညွှန်ကြားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ညွှန်ကြားစာကို ကုန်သည်စက်မှုအသင်းချုပ် အပါအဝင် ပြည်တွင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အသင်းအဖွဲ့တွေ လိုက်နာဖို့  ဖြန့်ဝေခဲ့တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စစ်ကောင်စီက ဒေါ်လာလိုအပ်ချက်ကို လျှော့ချဖို့ ကားတင်သွင်းမှုကို ပိတ်ပင်ခဲ့ပြီး ဇိမ်ခံပစ္စည်းတွေ အပါအဝင် ပြည်ပကနေ မဖြစ်မနေ တင်သွင်းဖို့လိုအပ်တဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို  ထိန်းချုပ်ခဲ့ပါတယ်။

အရင်က လွတ်လပ်စွာတင်သွင်းခွင့်ပေးထားတဲ့ သွင်းကုန်ပစ္စည်းတွေကိုပါ  ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေ စနစ်ကျ ဖို့ဆိုပြီး လိုင်စင်ပြန်လျှောက်ရမယ်လို့ သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။ 

စစ်ကောင်စီက သွင်းကုန်တင်သွင်းမှုတွေကို စိစစ် ထိန်းချုပ်လိုက်တာကြောင့် သွင်းကုန်လိုင်စင်ရရှိဖို့ ခက်ခဲသွားပြီး လုပ်ငန်းကြန့်ကြာမှုတွေဖြစ်ပေါ်ကာ မလိုအပ်တဲ့ ကုန်ကျစရိတ်တွေတိုးလာတယ်လို့ လုပ်ငန်းရှင်တွေက ထောက်ပြကြပါတယ်။ 

“သွင်းကုန်လိုင်စင်ရဖို့ မလွယ်ဘူး။ အချိန်ပေးရတယ်။ ကုန်ပစ္စည်းပြတ်တော့ စားသုံးသူပဲ နစ်နာတယ်”လို့ သွင်းကုန် လုပ်ငန်းရှင်တဦးက ပြောပါတယ်။

ဒေါ်လာလိုအပ်ချက်များနေတဲ့ စစ်ကောင်စီကတော့  ၂၀၂၂ ဧပြီလဆန်းပိုင်းက စပြီး ပို့ကုန်ရငွေ နိုင်ငံခြားငွေတွေကို ဗဟိုဘဏ်သတ်မှတ်စျေးနဲ့ မဖြစ်မနေ လဲလှယ်ရမယ်လို့သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး ပို့ကုန်ရငွေနဲ့ သာ သွင်းကုန်တင်သွင်းခွင့်ပြုတဲ့ စနစ်ကို ပြန်လည်ကျင့်သုံးပြီး သွင်းကုန်တွေကို ရနိုင်သမျှ ပိတ်ပင်ကန့်သတ်ထားပါတယ်။