စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ယင်းမာပင်ခရိုင်၊ ကနီမြို့နယ်အတွင်းမှာရှိတဲ့ အလောင်းတော်ကဿပ အမျိုးသားဥယျာဉ်ထဲက ဆင်ထိန်းသမား မိသားစုဝင်တွေ စာဝတ်နေရေး ခက်ခဲနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။

အဆိုပါ ဆင်ထိန်းမိသားစုဝင်တွေဟာ အိမ်ထောင်စု ၃၃ စုနဲ့ လူဦးရေ ၁၀၀ ကျော်ရှိတယ်လို့လည်း ဒေသခံတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။

စာဝတ်နေရေး ခက်ခဲနေတာကို ဆင်ထိန်းတဦးက “ဆင်သမားတွေ CDM လုပ်တော့ ဆင်တွေလည်း CDM ဆင်တွေ ဖြစ်သွားရပါတယ်။ ကျနော်တို့ ဆင်သမားတွေကြတော့ တခြားဌာနတွေလို CDM လုပ်ပြီး ဖုတ်ဖက်ခါထသွားလို့ မရဘူးဗျ။ ဒီဆင်လေးတွေအပေါ် သံယောဇဉ်က ဖြတ်မရဘူး။ ဒီအတိုင်း ပစ်ထားခဲ့လိုက်ရင်လည်း အရိုင်းစိတ်တွေ ဝင်ကုန်သွားမယ်။ ခေတ်ကောင်းစဉ်က ကျနော်တို့က ဆင်တွေဆီကလည်း စားခဲ့သောက်ခဲ့ကြရတယ်လေ။ ခုခါ ခေတ်မကောင်းမှ သူတို့ကို ပစ်ထားခဲ့ကြရမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ လူမဆန်ရာ ကျသွားမှာပေါ့။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့တွေဟာ နေရပ်ကို မပြန်တော့ဘဲ ဆင်တွေနဲ့အတူ တောထဲမှာပဲနေရင်း တော်လှန်ရေး လုပ်နေကြတော့တာ” လို့ ပြောပါတယ်။

အခုလက်ရှိ ဆင်အကြီး ၃၇ ကောင်ရှိပြီး ထပ်ပြီးမျိုးပွားထားတဲ့ အကောင်နဲ့ဆိုရင် ဆင်အကောင်ရေ ၄၂ ကောင်အထိ ရှိနေတယ်လို့ ဆင်ထိန်းတွေဆီကနေ သိရပါတယ်။

ဆင်ထိန်းတွေတည်ရှိတဲ့ နေရာဟာ ပွင့်လင်းရာသီဖြစ်တဲ့ ‌သီတင်းကျွတ်လကနေ တပို့တွဲလပိုင်းအထိ သွားရေးလာရေး အဆင်ပြေပြီး မိုးရာသီမှာ သွားရတာ အဆင်မပြေသလို နွေရာသီရောက်ရင်လည်း တောမီးလောင်တာတွေ ရှိတာကြောင့် သွားလာရတာ အဆင်မပြေနိုင်ဘူးလို့လည်း သိရပါတယ်။

ကနီကျောက်လုံးကြီးအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူက “ကျနော်တို့ ကျောက်လုံးကြီးတပ်ရင်းအနေနဲ့ကတော့ ဆင်မိသားစုတွေကို လှူဒါန်းတာ ဒါနဲ့ဆိုရင် သုံးကြိမ်အထိရှိနေပြီဗျ။ တခြား TMD Kani ဆေးအဖွဲ့လည်း ကူညီပေးတာတွေ ရှိတယ်။ ဒီလို သွားရေးလာရေးကောင်းတဲ့အချိန်မှာ သူတို့အတွက်ကို များများလှူဒါန်းပေးနိုင်ရင်တော့ အကောင်းဆုံးပေါ့။ လိုအပ်ချက်ကတော့ သူတို့အတွက် အများကြီးပဲ။ ဆေးဝါးတွေလည်းမရှိဘူး။ မိသားစုကလည်းများတယ်။ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးကလည်း မကောင်းတော့ ပိုဆိုးတာပေါ့။ ကျနော်တို့ကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းကတော့ ဆန်အိတ် ၆၀ နီးပါးနဲ့ ငွေသိန်း ၁၀၀ ကျော် လှူဒါန်းခဲ့တယ်ဗျ။ ပထမအကြိမ်က ဆန်အိတ် ၄၀ နီးပါးနဲ့ ဒုတိယအကြိမ်မှာ ဆန်အိတ် ၅၀ ကျော်နဲ့ ငွေ ၃၁ သိန်း လှူဒါန်းတယ်။ ကနီဆေးအဖွဲ့ကလည်း ၁၆ သိန်းခွဲ လှူဒါန်းခဲ့တယ်” လို့ ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

အခု စာဝတ်နေရေး ခက်ခဲနေတဲ့ ဆင်ထိန်းမိသားစုဝင်တွေနဲ့ ဆင်တွေဟာ စစ်ကောင်စီ အာဏာမသိမ်းခင် နယ်‌မြေအေးချမ်းစဥ်က အလောင်းတော်ကဿပ ဘုရားဖူးလာပြည်သူတွေကို ဘုရားကျောင်းတော်ဆီ သယ်ဆောင်ပေးပြီး ရရှိလာတဲ့ ငွေကြေးတွေနဲ့ ဆင်မိသားစုနဲ့ ဆင်ထိန်းမိသားစုတွေ စားဝတ်နေရေး ရပ်တည်ခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်ကစပြီး တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဘေးလွတ်ရာ တောတွင်းထွက်ပြေးနေရတဲ့ ကချင်ပြည်နယ် ဆွမ်ပီယန်ရွာက စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူ အယောက် ၅၀၀ ကျော် စားရေးသောက်ရေး အခက်အခဲနဲ့ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ဆွမ်ပီယန်ရွာခံတဦးက ပြောပါတယ်။

"တချို့က မြစ်ကြီးနားဘက်ကို ထွက်ပြေးသွားတယ်။ ကျန်တဲ့ ရွာခံ ၅၀၀ ကျော်တယ်။ အိမ်ခြေက ၁၆၀ ကျော်ခန့်နေမယ်။ တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့ တပတ်လောက်မှာတော့ အကူညီတွေရပါတယ်။ အကူညီရတဲ့ ‌ပစ္စည်းတွေ‌နဲ့ မိုးကာတဲလေးဆောက်ပြီးနေကြတာ ခုတော့ ဘာအကူညီမရတော့ စားရေးသောက်ရေး အခက်ခဲဖြစ်လာတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

ရိက္ခာပြတ်လို့ ရွာမှာရိက္ခာလာယူတဲ့ ဆွမ်ပီယန်ရွာခံ လူငယ်နှစ်ဦးကိုလည်း စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးခြိမ်းခြောက်တာတွေလုပ်ခဲ့သလို ရွာခံတွေရဲ့ နေအိမ်ဖောက်ထွင်းခံရတာတွေလည်း ရှိနေတယ်လို့ ရွာခံတဦးက ပြောပါတယ်။

"လူငယ်နှစ်ဦးက မတ် ၇ ရက်မှာ အကူညီလည်း မလာတော့ စားသောက်ရေးအခက်ခဲဖြစ်လာလို့ ရိက္ခာသွားယူတာပါ။ စစ်ကောင်စီဘက်က ရွာကိုမ၀င်ဖို့ တားမြစ်တယ်လို့ ပြောတယ်။ ဒါပေမဲ့ စားစရာမရှိလို့ စားစရာလာယူတာပါ လို့ပြောပေမဲ့ မရဘူး၊ ဖမ်းဆီးပြီး နောက်တခါရွာကို မပြန်လာဖို့၊ ပြန်လာမယ်ဆိုရင် အကြောင်းကြားရမယ်ဆိုပြီး ခြိမ်းခြောက်မှု‌တွေ လုပ်နေတယ်။ ပြီး‌တော့ အိမ်တိုင်းလိုလို ဖောက်ထွင်းခံရတယ်။ တံခါးတွေအကုန်ပွင့်နေတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

ပူတာအိုမြို့နယ် ဆွမ်ပီယန်အုပ်စုက ဒေသခံပြည်သူတွေဟာ ဖေဖော်ဝါရီလကစတဲ့ စခန်းသိမ်းတိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဘေးလွတ်ရာကို တိမ်းရှောင်နေရပြီး အရဲစွန့်ပြီး အိမ်ကိုပြန်နေတဲ့ ရွာခံတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။

ပူတာအိုမှာ ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (KIA)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် (PDF) ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့နဲ့ စစ်ကောင်စီတို့အကြား ၂၀၂၂ ခုနှစ် ‌‌ဖေဖော်ဝါရီလကစတင်ပြီး တိုက်ပွဲပြင်းထန်လာကာ စစ်ကောင်စီဘက်က လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ် ပပစ်ခတ်မှုကြောင့် ဒေသခံပြည်သူ ၅ ဦး ဒဏ်ရာပြင်းထန်စွာရရှိခဲ့ပြီး သေဆုံးသူနှစ်ဦးထိ ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။