စားသုံးဆီ တင်သွင်းသိုလှောင် ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်း ကြီးကြပ်ရေးကော်မတီက သတ်မှတ်တဲ့ စားအုန်းဆီ ရည်ညွှန်းဈေးက တပိသာကို ၄,၄၇၀ ကျပ်ကနေ အခုတပတ်မှာ ၄,၆၀၀ ကျပ်အထိ တပိသာ ကျပ် ၁၀၀ ကျော် ဈေးမြင့်တက်လာပါတယ်။

အဲဒီမြင့်တက်လာတဲ့ ရည်ညွှန်းဈေးနဲ့အတူ လက်လီဈေးကွက်အတွင်းမှာ စားအုန်းဆီ တပိသာကို နေရာဒေသအလိုက် ကျပ် ၇,၀၀၀ ကနေ ၈,၀၀၀ ကျပ်အထိ ဈေးမြင့်တက်လာတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ရန်ကုန်မြို့နေ စားအုန်းဆီ လက်လီရောင်းချသူတဦးက “စားဆီစျေး ပြန်တက်တယ်။ စျေးကတော့ မငြိမ်ဘူး။ အမျိုးမျိုးပဲ၊ အရင်လက လက်လီစျေး ၆,၀၀၀ အထက်မှာပေါ့။ အခု ၇,၀၀၀ ကျော်သွားပြီ။ နိုင်ငံခြားကကို အဝင်နည်းတယ်လို့ ကြားတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

ရန်ကုန်လက်လီစျေးကွက်မှာတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီနှောင်းပိုင်းက စားအုန်းဆီ တပိသာကို ကျပ် ၆,၀၀၀ အထက် ရှိခဲ့ရာက အခုအခါ ကျပ် ၇,၀၀၀ အထက်ထိ စျေးမြင့်တက်လာတာပါ။

“ဆီစျေးတက်တော့ စျေးတင်ရောင်းရတယ်။ စျေးတင်ရောင်းတော့ ဝယ်သူနည်းသွားရော။ လူတွေလည်း ထမင်းကလွဲပြီး အပိုစာတွေ ဝယ်မစားနိုင်ကြတော့ဘူးထင်တယ်” လို့ ကြက်ကြော်ရောင်းချသူတဦးက ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီဖွဲ့စည်းထားတဲ့ စားသုံးဆီ တင်သွင်းသိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးခြင်း လုပ်ငန်းကြီးကြပ်ရေးကော်မတီက စားအုန်းဆီ ကမ္ဘာ့ဈေးနှုန်းအပေါ် မူတည်ပြီး ပြည်တွင်းဈေးကွက်မှာ ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားရမယ့် အခြေခံလက်ကားရည်ညွှန်းဈေးနှုန်းကို သတ်မှတ်ထုတ်ပြန်ပေးနေပေမဲ့ ပြင်ပစျေးကွက်မှာတော့ အဲဒီသတ်မှတ်စျေးထက် နှစ်ဆနီးပါး မြင့်တက်နေဆဲပါ။

ကော်မတီကတော့ စားအုန်းဆီကို ပြည်တွင်းဈေးကွက်အတွင်း ဈေးနှုန်းမြှင့်တင်ရောင်းချတာ၊ ဈေးကစားဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ သိုလှောင်တာ၊ မသမာတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေ ပြုလုပ်တာတွေကို အရေးကြီးကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုဥပဒေအရ အရေးယူဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ အသိပေး ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ပြည်ပက တင်သွင်းနေတဲ့ စားအုန်းဆီဈေးနှုန်းတွေ အဆမတန် မြင့်တက်နေတာကြောင့် အခြေခံဝင်ငွေနည်း ပြည်သူတွေ အခက်အခဲ ဖြစ်ပေါ်နေပေမဲ့ စစ်ကောင်စီကတော့ ဆီတင်သွင်းမှုကို အကန့်အသတ်နဲ့သာ တင်သွင်းခွင့်ပြုထားပါတယ်။

လက်ရှိစျေးကွက်မှာ စာအုန်းဆီနဲ့အတူ မြေပဲဆီ၊ နှမ်းဆီ၊ နေကြာဆီ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ၊ ပဲပိစပ်ဆီ စတဲ့ စားဆီစျေးတွေလည်း မြင့်တက်နေပြီး ပြည်တွင်းထုတ်ကုန်ဖြစ်တဲ့ နှမ်းဆီက တပိသာကို ၁၃,၅၀၀ ကျပ်၊ မြေပဲဆီက တပိသာကို ၁၃,၀၀၀ ကျပ်နဲ့ စျေးကွက်မှာ အ‌ရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စားဆီလိုအပ်ချက်က နှစ်စဉ် တန်ချိန် ၁၁ သိန်းခန့်ရှိတဲ့အထဲ တန်ချိန် ၉ သိန်းကို ပြည်ပကနေ တင်သွင်းနေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ စစ်ကောင်စီကတော့ ရေရှည်မှာ စားသုံးဆီကို ပြည်တွင်းစားသုံးမှု ဖူလုံဖို့အပြင် ပြည်ပကိုပါ တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ဖို့ ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။

မြန်မာပြည်တွင်းဈေးကွက်မှာ စားအုန်းဆီ လက်လီဈေး တလကျော်အတွင်း ကျပ် ၃၀၀၀ ကျော်၊ ရာခိုင်နှုန်းအနေနဲ့ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ပြန်လည် ကျဆင်းလာပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာလ ပထမပတ်မှာ  စားအုန်းဆီ တပိဿာ လက်လီဈေးက ကျပ်  ၁၀,၀၀၀ ဝန်းကျင်ထိ ရှိခဲ့ပေမဲ့ အခုအခါ တပိဿာကို လက်လီဈေး ၆၅၀၀ ကျပ်နဲ့ ရန်ကုန်ဈေးကွက်အတွင်း အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေပါတယ်။

စားသုံးဆီအရောင်းဆိုင် လုပ်ငန်းရှင်တဦးက “စားဆီဈေးတွေ ပြန်ကျတယ်။ အရင်က တပိဿာကို ၉,၀၀၀ ၊ ၁၀,၀၀၀ ဝန်းကျင်မှာရှိတယ်။ အခုက ၆,၀၀၀ ကျော်ပေါ့။ စားဆီတင်မဟုတ်ဘူး။ ပဲဆီဈေးလည်း နည်းနည်းကျတယ်”လို့  ပြောပါတယ်။

စားသုံးဆီတင်သွင်းသိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးခြင်းလုပ်ငန်း ကြီးကြပ်ရေးကော်မတီက အခုသီတင်းပတ်အတွက် အခြေခံ လက်ကားရည်ညွှန်းဈေးကို တပိဿာမှာ ၃,၈၈၀ ကျပ် သတ်မှတ်ထားတာပါ။ ကော်မတီရဲ့ သတ်မှတ်ဈေးနှုန်းဟာ  ပြင်ပဈေးကွက် လက်လီပေါက်ဈေးထက် ပုံစံ နှစ်ဆဝန်းကျင် ကွာဟချက် ရှိပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာလ ပထမပတ်မှာ ကော်မတီရဲ့ စားအုန်းဆီ အခြေခံလက်ကားရည်ညွှန်းဈေး သတ်မှတ်ချက်က တပိဿာကို ၅၂၂၀ ကျပ်ရှိခဲ့ပြီး ပြင်ပလက်လီဈေးကွက်မှာတော့ တပိဿာကို ကျပ် ၉,၅၀၀ ကနေ ၁၀,၀၀၀ ဝန်းကျင် အထိရှိခဲ့ပါတယ်။

လက်ရှိ အောက်တိုဘာလ ဒုတိယပတ်မှာ စားအုန်းဆီလက်ကားရည်ညွှန်းဈေး သတ်မှတ်ချက်က တပိဿာ ၃,၈၈၀ ဖြစ်ပြီး၊ လက်လီစျေးက  ကျပ် ၆,၂၀၀ ကနေ  ၆,၅၀၀ ကြား အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေပါတယ်။

တလကျော်ကာလအတွင်းမှာ ကော်မတီရဲ့  လက်ကားရည်ညွှန်းဈေးက တပိဿာကို ကျပ် ၁,၃၀၀ ကျော် ပြန်ကျဆင်းခဲ့ပြီး၊ လက်လီဈေးက ကျပ် ၃,၀၀၀ ကျော် ပြန်လည်ကျဆင်းလာခဲ့တာပါ။

ဆီကုန်သည်နှင့် ဆီလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက ကြီးမှူးပြီး မြို့နယ်တွေမှာ တိုက်ရိုက်လှည့်လည်ရောင်းချပေးနေတဲ့ ဈေးနှုန်းကတော့  တပိဿာကို ၄,၁၀၀ ကျပ်ဖြစ်ပါတယ်။

ပြည်တွင်း စားအုန်းဆီဈေးနှုန်ဟာ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီလ မတိုင်ခင်က တပိဿာကို ကျပ် ၂၀၀၀ ကျော်သာရှိခဲ့ပေမဲ့  စစ်တပ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက်မှာ  မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုးထိုးကျပြီး အမေရိကန် ဒေါ်လာဈေး မြင့်တက်လာတဲ့နဲ့အတူ တပိဿာကို ကျပ် ၁၀,၀၀၀ ဝန်းကျင်ထိ တရိပ်ရိပ် မြင့်တက်ခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီနောက် စက်တင်ဘာလ ဒုတိယပတ်က စပြီး တစ်စတစ်စ  ပြန်လည်ကျဆင်းလာခဲ့ရာ လက်ရှိမှာ တစ်ပိဿာကို ၆၅၀၀ကျပ် ဝန်းကျင်မှာ  ရပ်တည်နေတာဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံဟာ  စားအုန်းဆီကို ပြည်ပကနေ အဓိကဝယ်ယူတင်သွင်းနေရတာပါ။ စားအုန်းဆီတရားဝင်တင်သွင်းမှုက  တစ်နှစ်ကို တန်ချိန် ရှစ်သိန်းကျော် ရှိပြီးတော့ တရားမဝင်ဝင်ရောက်တဲ့ စားဆီတွေအပါအဝင် စုစုပေါင်းတင်သွင်းမှုက တစ်နှစ်ကို တန်ချိန် တစ်သန်းလောက် ရှိပါတယ်။